31 Ocak 1873''te Erzurum''da doğdu. Babası Hacı Kurbanzâde Binbaşı Mehmed Şevki Bey''dir. Esekapısı İbrâhim Paşa İbtidâî Mektebi''ni ve Koca Mustafa Paşa Askerî Rüşdiyesi''ni bitirdi (1887).
İsmail Sâib Sencer, Fâtih Camisi dersiâmı Arapgirli Abbas Şükrü Efendi ile Süleymaniye dersiâmı Ferhad Efendi''den dinî ilimlerde icâzetnâme aldı. Tıbb-ı atîk, müfredât-ı tıb, teşrîh ve biyoloji gibi ilimlerle ilgilendi. Eczacılık ve hukuk mekteplerinde bazı derslere dinleyici olarak katıldı. Maarif Nezâreti''nin açtığı imtihanı kazanarak Beyazıt Umumi Kütüphanesi''nde ikinci hâfız-ı kütüblüğe tayin edildi (15 Eylül 1897). Medreseyi bitirince Beyazıt dersiâmlığı unvanını aldı, 1903 Mart''ından itibaren Beyazıt Camisi''nde ders vermeye başladı.
Beyazıt Umumi Kütüphanesi''nin ilk müdürü Tahsin Efendi''nin ölümünden sonra buranın birinci hâfız-ı kütübü (müdür) oldu (19 Aralık 1916). Beyazıt Umumi Kütüphanesinde kitaplar, kütüphaneye gelen araştırmacılar ve bakımını üstlendiği çok sayıda kedi arasında kendine has bir hayat düzeni kurdu.
A. Azmi Bilgin, TDV İslam Ansiklopedisi''nde şu bilgiyi vermektedir: "Kırk yılı aşkın bir süre çalıştığı Beyazıt Umumi Kütüphanesi''nden 1939 yılı sonlarında emekli olunca İbnülemin Mahmud Kemal''le beraber Kütüphaneler Tasnif İşleri, ardından İslâm Ansiklopedisi ilmî müşavirliğinde bulundu. Bu sırada kendisine Lâleli''de Râgıb Paşa Kütüphanesi''nin girişindeki ilkokulun bir odası ikametgâh olarak verildi. 22 Mart 1940''ta vefat etti, Merkez Efendi Camii''nin kıble tarafındaki aile kabristanına defnedildi. Arapça ve Farsça''dan başka Fransızca ve Almanca bilen, bir ölçüde Grekçe ve Latince''yi de anlayan İsmail Saib, bunun yanında on binlerce kitabı tanıyan çok geniş bir hâfızaya sahip olması dolayısıyla çağdaşları olan yerli ve yabancı bilginlerce ''ayaklı kütüphane'', ''fihrist-i ulûm'', ''canlı bibliyografya'' ve ''çağının Câhiz''i'' gibi sıfatlara lâyık görülmüştür."
*
İsmail Saib Efendi hakkında yapılan çalışmalara bu yıl (Mart 2023) yeni bir eser daha katıldı.
Taner Ay''ın kaleme aldığı İsmail Sâib Sencer adlı kitabı Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları arasında çıktı. Yazar, İsmail Sâib Sencer''i "Sûfiler arasında bir âlim, ulemâ arasında bir sûfi" olarak anlatmaktadır.
*
Taner Ay, eserinde önce Bâyezid Umûmi Kütüphânesi ve İsmail Sâib Efendi döneminde Sahhaflar Çarşısı hakkında bilgi vermektedir.
Kitaptan edindiğimiz bilgilere göre, "Bâyezid Umûmi Kütüphanesi 27 Haziran 1884 tarihinde hizmete açılmış olup ilk ismi Kütübhâne-i Umûmî-i Osmânî''ydi. Kütüphânenin kuruluş gerekçesi Sultan II. Abdülhamid''in 22 Eylül 1882 tarihli iradesinde açıklanmıştır. Bir rivâyete göre kütüphanenin ilk eserleri Mushaf-ı Şerif ile Cevdet Paşa''nın on iki ciltlik Tarih-i Cevdet''i, başka bir rivâyete göre altı ciltlik Naima Tarihi olmuştur."
*
Taner Ay''ın eserinde ayrıca, "Bâyezid Umûmi Kütüphanesindeki İsmail Sâib Efendi", "Kedili kütüphâne", "Ulemânın kedicileri", "Keşf-el zunûn''a Zeyl" gibi birçok başlık yer almaktadır. Kitabın sonunda "Kaynakça" bulunmaktadır.
Esen kalın.
