Psikolojik danışmanlık sürecinde keşfedilmesine en çok kıymet verdiğimiz alan kişinin temel inançlarıdır.

Bu inançlar, yaşananlara yönelik verdiğimiz ilk düşünsel, duygusal ve tabii ki davranışsal tepkilerin kaynaklandığı örüntülerdir.

Dolayısıyla, terapilerde ilk aşamalardan birisi bu inançları keşfetmektir.

Bu inançlar arasında, psikolojik refahımızı en olumsuz etkileyenlerden birisi "değersizim" inancıdır.

Bu inanç sisteminde bireyler kendilerini doğuştan kusurlu ve gereksiz görürler.

Sevgiyi, saygıyı ve varoluşu hak etmediklerine yönelik güçlü düşünceler ile hareket ederler.

Elbette değersizlik inancı, birçok kişide farklı açılardan ve farklı yaşam alanlarına etki eder.

En çok etki eden yaşam alanıysa kişilerarası ilişkilerdir.

Örneğin, değersizlik inancının gizli örüntüleriyle düşünen birisi, sosyal ortamda kabul görme üzerine yoğun bir çaba harcayabilir.

Sosyal ortamda etkilenen en belirgin davranışlar memnun etme, uyum sağlama ve sorun çıkarmama çevresinde şekillenir.

Değersiz olduğuna inanan birçok kişi sosyal ortamında kendi deneyimleri, kendi fikirleri ve hatta kendi sorunları hakkında konuşmayı önemsizleştirir.

Bunların insanları sıkacağını, onların ilgisini çekmeyeceğini düşünür.

Hatta paylaşım yaparsa artık sevilmeyeceğine yönelik çıkarımları bile olur.

Kendine kapanan birey artık sosyal olarak izole olmaya eğilim gösterir ve depresif duygular yerleşir.

Romantik ilişkilerde ise bu durum kişi için daha tehlikeli bir hâl almaya başlar.

Partnere sınır çizmeme, ona hayır dememe ve hayatı ona göre şekillendirme gibi davranışlar su üstüne çıkabilir.

Bunların yanında seviliyor ve değer görüyor olduğuna inanmaz ve ilişkiyi sabote de edebilir.

Kendinden şüphe ile birlikte toksik kıskançlıklar ve şüphecilik ilişkilerde yerini alır.

Kişilerarası ilişkilerin haricinde, değersizlik inancı varoluşsal krizler yaratmaya en gebe inançtır.

Çoğu depresyon deneyiminde gözlemlenen hayatın anlamını sorgulama ve kişinin bu anlamdaki yerini inceleme eğilimi, değersizlikle birlikte yürüdüğünde daha fazla zarar verir.

Hataya uyumlu olmadığını düşünmeye başlayan bu bireylerde kendine zarar verme eğilimi artabilir.

Değersizlik ve benzeri inançlar, artık bu durumun kaderimiz olduğuna inandırabilir.

En dikkat edilmesi gereken yer de burasıdır. Zira bu yaklaşımla çaresizlik yeşillenir.

Ancak bilinmelidir ki her inanç gibi değersizlik de psikoterapi ile yapılandırılabilir.

Özellikle bilişsel davranışçı terapiler sayesinde, bu inançlara yönelik farkındalık artırılır.

İnançların ve oluşturduğu düşüncelerin rasyonelliği incelenir ve yapılandırma becerileri çalışılır.

Otomatik hale gelen bu düşünceler ile birlikte daha fonksiyonel davranışlar pratik edilerek yeni düşünme ağları ve deneyimler elde edilir.

Böylece, inançların beli bükülür ve depresyon ve kaygı bozuklukları gibi yarattığı olumsuz psikolojik sonuçlar yönetilir.

Lütfen inancınızın her ne kadar güçlü olduğunu düşünseniz bile, hiçbir şeyin bu düşüncelerinizi değiştirmeyeceğine inansanız bile iyi bir yardım almayı es geçmeden yola devam etmeyin.