Tarihçi Osman Turan, 'İslâm-Türk Mefkuresinde İstanbul ve Kızıl Elma Efsanesi'nden bahsederken, İstanbul hakkında şöyle der: "İstanbul, deniz ve karaların bitişiği, harikulade tabiat ve iklim şartlarının birleştiği, Allahın çeşitli güzelliklerle bezediği, müstesna, coğrafi ve siyasi mevkii, tarihin pek çok eser ve hatıralarla yumaklandığı emsâlsiz bir beldedir."
İstanbul'un şehirlerin tacı olduğunu belirten Turan, üç kıtaya hâkimiyetin dayanağı ve cihânın idare merkezi olmağa layık bu belde hakkında Allah'ın sevgili peygamberinin de "İstanbul'u hak dinin gazi ve hamileri olan müslümanlara nasip edeceğini hadislerle tebşir (muştulama) ettiğini" ifade etmektedir.
Fatih Sultan Mehmed'e kadar Osmanlı devletinin gövdesi ve ayakları Anadolu'da ve Rumeli'de, başı da İstanbul'da Bizansın elinde bulunduğunu anlatan Turan, sözlerine şöyle devam ediyor: "Haçlı taarruzları da çok defa İstanbul'da ve Roma'da hazırlanıyor, bu sebeple de Türklerin emniyeti için ilk defa İstanbul'un fethi gerekiyordu. Esasen İstanbul'un fethini birkaç asır geriye atan da bu Haçlı seferleri idi. Halbuki bu âmillerin de üstünde İstanbul Türk-İslam mefkûrelerinde çok yüksek bir mevki işgal ediyor; Hazreti Peygamberin hadisleri ile kudsileşen bu belde millî ve dini emellerin mihrakı olmuş ve Türklerin hasretini üzerinde toplamıştı."
Osmanlı padişahlarının Türk cihân hakimiyeti mefkuresine eskiden daha kuvvetli bağlandıklarını ifade eden Turan, İstanbul'u da bu hakimiyetin ilk merhalesi ve merkezi saydıklarını belirtiyor. Turan'a göre, Türk siyaset ve fikir adamları arasında gelişen bu milli ve İslami mefkurenin halk kitlelerine ve askerlere 'Kızıl Elma' adı ve efsanesiyle yayılması çok dikkat şayan olup İstanbul'u sembolleştiriyor ve Türkler için ona sâhip olma emelini teşkil ediyordu.
Osman Turan, "İstanbul muhakkak fetholunacaktır. Onu fetheden kumandan ne güzel kumandan ve onun askerleri ne güzel askerdir" hadisini anımsatırken, şu bilgiyi de verir: "Osmanlı âlimleri, Kur'an da geçen 'Belde-i Tayyibe' sıfatlarının İstanbul'a aid olduğunda müttefiktirler." Turan, daha sonra bu hususu doğrulayan delilleri "Türk Cihan Hâkimiyeti" adlı iki ciltlik yapıtında anlatmaktadır.
Osman Turan, bu arada "Emevi, Abbasi ve Osmanlı devirlerinde Müslümanları İstanbul'un fethi için hareketlendiren en kuvvetli şeyin bu hadisler olduğunu" belirtiyor.
Osman Turan, Türklerin hasret çektiği bu mübarek beldeye sahip olduktan sonra da asırlarca "Onun daha fazla âşıkı olarak" yaşadıklarını ifade ediyor ve Türk şairlerinin İstanbul hakkında kaleme aldığı şiirlerden örnekler veriyor.
