EYT'Yİ kaçıran milyonlarca kişi doğum borçlanması yaparak, askerlik borçlanması yaparak ya da sağlık nedenleri ile emekli olma yolunu arıyor.
Staj ve çıraklık girişlerinin sigorta girişi sayılmaması nedeni ile de binlerce çalışan emeklilik hakkını kaybediyor. Bir kesim ise bu hakkını bilmediği için emekli olamıyor.
Staj ve Çıraklık Mağdurları Federasyonu ise yaptıkları açıklamalar ile hükümete seslerini duyurmaya çalışıyor. Federasyonun son yaptığı açıklamada ise devlet kurumlarından TÜİK'in çırak ve stajyerleri işçi saydığı halde başka bir devlet kurumu SGK'nın bu vatandaşları işçi saymamasının anlaşılmaz olduğunun altı çizildi.
Açıklamada "Emeğimiz, alın terimiz, çocuk yaşta yaptığımız mesaimiz, işe giriş belgelerimiz var. Aynı şartlarda olan bazı kişilerin işe girişleri ve sigorta başlangıcı olmasına rağmen bizim işe girişimiz var, sigorta başlangıcımız yok. Bu durum büyük bir hak kaybıdır. Çıraklık Okulu ve Meslek Liseliler olarak çalıştık ürettik, Anayasanın eşitlik ilkesine dayanarak diyoruz ki; "Bu sorun 28.döneminde yüce meclisimizde çözüm bulsun."
Haklıyız ve bu sebeple sigorta başlangıcımızı istiyoruz." denildi.
STAJ SİGORTASINDA KİMSENİN BİLMEDİĞİ AYRINTI
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal ise çıraklık ve stajyerlik sigortasında milyonların gözünden kaçan bir ayrıntıyı açıkladı. Bal'ın yaptığı açıklamaya göre aslında bir kesimin çıraklık ve staj dönemi girişlerini sigorta başlangıcı sayılıyor ancak bu pek bilinmediği için binlerce vatandaş bu hakkını kullanmıyor.
KADINLARIN ÇIRAKLIK VE STAJ GİRİŞLERİ SAYILABİLİR
Doğum borçlanması yapacak kadınların bazılarına staj ve çıraklık piyangosu vuruyor. Staj sigortası bulunan kadınların ilk sigorta başlangıç tarihleri, doğum borçlanması yaptıkları süreye kadar geriye çekilebiliyor. Bunun şartı ise şöyle... Eğer bir kadın staj başlangıcının ardından doğum yaptıysa doğum borçlanmasını stajının başladığı tarihe kadar geri çekerek yaş şartı ya da eksik prim şartını yerine getirerek emekli olabiliyor. Bir günlük borçlanma bile bu tarihi öne çekmek için yeterli oluyor.
EYT'Yİ KAÇIRANLAR İÇİN UZMANINDAN EMEKLİLİK FORMÜLLERİ
Sosyal Güvenlik Uzmanı A haber'de katıldığı canlı yayında tahta başına geçerek prim borçlanmaları konusunda emeklilik mağdurlarına bilgi verdi.
ASKERLİK BORÇLANMASINDA NEYE DİKKAT ETMEK GEREK
Murat Bal'ın açıklamaları şu şekilde:
Eğer işe giriş tarihiniz askerlikten sonra ise askerlik süresi kadar borçlandığınızda işe giriş tarihinizi geriye çekebiliyorsunuz hem de günden faydalanabiliyorsunuz. 2001 Şubat öncesinde böyle bir durumu olanlar orada geriye çekmeyi yaparak askerlikten de borçlanarak EYT'ye girenler çok oldu.
KISMI EMEKLİLİK ŞARTLARI
Kısmi emeklilik var. 15 yıl 3.600 gün 99 öncesinde kadınlarda 58, erkeklerde 60. Burada da bir yaş düşümü beklenmişti. EYT'ye eşitlenmesi şeklinde ama o düzenleme yapılmadı. Şu anki haliyle bu şekilde.
TEK HASTALIKTAN YÜZDE 60 RAPORU OLANLAR
Tek bir organdan tek bir hastalıktan yüzde 60 ve üzeri raporu olanlar malulen emekli olabiliyor. Engelli raporu ile maluliyet raporu ise farklı konular. Ancak bunun için çalışmaya başladıktan sonra bu rahatsızlığı yaşamış olmak gerekiyor.
BAKIMA MUHTAÇ ÇOCUKLARI OLAN ANNELER 1YIL EKLENİYOR
Bakıma muhtaç çocuklara anneleri baktığında 1 Ekim 2008 sonrası olanlarda 4 yıl çalışanlarınki 5 yıl prim sayılıyor. 4 yıl ödeyenler 5 yıl sayılıyor. Bu da gün açısından vatandaşlarımıza fayda sağlıyor. Yurt dışında yaşayanlar için 18 yaşından itibaren çalışan erkeklerde, 18 yaşından itibaren yurt dışında bulunan kadınlarda da bu borçlanma hakkına sahip.
KADINLAR İÇİN DOĞUM BORÇLANMASI
Kadın doğum borçlanması var. Orada da bir çocuk için 720 gün 3 çocuk için de 2.160 güne kadar bir borçlanma hakkı var. Staj ve çıraklıktan dolayı işe girişlerin yapıldığında kadınlarımız normal şartlarda doğum borçlanması yapabilmek için öncesinde işe girmiş yapmış olmaları gerekiyor.
DOĞUM BORÇLANMASI BEDELİ KAÇ TL?
2023'TE 1 çocuk için 720 gün (2 yıl) doğum borçlanması bedeli en az 76 bin 861,44 TL, 2 çocuk için 1.440 gün (4 yıl) doğum borçlanması bedeli az 153 bin 722,9 TL'ye denk geliyor.
