Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi hocalarından Doç.Dr. Nermin Özcan Özer ile "Çocuklar ve Çizdikleri Resimler" üzerine yaptığımız sohbeti siz okurlarımla paylaşmak istedim.

-Çocukların resim çizmeye meraklı olmaları konusunda neler söyleyeceksiniz?

-Resim, çocukların kendilerini ifade etmelerine yardımcı olan bir alandır. Çocuğun anlatımı kendine göre olduğu için resimlerini önyargısız üretir. Resim sayesinde çocuk, karşılaştırmalar yapma, zaman ve mekân ayırımları yapma ve benzeri yetilerini geliştirir.

-Bilim, çocuk ve resim ilişkisi konusunda neler demektedir?

-Psikiyatri, psikoloji, resimle terapi ve eğitim alanlarında çocuk resimleriyle ilgili çalışmalar eskiden beri hayli fazladır. Çocuk resimlerine psikologların bir ürün, bir sanat nesnesi olarak bakmamaları yanında; ekonomik kuruluşların bunları ticari nesne olarak kullandıkları; şehir plancılarının şehrin belirli bölgelerini çocuk resimlerine benzer şekilde düzenlemeye çalıştıkları da bir gerçektir. Günümüzde çocuk resminin piyasaya girdiği gözlenmektedir. Çocuk resimleri konusunda psikologlar ve konuyla ilgili bilim ve sanat insanları arasında görüş birliğinin olmaması, her birinin kendi konum, algı düzeyi ve niyetlerine göre yorum yapmalarından kaynaklanmaktadır. Bu konunun ayrıca düşünülmesi gerekmektedir.

-Büyükler, çocukların çizimlerini nasıl okumalı?

-Çocuklar, çizim yapılabilen herhangi bir malzemeyle karşılaştığında grafik etkinlikleri yapmaya başlar. Bu durum, çocuğun dünyasında çok özel bir yer bulur. Çünkü önyargısız çizer ve bu eylemi bir tür oyun olarak değerlendirir. Çizimlerini içtenlikle ve severek yaparlar. Bu durumda, çocuk resimleri, çocukların grafik gelişim evrelerine göre temel tasarım ögeleri ve ilkeleri açısından değerlendirilerek analizleri yapılabilir. Çocuk, düşüncesini, iç dünyasını grafik etkinliğiyle ifade ederken bu süreçte kendisiyle ilgili bilgileri aktarır.

Çocuklar hangi bilgilerin önemli olduklarını ve bu bilgileri en etkin biçimde nasıl toplayacaklarını da öğrenerek bilgi kazanmaya çalışırlar.

-Çocukların çizimlerinde farklılıklar var mıdır, varsa nelerdir?

-Kız ve erkek öğrenciler arasında konu farklılıkları dikkat çeker. Kızlar erkeklerden, erkekler kızlardan hoşlanmaz görünür. Kızlar bebekler, kadın yüzleri, aksesuarlar, moda, çiçek ve yavrulu hayvanlar; erkekler ise otomobiller, uçaklar, trenler, kahramanlar resmetmesini sever. Günümüz teknoloji çağında çocuklara hitap eden programlar, oyunlar vb., çizilen resimlerde de bu etkisini gösterir.

-Çocukların çizimlerini incelerken nelere dikkat edilmeli?

-Resim yaparken çocuklar duygusal açıdan rahatlarlar. Resim, dış dünyayı tanımaya çalışan çocukların ihtiyaçlarını çevrelerine bildirmek için kullanabilecekleri bir haberleşme yolu gibi düşünülebilir. Fakat ortaya çıkan eserleri kişilik, algı, insanlar arası ilişkiler, iletişim, değer ve tutumlarını vs. değerlendirmek tek başına yeterli olmaz. Bu sebeple çocuk resimlerini analiz ederken dikkat edilmesi gereken birçok özellikler söz konusudur. Çocuk resimlerini incelerken çocuğun yaşı, cinsiyeti, ailesinin genel özellikleri (sosyal, kültürel, ekonomik yönden), ailede kaçıncı çocuk olduğu, okul başarısı, arkadaş ilişkileri belirlenmeye çalışılmalıdır. Ayrıca, tek bir resimden yola çıkarak yapılan değerlendirmeler hatalı sonuçlar verebilir. Bu yüzden, çocuk resimleri yorumlanırken dikkat edilmelidir.