Türkiye son 20 yılda faize ne kadar ödedi

Türkiye son 20 yılda faize ne kadar ödedi
Türkiye, son 20 yılda faiz ödemeleri için büyük bir yük altına girdi.

Türkiye, 2003-2023 yılları arasında faiz ödemeleri için büyük bir bedel ödedi. Bu dönemde toplam 563 milyar dolarlık faiz ödemesi yapan Türkiye, 2023 yılında 28,4 milyar dolarlık faiz ödemesi ile son 12 yılın en yüksek rakamına ulaştı. Faiz ödemelerinin vergi gelirlerine oranı da arttı. 2023'te devletin topladığı her 100 lira verginin 15 lirası faize gitti. Bu oranın 2024 yılında en az 17 liraya çıkması bekleniyor. Bu durum, finansal istikrar açısından ciddi bir risk oluşturuyor. TBMM'nin onayladığı bütçeye göre, hükümet 2024 yılında 11 trilyon 89 milyar lira harcayacak. Bu harcamaların 1 trilyon 254 milyarı faiz ödemelerine gidecek. Yani hükümetin her 100 liralık harcamasının 11,3 lirası faize gidecek.

0x0-cifte-emeklilik-mumkun-1527888512360.png

Devletin 2024 yılında elde edeceği gelirin büyük bir kısmı vergilerden oluşacak. Devlet, 8 trilyon 437 milyar lira gelir bekliyor ve bunun 7 trilyon 408 milyarı vergilerden sağlanacak. Ancak vergilerin yüzde 16,9'u faiz ödemelerine gidecek. Bu oran, 2023 yılı tahminlerine göre hesaplanmıştır ve bütçe hedeflerinde aşmalar olursa faiz giderleri artabilir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası verilerine göre, faiz gideri 2002'de 34,3 milyar dolar iken, 2008'de 40 milyar dolara çıktı. 2017'de en düşük seviyeye inerek 15,6 milyar dolar oldu. 2021'de 21,3 milyar dolara yükselen faiz gideri, 2022'de 18,9 milyar dolara indi. Ancak 2023 yılında faiz giderinin 28,4 milyar dolara çıkması bekleniyor. Bu artışta dolar kurundaki yükselişin de etkisi var.

fbgdv.jpg

Vergilerin faizlere ayrılma oranı da değişkenlik gösteriyor. 2000 yılında toplam verginin yüzde 77'si faize gitti. 2001'de bu oran yüzde 103'e çıktı. AK Parti iktidara geldikten sonra bu oran düşmeye başladı. 2002'de yüzde 45'e indi ve 2011'e kadar azalarak devam etti.

2016 ve 2017 yıllarında yüzde 11'e kadar düştü. Ancak sonraki yıllarda tekrar arttı. 2021'de yüzde 15,5 oldu. 2022'de yüzde 13,2'ye indi. 2023'te ise yüzde 10,2 olarak gerçekleşti. Faiz giderinin bütçedeki payı da benzer bir seyir izledi. 2001 krizi döneminde yüzde 51'e kadar çıkan bu pay, 2023'te yüzde 10,2'ye kadar düştü.

İlgili Haberler
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.