Tire ve Birgi bölgesinde kurulan bir Türk beyliğidir. Kurucusu, Germiyanoğulları ordusunda sübaşı olarak görev yapan Aydınoğlu Mehmet Beydir. Mehmed Bey, Menderes havzasında bulunan Menteşe Beyinin damadı Sasa Beyle birlikte Tire, Selçuk, Efes ve Birgi gibi yerleşim birimlerini ele geçirir. Bir süre sonra Sasa Beyi tasfiye ederek ''Aydın eli'' diye anılan yere tamamen hâkim olur. Sahil boyunu ele geçirerek Aydınoğlu Beyliğini 1328 yılında kurar. Birgi, beyliğin merkezi olur. İzmir ve Efes''te donanma kurdurur. Böylece İzmir ve batı ülkeleri arasında mal akışını kontrol eder. Kültür ve imar faaliyetlerine önem verir. Birgi''de cami ve medreseden oluşan bir külliye yaptırır. 1334 yılında ölünce yerine Umur Bey geçer. Umur Bey babasının cenaze törenine Türk geleneği gereği saçını keserek katılır.

*

Aydınoğlu Mehmet Beyin çocukları arasında taht kavgası olmaz. Umur Bey, 1334 ve 1348 yılları arasında Ege adalarına ve Yunanistan''a kadar seferler düzenler. Gazi unvanını alır. Bizans İmparatorluğunda taht kavgaları başlayınca kendisinden yardım isteyen Kantakuzinos''a destek vererek onun Bizans imparatoru olmasını sağlar. Germiyanoğullarının alamadığı Alaşehir''i egemenliği altına alır. Büyük Kağan olarak görülür.

*

Kıbrıs ve Rodos şövalyeleri Umur Beyin güçlenmesinden rahatsız olarak Papa''dan yardım ister. Papa VI. Clement bu isteği kabul ederek bir Hıristiyan birliği kurulmasını sağlar. Haçlı donanması İzmir limanını Aydınoğulları''nın elinden alır (28 Ekim 1344). Haçlılar, Umur Bey''in direnişi sebebiyle fazla ilerleyemez. Aydınoğulları, donanmalarıyla tekrar Ege denizinde faaliyete başlar. Bunun üzerine Rodos şövalyeleri ticaretin aksamaması için İzmir limanını vermeye Umur Bey''le anlaşmaya razı olursa da anlaşma papa tarafından kabul edilmez. Bu gelişme üzerine Umur Bey İzmir''i zapt etmek için harekete geçtiyse de hücum sırasında şehit olur (1348).

Umur Bey''in yerine büyük kardeşi Hızır Bey geçer. Hızır Bey Latinler ile yirmi maddelik ağır şartları olan ve Papa tarafından onaylanan bir antlaşma imzalamaya mecbur kalır (18 Ağustos 1348). Buna göre beyliğin elindeki tüm iskelelerden alınan gümrük vergisinin yarısının Latinler''e verilmesi, Hıristiyan gemilerinin serbestçe Aydınoğulları limanlarına girebilmesi, Latinler''in Aydın Beyliğinde konsolos bulundurmaları kabul edilir. Aydınoğulları kısa zamanda toparlanır ve 1350 yılında İzmir''deki Latinler''e saldırmak için hazırlıklar yaparak Eğriboz ve Girit adasını tehdit ederler. Hızır Bey 1360 yılında ölünce beyliğin başına Mehmet Beyin oğlu İsa Bey geçer. İsa Bey Osmanlılarla dost geçinir. Kosova Savaşı''nda (1389) Osmanlı ordusu saflarında Aydınoğulları da vardır. Beylik, II. Murat döneminde Osmanlı hâkimiyetine girer. Aydınoğulları döneminde Arapça ve Farsçadan Türkçeye birçok eser çevrilir.