Salgın döneminde eve kapanana insanların en çok ilgi gösterdiği bilgisayar ortamındaki "Genel ağ" ve "Sosyal medya" sayfaları, geniş kitlelerin çeşitli görüş ve fikirlere hızlı ve kolayca erişebilmesini kolaylaştırıyor.
Sanal ortamlarda hızlı üretilen ve üretildiği süreden daha kısa bir zamanda tüketilen cümleler, metinler, kelimeler, duyguların karşılığı harfler, sesler üzerinde yeterince düşünülmediği ve estetik, imla gibi kaygılardan uzak bir şekilde paylaşıldığı için kusurlu ifadelere dönüşüyor.
Televizyon kanallarındaki sunucu ve spikerlerimiz nedense "çok" diyemiyorlar "çok" yerine "oldukça" diyorlar.
Örneğin Covid-19 salgın hastalığından yakını yitirmiş bir kişiden söz ederken "çok üzgündü" diyemiyorlar; "Oldukça üzgündü" diyorlar.
Televizyon ekranlarındaki ve İnternetin sanal ortamlarındaki görüntülü söyleyiş ve yazılı basındaki (dijital basın dahil) sözlü ifadeler göre;
- Büyük Okyanus, çok büyük bir deniz değil, oldukça büyük bir deniz.
- Romeo, Juliet'i çok sevmiyordu, oldukça seviyordu.
- Bill Gates çok zengin değil, oldukça zengin.
- Korona virüsten 2000 kişi mi öldü, çok büyük değil, oldukça büyük ölümler.
Yabancı film dublajlarında, Türkçe konuşuyor gibi görünen yabancı sanatçıların dudak kıpırtılarıyla, dublaj cümlesini denk getirebilmek için "oldukça" sözcüğünden medet umulur.
- İşimi bitirmek için oldukça çalışmam gerekiyor.
- Salgın hastalık var. Dışarı çıkacağımıza sen bana gel, oldukça sevinirim.
- Gelmezsen kendimi oldukça yalnız hissederim.
Orhan Veli'den:
"Çok sevdiğim salatayı bile
Aramaz mı olacaktım?
İlk dizeyi değiştiriyorum:
Oldukça sevdiğim salatayı bile…
Şarkı sözlerini değiştirelim:
"Çok ağladım, oldukça inledim…
Oldukça ağladım, oldukça inledim...
Türkçemizdeki deyim ve deyişleri değiştirelim:
Çok gülen, çok ağlar.
Oldukça gülen, oldukça ağlar.
Yüzlerce örnek verebiliriz. Siz de deneyin.
"Çok" eğlenirsiniz.
"Oldukça" eğlenirsiniz."
Yunus Emre sözün önemimi şu dizelerinde ne güzel dile getirmiş;
Söz ola kese savaşı/Söz ola kestire başı/Söz ola ağulu aşı/Yağ ile bal ede bir söz.
