Yakın bir zaman önce tamamlanan ancak henüz yayınlanmamış olan bir çalışma, AFAD tarafından desteklenmiş ve Bursa'da bulunan bir fay hattının potansiyel tehlikesine dikkat çekmiştir. Bu fay hattı, 95 kilometre uzunluğunda ve 7,3 büyüklüğünde bir deprem üretebilecek kapasiteye sahiptir. Kayapa-Yenişehir Fayı olarak adlandırılan bu fay hattının öne çıkan özelliklerinden biri, bulunduğu bölgenin tamamen alüvyon zemin üzerine kurulu olmasıdır.
Bu durum, fay hattının üretebileceği depremin şiddetinin daha da yoğun olmasını beklemektedir. Örneğin, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihinde yaşanan depremlerde en büyük hasarın Hatay'a gelmesi, alüvyon zeminin deprem etkisini artırma özelliğine bir örnektir.
FAY 95 KİLOMETRE UZUNLUĞUNDA
Ankara Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi ve Eskişehir Teknik Üniversitesi'nin birlikte yürüttüğü bu çalışma kapsamında, Kayapa'dan Yenişehir'e kadar olan bölgede 25 noktada sismik ölçümler gerçekleştirilmiştir. Bu ölçümler sonucunda, daha önce aktif fay hattı haritalarında yer almayan ve 7,3 büyüklüğünde deprem üretebilecek kapasitede olan 95 kilometrelik bir fay hattı tespit edilmiştir.
FAY HATTININ TAM KONUMU BELİRLENDİ
Fay hattının tam konumu belirlenmiş ve yeraltının haritası çıkarılmıştır. Fay hattı, batı kesiminde Kayapa'dan Bursa Ovası'na uzanan 40 kilometrelik bir kola ve doğu kesiminde Yenişehir'e kadar devam eden 55 kilometrelik bir kola sahiptir. Fay hattı, Bursa şehir merkezi boyunca Timsah Arena ile Şehir Hastanesi arasından geçmektedir. Gürsu ve Çataltepe gibi yerlerden geçerek Yenişehir Ovası'na kadar uzanmaktadır. Fay hattı, toplamda 95 kilometre uzunluğa sahiptir.
"FAY, DEPREMİ BÜYÜTEN ALÜVYON ZEMİNİN ALTINDA"
Jeoloji Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Engin Er, bu yeni keşfedilen fay hattının daha önce aktif fay hattı haritalarında yer almadığını belirtti. Alüvyon zeminin altında bulunan bu fay hattının, depremin etkisini artırabileceğini ifade etti. Buna göre, alüvyon zeminlerdeki sallantıların depremin etkisini artırdığı belirtilmektedir. Son olarak, Er, Bursa'daki fay hatlarının incelenmediğini ve kentsel dönüşüm çalışmalarının bu yeni bilgiler ışığında yapılması gerektiğini vurgulamıştır.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Engin Er, yeni keşfedilen fay hattının 2012 yılında açıklanan aktif fay hattı haritalarında yer almadığını açıkladı. “Bu alüvyonun altında kalan bir fay. Ancak böyle detaylı bir çalışmayla belli olabilirdi” diyen Er, alüvyon zeminin depremin etkisini büyüttüğünü söyledi.
“6 ŞUBAT DEPREMİNDE GÖRDÜK”
Er, “Bursa Ovası'nda 700 metreye varan bir alüvyonal zemin var. Şuna benziyor; bir bardağa su alın. Bardağı masaya koyun. Bardak durduğu halde su nasıl sallanmaya devam ediyorsa alüvyon zeminlerde de böyle oluyor. İzmir’de ve 6 Şubat’ta bunu gördük. 6 Şubat depremi Maraş’ta oldu, en çok hasar Hatay’da var. 200 kilometre mesafe var ama en çok hasarın olduğu yer zeminle bağlantılı. Alüvyon zeminlerin depremi büyütme özelliği var” diye konuştu.
"624 YILLIK BİR SUSKUNLUK VAR"
Yenişehir Ovası'ndaki en son depremin 1400 yılında olduğunu hatırlatan Er, “624 yıllık bir suskunluk var. Biriken kayma 5,4 metre ve 7,3 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli var. Bir bütün halinde kırılırsa etkisi 7,05 olacak. Bu senaryo, bu fayla geçerli. Yaklaşık 400 yıldır suskun olan bir de İznik’ten geçen, Gemlik’ten ve Mudanya’dan devam eden, 5 ve üzerinde deprem üreten fay hattı var” dedi.
