Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Nevin Balta

Nevin Balta

SÖZÜN ÖZÜ

Ceyhun Atuf Kansu’nun 100. Doğum Yıl Dönümü  (7 Aralık 1919-17 Mart 1978)

Cumhuriyet dönemi şairlerinden Ceyhun Atuf Kansu, dönemine damgasını vuran Atatürkçü bir aydın, hekim bir şairdi. Şiirlerinde Anadolu insanını en doğal hâliyle ele aldı.  Anadolu halkının sorunları ve yaşama savaşını içten bir duyarlıkla işledi. Şiirlerinin teması,  “halk, doğa ve insan”dı. Atatürkçü görüşle halk şiiri geleneğinde şiirler yazdı. Halk dilinden, halk söyleyişlerinden geniş biçimde yararlanarak, halkın özlemlerini, sevinçlerini, acılarını coşkulu bir söyleyişle dile getirdi. Şiirlerinin kaynağı hoşgörü, insanlık ve doğa sevgisiydi.

İlk şiiri lise öğrencisiyken arkadaşlarıyla birlikte çıkardığı Filiz adlı okul dergisinde 1938'de yayımlandı. “Halk şiiri geleneğini" ile yazdığı şiirleri 1940-1945 yılları arasında İnkılapçı Gençlik, Ülkü, Yücel, Millet, İstanbul gibi dergilerde yayımlandı. Çocuk dergisinde masalları, Vakit ve Ulus gazeteleri ile Varlık ve Seçilmiş Hikâyeler Dergisi’nde öyküleri de yayımlandı.

Garip Hareketi’nin başladığı yıllarda (1930’lu yılların sonu) bu hareketin dışında kalarak ulusal bağımsızlığa yöneldi. Ceyhun Atuf Kansu, Anadolu milliyetçisiydi. 1945’li yıllardan sonra toplumcu-gerçekçi şairler kuşağı arasına katıldı. Bu dönemdeki şiirlerinde toplumsal sorunlara ağırlık verdi. Toplumcu şair anlayışıyla “Anadolu” tablosu çizdi, “Anadolu insanı”nı anlattı.

7 Aralık 1919 günü Bostancı'da dünyaya geldi. Babası, uzun yıllar Erzurum milletvekili olarak mecliste görev alan siyasetçi ve eğitimci Nafi Atuf Kansu, annesi eğitimci Müfdale Hanım'dır. Küçük yaşta annesini kaybetti. Babasıyla birlikte 1921'de Ankara'ya gitti. 1938 yılında Ankara Gazi Lisesi'ni bitirdi. İlk şiirini okul dergisinde yayımladı. 1938 ve 1944 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp öğrenimi gördü. Tıp öğrenimi sırasında doğa, çocuk, yurt sevgisini işlediği şiirleri Gençlik dergisinde (1938-1941) yayımlandı ve bu ilk şiirlerini Bir Çocuk Bahçesi adlı eserinde topladı. İnkılapçı Gençlik'te yayımlanan şiirleri (1941-1943) da Bağbozumu'nda yer aldı.

Çocuklar Gemisi ve Bağbozumu Sofrası adlı ilk şiir kitaplarını yayımladı. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra Ankara Numune Hastanesinde çocuk hastalıkları alanıyla ilgilendi. Bir yandan da Altındağ mahallesinde açtığı bir poliklinikte gecekondu mahallesi çocuklarına sağlık hizmeti götürmeye çalıştı. Turhal Şeker Fabrikası'nda çocuk doktoru olarak 11 yıl çalıştı. Turhal'da Yanık Hava (1951), Haziran Defteri (1955) ve Yurdumdan (1960) adlı şiir kitapları yayımladı.

1959 yılından itibaren Ankara Şeker Fabrikası ile Şeker Şirketi Genel Müdürlüğü’nde doktorluk mesleğini sürdürdü. Bu dönemde Ankara Radyosu'nda Türk Kurtuluş Savaşı, Mustafa Kemal ve Türk dili konularında konuştu.

Köy Öğretmenine Mektuplar denemesi ile 1965 Türk Dil Kurumu Deneme Ödülü, Bağımsızlık Gülü kitabıyla 1965-1966 Yeditepe Şiir Armağanı'nı, Sakarya Meydan Savaşı kitabıyla da 1970-1971 Behçet Kemal Çağlar Ödülü'nü aldı.

Şiirleri: Bir Çocuk Bahçesinde (1941), Bağbozumu Sofrası (1944), Çocuklar Gemisi (1946), Yanık Hava (1951), Haziran Defteri (1955), Yurdumdan (1960), Bağımsızlık Gülü (1965), Sakarya Meydan Savaşı (1970), Buğday, Kadın, Gül ve Gökyüzü (1970), Tüm Şiirleri (1978, iki cilt ölümünden sonra), Dünyanın bütün çiçekleri.

Denemeleri: Devrimcinin Takvimi (1962), Ya Bağımsızlık Ya Ölüm (1964), Köy Öğretmenine Mektuplar (1964), Tonguç'un Kitapları (1965), Atatürkçü Olmak (1966), Atatürk ve Kurtuluş Savaşı (1969), Balım Kız Dalım Oğul (1971), Halk Önderi Atatürk (1972), Sevgi Elması (1972), Cumhuriyet Ağacı (1973), Cumhuriyet Bayrağı Altında (1973)

Hekimlikle İlgili Kitapları: Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı (1954), Anneler Soruyorlar (1959), Kasabalar ve Köylerde Çocuk Bakımı (1961)

Çocuk Kitapları: İyi İnsan Mehmet Ali, Üvey Ana

 

Etimesgut Şeker Fabrikasında çocuk doktorluğu görevinde iken kalp yetmezliği sonucu yaşamını yitirdi. 17 Mart 1978 tarihinde Ankara'da Cebeci Asri Mezarlığı'nda toprağa verildi.

1986'da başlayan “Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü”, her yıl  verilmektedir.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları