Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Kemal Kamburoğlu

Kemal Kamburoğlu

HAYATIN NABZI

Azerbaycan- Ermenistan Çatışmasının analizi

Geçen hafta Ermenistan Ordusu Azerbaycan'ın Tovuz kentine harekât başlattı ve Azerbaycan Ordusu kayıplar verdi. Şehit oldular, Allah rahmet eylesin. Azerbaycan bu harekâta derhal karşılık verdi ve Ermenistan'ı ciddi kayıplara uğrattığını açıkladı. Ermenistan neden diğer yerlere değil de Tovuz'a harekâtta bulundu? Çünkü Tovuz Kura Vadisi'ni kontrol eden bir kritik arazi arızasıdır. Gürcistan'a ve Türkiye'ye gidip gelen yollar Kura Vadisinden geçmektedir. Bakü- Ceyhan boru hattı da buradan geçmektedir. Ayrıca Türkiye'den hem İran'a hem de Azerbaycan'a giden yolları kontrol etmektedir. Tovuz bölgesinde Ermenistan'ın başarılı olması halinde bölgenin güvenliği Türkiye açısından da riske girer. Ermenistan Rusya açısından çok önemlidir. Kafkaslar büyük bir oyunun döndüğü merkez haline geldi. Hatta öyle ki Suriye, Doğu Akdeniz ve Libya olayının diğer bir deyişle Büyük Ortadoğu Projesinin (BOP) çatısı durumuna geldi. Hatta denilebilir ki uluslar arası güç oyunları Akdeniz'den Kafkaslar'a taşınmış konumda. Gürcistan'da Cavaheti bölgesi var. Cavaheti bölgesinde yoğun Ermeni nüfus mevcut. Bu nüfus bağımsızlık istedi ama Rusya olmaz dedi. Buna rağmen bazı haklar aldılar. Gürcistan'da yarın öbürgün bir karışıklık başlarsa Cavaheti yine Ermenistan tarafından karıştırılacaktır. Örneğin Cavahiti'de resmi dil Ermenice olsun diyorlar. Türkiye'nin bütün boru hatları Cavaheti'den geçiyor. Bir karışıklık durumunda Cavaheti Ermenista'a geçerse Türkiye'nin enerji güvenliği altüst olur ve büyük tehdit altına girer. Bakü- Tiflis -Kars demiryolu da buradan geçiyor ve Türkiye bu yolu kullanarak Ortaasya'ya mal gönderiyor. Bu sebeple Türkiye karşıt hamle olarak NATO toplantısına Gürcistan'ın neden davet edilmediğini soruyor. ABD de Romanya, Bulgaristan, Ukrayna gibi Gürcistan'ı da NATO düzlemine çekmek istiyor. Buna karşın Gürcistan NATO'ya girerse Rusya, Rusya olmaktan çıkar. Rusya olur vermeden Ermenistan'ın Tovoz'a saldırması mümkün değildir. Zaten Ermenistan ekonomisi de çok kötü durumda. Rusya Ermenistan'ın bu saldırısı ile Türkiye'ye şu mesajı veriyor; Karadeniz'de NATO meselesi devam ederse bu harekât genişleyerek devam eder. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın da açıkladığı üzere Türkiye koşulsuz olarak Azerbaycan'ın yanında olacaktır, olmalıdır da. Çünkü bir millet iki devlet söz konusudur. Bu durumda "yeni bir cephe" daha açılmış olacaktır. Rusya bu bölgede NATO'yu ve AB'yi görmek istemiyor. ABD'yi görmeyi ise hiç istemiyor. Buna karşın Rusya, Ortadoğu'da da olmak istiyor. Kafkasya'da bir durum olduğunda tıpkı 19. yüzyıldaki gibi doğrudan giriyor, ama Ortadoğu'da PKK gibi terör örgütlerini kullanıyor. Kafkasya'da Fransa'nın da çok önemli etki gücü olduğu biliniyor ve aynı Fransa hem Doğu Akdeniz hem de Libya cephesinde Türkiye'nin karşısında adeta hasmı olan devlet konumundadır. Le Point dergisinin kapağına "Sainte-Sophie, Syrie, Libye, Mediterranee… Erdoğan La guerre a' nos portes ('Ayasofya, Suriye, Libya, Akdeniz... Erdoğan, Kapımızdaki Savaş')" manşetini atması boşuna değildir. 2007'de Rusya, Gürcistan'a harekât gerçekleştirdiğinde en etkin unsur Fransa olmuştur. Çünkü Fransa'nın Ermenistan ve Ermeni Diasporası kanalları çok açıktır. Fransa ile Rusya hem Suriye'de hem Libya'da partner durumundadırlar ve Kafkasya'daki sorunların baş aktörü ise Fransa'dır. Bu noktada dünya politikalarını okurken bir ülkenin koloniyal geleneği olup olmadığına da dikkatle bakmak gerekir.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları