Birleşik Kamu İş Konfederasyonu gıda fiyatları endeksini açıkladı. Buna göre; Haziran’da yüzde 80,5 olan gıda fiyatlarındaki yıllık artış oranı temmuzda yeniden yüzde 92,2 olarak gerçekleşti.
YOKSULARIN HARCAMASININ YÜZDE 35,8’İ GIDA
TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistikler en zengin yüzde 20’lik kesimin tüketiminin yüzde 16,6’sını gıda için ayırırken, en yoksul yüzde 20’lik kesimde gıdaya ayrılan oran yüzde 35,8’e kadar çıkıyor. İkinci yüzde 20’lik grupta yer alanlar ise harcamalarının yüzde 29,8’ini gıdaya yüzde 25,6’sını ise konut ve kiraya ayırıyor. Dolayısıyla da gıda fiyatlarında Türkiye’de son 38 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla toplumun en yoksul kesimini olumsuz etkiliyor.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, dar ve sabit gelirlilerin, ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesi amaçlanıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
Yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyütüyor. Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 402 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl temmuz ayında 502 lira ödemek gerekti.
Haziranda yüzde 80,5 olan gıda fiyatlarındaki yıllık artış oranı temmuzda yeniden yüzde 92,2 olarak gerçekleşti. Yıllık enflasyon haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle geçen yılın aynı aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Önceki yılın aynı ayındaki yüksek oranlı artış son bir yılın hesabından çıktığı için yıllık artış azalıyordu. Ancak temmuz ayında aylık artış yüzde 12,8’le geçen yıl temmuz ayındaki yüzde 5,9’luk artışın üzerine çıkması nedeniyle yıllık artış da yükselmeye başladı.
Bu arada yıllık enflasyonun baz etkisiyle önceki aylara ve geçen yıla göre geriliyor olması fiyatların da gerilediğini göstermiyor. Aksine fiyatlar artmaya devam ediyor. Zira haziranda 445 lira ödenen aynı miktar ve türde gıdalardan oluşan bir sepetin bedeli Temmuzda 502 liraya yükselmiş gözüküyor.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Haziranda, tüm harcama gruplarında fiyatlar bir önceki yıla göre oldukça yüksek oranlarda arttı. Yaz ayı olmasına rağmen özellikle meyve ve sebze fiyatlarındaki yüksek artışlar dikkat çekti.
Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları temmuzda bir önceki aya göre ortalama yüzde 5 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 7,7 oranında artış yaşandı. Et ve balık fiyatlarında yılbaşından bu yana yaşanan artış yüzde 84’ü geçti.
Temmuzda önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları yüzde 1,2 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 9,7 olarak gerçekleşti. Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları temmuzda bir önceki aya göre ortalama yüzde 5 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatlarında yüzde 7,7 oranında artış yaşandı. Et ve balık fiyatlarında yılbaşından bu yana yaşanan artış yüzde 84’ü geçti.
Temmuzda önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları yüzde 1,2 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 9,7 olarak gerçekleşti. Meyve fiyatlarının yüzde 33,3 oranında arttığı temmuzda sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 45,7 oranında artış yaşandı. Temmuzda bakliyat fiyatlarının yüzde 4,2, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarındaki artış eğilimi ise yüzde 7,5’le ile devam etti.
Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için haziranda, bir önceki aya göre yüzde 1,6 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı.
