Hukukçu yazar Mehmed Arif Bey, "Başımıza Gelenler" adlı eserinde, '93

Harbi' diye bilinen 1877-78 Rus Harbini anlatmaktadır. Ahmed Muhtar

Paşa'nın özel kalem müdürü olarak görev yaparken, Paşa ile birlikte dokuz

ay Doğu'da, iki ay Çatalca cephesinde savaşa katılmıştır.

Mehmed Arif Bey, kitabında, "Osmanlı devletinin harbe nasıl girdiği,

Harbin sebebi, Muharebeye girişimin sebebi, Kars'a varış ve Kars'ın

hâli, Ruslar bizi 45 günde mağlup edeceklermiş, Kumandan Paşa'nın

dirayeti, Canından bezmiş olan neferler, Kıyameti bilmenin zararı,

Halimize çare ve Ardahan'a imdat, Ardahan'daki kayıplarımız, Kimler

zabit olmalıdır, İltimasla kumandanlık fâciası, Dede Bey'in Ardanuç'a

tayini, Şeyh Ubeydullah Efendinin elli bin adamı, Yolunu kaybeden Rus

süvari alayları, İyi zabidler hep şehit oldu" gibi onlarca başlık

altında savaş ve sonuçlarını anlatmaktadır.

*

Yazar, eserinde olayları ve şahsi düşüncelerini kaleme alırken, bazı

tarihi şahsiyetler ve edebiyata geçmiş bazı destan kahramanlarından da

bahsetmektedir. Yapıtta, ayrıca, savaşın yapıldığı coğrafya, mevkiler,

kullanılan sözler ve deyimler gibi birçok farklı konu hakkında da

bilgi vermektedir. Bazı deyim ve sözler şöyle:

Akacak kan damarda durmaz.

Beylik iş bu kadar olur.

Bin dereden su getirmek.

Bir günün beyliği beyliktir.

Destiyi kıranla suyu getiren birdir.

Dua, o dua, ama makam o makam değil.

Dünya'yı Konya'yı anlamak.

Et kemiksiz olmaz.

Moskof dayı, Cennet'in kapısına iki yüz top dizmiş.

Söyle tatarağası, yalansa da hoşuma gitti.

Tecrübe olunmuşu tekrar deneyen pişman olur.

Köpek zor ile ava gider mi? Götürülürse işe yarar mı?

Harp dönektir.

Toydan sonra na'ra, hoş geldin Bayram Ağa.

İş, geçit başında olur.

Yiğit lakabıyla anılır.

Tedbir önceden alınmalı.

*

Mehmed Arif Bey'in "Başımıza Gelenler" adlı eseri, Türk-Rus ilişkileri hakkında araştırma yapacak arkadaşlar için kaynak bir kitap. Mehmet Ertuğrul Düzdağ'ın hazırladığı eser, 2016 yılında İz

Yayıncılık'tan çıktı.

Esen kalın.