Prof. Dr. İlber Ortaylı, Müjdat Gezen'in YouTube kanalında yaptığı konuşmada Ayasofya Camii'nin kullanımı hakkında dikkat çekici yorumlarda bulundu. Ortaylı, Ayasofya'nın ibadet ve turizm amacıyla aşırı kullanımına karşı çıkarak, Ayasofya'ya tuvalet yapılmasını önerenlere sert tepki gösterdi ve bu tarihi yapının yıllık ziyaretçi kapasitesinin 20-30 bin kişiyle sınırlı olması gerektiğini savundu. Sultanahmet Camii'nin namaz kılmak için daha uygun olduğunu belirtti.
Ortaylı, konuyla ilgili düşüncelerini şöyle aktardı: "Ayasofya'da tuvaletler yapalım', Allah cezanı versin senin. Buraya adam girmez, buraya 3 milyon ibadet, 3 milyon turist girmez kardeşim girmez. Sultanahmet'te namaz kılınır, Ayasofya'da kılınır mı? Gudubet bir bina namaz kılmak için."
Ortaylı, Ayasofya'nın ruhani bir atmosferi olmadığını ve ciddi Müslümanların burada namaz kılmayacağını ifade etti. Gezen'in "150 metre mesafede Blue Mosque var" yorumuna karşılık, Ortaylı, Ayasofya'nın herkese açık olması gerektiği yönündeki görüşlere karşı çıkarak, bu tür tarihi mekanların sadece belirli kişiler tarafından kullanılması gerektiğini vurgulayarak, "Buranın yıllık kapasitesi 20-30 bin kişidir. Devlet reisleri, ruhaniler, talebeler, bunları etüt eden... Ne işi var ya? Ayasofya'yı herkes bilecek diye bir şey var mı?" ifadelerini kullandı. Ortaylı'nın bu açıklamaları Ayasofya'nın kullanımı ve korunması konusunda yeni bir tartışma başlattı.
AYASOFYA NE ZAMAN CAMİYE ÇEVRİLDİ?
Ayasofya, tarihi ve mimari açıdan dünyanın en önemli yapılarından biri olarak kabul edilir. İstanbul'un fethinden sonra, 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürülen bu yapı, önceleri Bizans İmparatorluğu döneminde bir bazilika olarak inşa edilmiştir.
İmparator I. Justinianus'un emriyle, 532-537 yılları arasında Miletli İsidoros ve Trallesli Anthemios gibi dönemin önde gelen mimarları tarafından inşa edilen Ayasofya, o dönemde dünyanın en büyük katedrali olarak biliniyordu.
Yapının dönüşümü, tarihi ve kültürel önemi hem Türkiye hem de dünya tarihi için büyük bir öneme sahiptir. 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün emriyle müzeye çevrilen Ayasofya, 2020 yılında tekrar cami statüsüne kavuştu. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Ayasofya, hem Hristiyanlık hem de İslam tarihi için kutsal bir mekan olarak kabul edilmekte ve her yıl milyonlarca turist tarafından ziyaret edilmektedir.
