Törebey Günaydın'ın çevirisiyle "Prokopios Savaşlar Üzerine En Önemli Anlatı" adlı eser Ağustos 2021'de Post Yayınları'ndan çıktı. Günaydın, eserin giriş bölümünde yazara ve kitaba dair önemli bilgiler aktarıyor.

Prokopios, gerek söz konusu yapıtıyla gerekse "Bizans'ın Gizli Tarihi" ve "İstanbul'da İustinianus Döneminde Yapılar" adlı yapıtlarıyla 6. yüzyılda Bizans'ta yaşanan gelişmeler hakkında çok çeşitli bilgiler sunmaktadır.

Mevzubahis yüzyılda Bizans, geniş bir coğrafyada birçok halkla oldukça faal ilişkiler geliştirmiştir. İşte Prokopios bu ilişkilere yakinen tanık olmuştur. Kendisi, müşavir göreviyle dönemin başarılı komutanı Belisarios'a eşlik etmiştir. Kaleme aldıkları, Roma İmparatorluğu'nun idari ve askeri yapılanmasının yanı sıra Antik dönemin toplumsal, kültürel, bilimsel ve edebi yaşamda baskınlığının yavaş yavaş ortadan kalkmasının evvelki dönemine tekabül etmektedir. Bu sebeple Prokopios, Antik dönemin son büyük tarih yazarı olarak kabul görmektedir.

Günaydın'ın çevirdiği eser, Prokopios'un Bizans-Sasani savaşları temelinde yazıya döktüğü yapıtların ilk kitabıdır. Kitabın teması söz konusu savaşlar olsa da kitap bölge coğrafyasına ve halklarına dair çeşitli bilgileri de içermektedir. Özellikle Akhunların Sasanilere karşı başarıları ve Azak Denizi ile Hazar Kapıları arasındaki Türk varlığı kitapta dikkat çekici bir biçimde yer edinmektedir. Prokopios, bizim dışımızda Ermeniler, İberler, Araplar, Yahudiler, Hintliler gibi diğer halklardan da bahsetmektedir.

Kitabın tanıtımında değinildiği gibi, Prokopios'un yapıtlarını okumak hem Anadolu tarihi için hem de Bizansla iletişime geçen Türkler için yeni bilgilerin ve yorumların önünü açacaktır.