Devlet adını hânedanın kurucusu Selahattin Eyyübi'nin babası Necmeddin Eyyübi'den almaktadır. Büyük Selçuklu Devleti dağılınca ortaya çıkan devletlerden biri de İmameddin Zengi tarafından kurulan Musul Atabeyliğidir. Eyyûbîler, Zengîler'in devamı sayılmaktadır. Tarihçiler Eyyübilerin Türk-Kürt-Arap karışımı bir aileye mensup olduğunu belirtmektedir. Selçuklu Türklerinin fetihlerinden sonra Türkleşmişlerdir.
Necmeddin Eyyübi, Musul Atabeyi İmameddin Zengi'yle tanıştıktan sonra 1138'de Musul Atabeyliği hizmetine girer. İmameddin Zengi, 1140 yılında Balebek kentini ele geçirince tımar olarak Necmeddin Eyyübi'ye verir. Necmeddin Eyyübi ve kardeşi Esedüddin Şikruh katıldıkları fetihler ve yaptıkları hizmetler nedeniyle Selçuklu emirleri arasına girerler. Necmeddin Eyyübi, Suriye fethedilince Şam'a vali tayin edilir. Büyük oğlu Yusuf Selahaddin Eyyubi de Nureddin Zengin'in yanında kalarak güvenini kazanır.
*
Selahaddin Eyyübi, 1174 yılında Nureddin Zengi'nin ölümü üzerine oluşan boşluktan yararlanarak 1175'te bağımsızlığını ilan eder. Tarihçiler bu gelişmeyi "Zengi Devletinde hanedan değişikliği" olarak yorumlar. Selahaddin Eyyubi devletin sınırlarını genişletir, Suriye, Irak, Güney Doğu Anadolu'yu ele geçirir. Kudüs'ün teslim alınış tarihi ise 2 Ekim 1187'dir. Harem-i Şerif'in bakımını yaptırır. Abbasi Halifesi adına hutbe okutur. Kentlerin imarına önem verir. Bilginlere saygı gösterir. Halkına iyi davranan bir sultan olarak adını tarihe yazdırır. Selahaddin Eyyubi 1193'te hayata veda eder. Ölümünden sonra varisleri arasında taht kavgaları başlar. Varislerden El Kâmil, Alman İmparatoru Frederich Barbarossa ile anlaşarak birçok şehri ve Kudüs'ü haçlılara vererek devlet başkanı olur. El-Kâmil'in Kudüs'ü hıristiyanlara teslim etmesi İslam dünyasında rahatsızlığa neden olur.
*
1250 yılında Eyyübi ordusu komutanlarından Aybay iktidarı ele geçirir ve Memlukler devleti kurulur. Eyyübilerin Şam ve Halep kolları bir süre devam ederken İlhanlılar tarafından, Hısn Keyfâ (Diyarbakır) kolu ise Akkoyunlular tarafından ortadan kaldırılır.
Tarihçilere göre, Eyyübi Devleti, her bakımdan Selçuklu Türk Devletinin özelliklerini taşımaktadır. Orduları Türklerden kuruludur. Eyyübiler dönemi alimlerine örnek olarak İbn Abdüllatif el Bağdadi ile muhaddis Şehabeddin Sühreverdi gösterilebilir.
