Rivayetlere göre mağara, Luvi kavminin Nuh Tufanı sırasında sığındığı bir yer olarak inşa edilmiş. Ancak tarih öncesi dönemlere ait birçok gizemi de bünyesinde barındırıyor.
Mağaranın taşlarla örülü girişi ve yapımıyla ilgili detaylar ise merak konusu olarak günümüzde hala bilinmiyor. Bazı kaynaklarda ise Danışmentli hükümdarı Nizamettin Yağıbasan'ın mağarayı askeri üs olarak kullandığı belirtiliyor.
Yöre sakinlerinden Yunus Bektaş, mağaranın turizme kazandırılması gerektiğini vurgulayarak, Efkerit Vadisi'nin tarihî önemine dikkat çekiyor.
Mağaranın ulaşımının zorluğuna rağmen, içinde ne olduğu hakkında bilgi sahibi olunmadığını belirtiyor. Bektaş, mağaranın çevresine dizilen taşların nasıl getirildiği konusunda da bilgi bulunmadığını ifade ediyor.
Luvi Mağarası'nın turizme kazandırılmasıyla birlikte, Tokat'ın zengin tarihî dokusuna ve doğal güzelliklerine yeni bir cazibe merkezi eklenmiş olacak. Bu adım, bölgenin turizm potansiyelini artırarak yerel ekonomiye katkı sağlayabilir.
