Türkler, Balkan Yarımadası'na "Rumeli" der. Osmanlı Devleti döneminde bölge hakkında söylenen addır. 'Rum ülkesi', 'Rum memleketi' anlamına gelmektedir.
Şimdi size Osman Yavuz Saral'ın kaleme aldığı "Kaybettiğimiz Rumeli" adlı yapıttan bahsedeceğim. Saral, aslında kitabında "kaybettiğimiz bir vatan"ı anlatmaktadır.
Bilindiği gibi Türkler 1263, bazı kaynaklarda 1262'de Dobruca bölgesine yerleşmişlerdir.
1321'de Osmanlı Türkleri'nden bir gurup Rumeli'ye geçerek Trakya ve Makedonya kıyılarında dolaştılar, bölgeyi kolaçan ettiler. Yani gözden geçirdiler, incelediler.
1327 yılında Bizans İmparatoru ile torunu arasında taht yüzünden gerginlik yaşanır. Bunun üzerine İmparator Orhan Gazi'den yardım ister.
1333'te Bizans İmparatoru Andere Nikos da, Sırplarla yaptığı savaşta Türklerden yardım ister.
1335 yılında Aydın oğlu Umur Bey, Gümülcine'nin Güney kısmına asker gönderir. Askerler bölgede bir süre kaldıktan sonra geri döner.
1354 yılında Türkler Rumeli'ye tamamen yerleşir.
*
Saral eserini sekiz bölüm halinde hazırlamıştır. Birinci kısımda Rumeli'nin adı, sınırları, Türklerin Rumeli'ye geçiş sebepleri gibi konulara değinmektedir. İkinci bölümde Türkiye, Bulgaristan, Yunanistan, Yugoslavya ve Macaristan'daki şehirler hakkında bilgi verilmektedir. Üçüncü bölümde Sırp Sındığı baskını (1364) ile Birinci ve İkinci Kosova Savaşları, Varna Meydan Muharebesi'nin de arasında olduğu birçok savaştan ve sonuçlarından bahsedilmektedir. Dördüncü bölüm de Osmanlı İmparatorluğu'nun küçülmeğe başlaması, Yunanistan olayları, Yunanistan'ın kurulması gibi ara başlıklar yer almaktadır. Beşinci bölüm de "Balkan Harbi'nden önceki siyasi durum, Balkan Harbi, Rumeli'nin boşaltılması, Yenilmemizin sebepleri, Rumeli'den yapılan göçler gibi konulara değinilmektedir. Altıncı bölümde Trakya'da meydana gelen olaylar ile Batı Trakya Türk Cumhuriyeti hakkında bilgi verilmektedir. Yedinci bölümde "Bulgar ayaklanması", sekizinci bölümde de "Makedonya'da komitacılar nasıl çalıştı" başlığı yer almaktadır.
*
Osman Yavuz Saral'ın "Kaybettiğimiz Rumeli" adlı eseri, Boğaziçi yayınlarından 1975 yılında çıktı.
Ben kitabı iki kez okudum. Zaman zaman yine elime alır karıştırırım, işaretlediğim yerleri tekrar tekrar okurum.
Ramis Çınar'ın da "Elveda Rumeli" adlı romanı var. Yine ayrıca rahmetli Ahmet Aydınlı'nın İstanbul Aydın Üniversitesi Yayınları'ndan 2012 yılında çıkan Batı Trakya Faciasının İç Yüzü adlı bir araştırması var.
Bu kitaplar da mutlaka okunmalı.
Unutulmamalı ki Rumeli bizim kaybettiğimiz vatan...
Esen kalın.
