Karahanlılar Devleti (840-1212), ilk Müslüman Türk boylarından Karluklar, Yağmalar, Çiğil ve Tuhsi boyları tarafından kurulur. Devlet iki kanat halinde idare edilir. Büyük Hakanlığı temsil eden Doğu Hakanı Arslan Karahan unvanını taşırken, Batı Hakanı da Buğra Han unvanıyla anılır. Maveraünnehir, Batı ve Doğu Türkistan ile Yedisu bölgesi ve daha birçok yer Karahanlıların yönetimine girer. Hanedan mensupları "Tigin", "Kara", "Buğra" gibi ad ve unvanlarla anılır. Tarih kitaplarına göre, kağan naibi "Yuğruş", başkumandan "Subaşı", saray nazırı "Hâcib",  devlet kayıtlarını yöneten "Bitikçi", Mâliyeden sorumlu olan ise 'Ağiçi'dir. Bu arada kültür sanata önem verilir. Ülke baştan başa medreseler, kervansaraylar, camiler, köprüler ve daha birçok eserlerle donatılır. Sanat tarihçilerine göre, o dönem yapılarda kerpiç ve tuğla kullanıldığı için günümüze az sayıda eser kalmıştır. Çünkü bunlar dayanıklı değildir. Şairler ve yazarlar büyük ilgi görür. Karahanlı Hükümdarı Hızır Han'ın her birinde iki yüzer altın bulunan dört tepsiyi bir şaire hediye ettiği tarih kitaplarında yer almaktadır. Devletin resmi dili Türkçe olup Uygur yazısı kullanılır.

Mutlu Olma Bilgisi

Türkçenin ve Türk kültürünün önemli eserlerinden Kutadgu Bilig (mutlu olma bilgisi), Karahanlılar Devleti saray görevlisi Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınır. Balasagunlu Yusuf Has Hacip günümüzde bile okunan bu ünlü eserini Kaşgar Hanı Tamgaç (Tabgaç) Buğra Hana sunmuştur. Eserin dili devrine göre sade, halk dili yani günlük konuşma dilidir. Eser, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı tarafından öğrencilere tavsiye edilerek 1000 temel eser arasında sayılmıştır. Kitap günümüze kadar birçok yayınevi tarafından yayınlanmıştır. 

Kaşgarlı Mahmut da "Dîvânu Lugâti't-Türk" adlı  eserini 1072-74 arasında tamamlayarak halife Ebul Kasım Abdullah'a sunar.

*

Bu arada Kaşgar'dan bahsetmesek olmaz.

Kaşgar, Karahanlı devletinin kültür merkezlerinden biri olup birçok bilgin burada yaşamıştır.

Kaşgar'ın bir adı da Ordukent idi. Yani hakanın oturduğu kent.