İstiklal Marşı şairimiz Mehmet Akif Ersoy hakkında yüzlerce makale, çok sayıda kitap kaleme alınmıştır. Bildiğiniz gibi köşemizde hep kitap tanıtımı yapmaya çalışıyoruz. Bugün yine bir yapıttan bahsedeceğiz. Türk fikir adamlarından Nurettin Topçu'nun kaleme aldığı 1970 yılında Hareket yayınlarından çıkan "Mehmet Akif" adlı eseri. Yıllar önce Artvin'de, Nihat Kocaman hediye etmişti. Kitabı okumuş ve beğenmiştim. Hâlâ zaman zaman yine sayfalarını karıştırır altını çizdiğim yerleri okurum.

Nurettin Topçu'nun kaleme aldığı yapıtın bölümleri şöyle:

1.            Şahsiyeti

2.            Sanatı

3.            İdealizmi / a. Milliyetçiliği, b. İnkılapçılığı, c. Din ve mistisizmi.

4.            Safahat'ın felsefesi

5.            Hürriyet anlayışı

6.            İsyanı.

Topçu, idealist olarak gösterdiği Mehmet Akif'ten bahsederken "Neden Akif milliyetçi idi?" sorusunu yöneltiyor ve yanıtını yine kendisi veriyor.  Topçu'ya göre, "Âkif'in milliyetçiliği şu iki unsurun karşılaşmasından, kaynaşmasından doğmuştur. Birisi onun ruh yapısına bütünü ile gömülmüş, sinmiş olan tarih tezi, mazi, mefahir, ecdad duygusu. Bu adeta onun varlığından ayrılmayan içgüdü gibi birşeydi. Sanki o kendine baktığı zaman bin yılı görüyordu, tanıyor, teşhis ediyordu. Adeta bir içgüdü ile -Rousseau'nun bize tanıttığı deruni, ilahi bir içgüdü ile- kendi benliğinde bin yıllık tarihini okudu, tanıdı, ecdadı ile karşılaştı. Onların hepsinin karşısında hürmetle eğildi."

Akif'in milliyetçiliğinin ikinci unsuru ise lakayıtlığa karşı çıkmasıydı. "Ahlaki yapı üzerinde, bu ahlaki sefalet bahsinde Akif, lakayt kalamıyordu. Onun vicdanı pazarlık kabul etmiyordu, bir sınır tanımıyordu. 'Bu da olur canım, işte başkaları bizden daha kötü' gibi bir hükmü, ona kabul ettirmek, dinlemek kabil olamazdı."

Akif'in Safahat'ında vatan hissinin hakim olduğunu anlatan Topçu, bu hissin 'Asım'da dikkate değer bir realizme büründüğünü belirtiyor. Nurettin Topçu, Akif'in bu eserine 'manzum roman' derken, "Bu idealist eserde en realist kalemle çizilmiş tabiat parçalarının yanında Çanakkale Şehitleri'nin gömüldüğü ideal âlemi temaşa ediyoruz." ifadelerini kullanıyor.

Birinci Cihan Harbini yaşayan Mehmet Âkif'in, Anadolu çocuğunu cephede tanıdığını anlatan Topçu, Âsım'ın "milliyetçiliğimizin şiirle dile gelen muhteşem romanı" olduğunu belirtiyor.

Söz Âsım'dan açılmışken rahmetli destan şairi Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu'nun "Âsım'ın Neslinden" adlı şiirini hatırlamak gerekir diye düşündük.

Esen kalın.