SGK, eski bir milletvekilinin kızının TBMM Dilekçe Komisyonu’na yaptığı başvuru üzerine incelediği dosyaya ilişkin Meclis’e gönderdiği yazıda, benzer durumdaki binlerce kadının hak kaybını önleyecek bilgilere yer verdi.
Yazıda, söz konusu kişilerin 4-a veya 4/b kapsamındaki çalışmalarının veya bu sigortalılık statüleri esas alınarak emekli veya dul aylığı almalarının, kendilerine yetim aylığı bağlanmasına engel teşkil etmediği kaydedilerek, “Başvuranın, hem ölen eşinden hem babasından kalan her iki aylığını da birlikte almasına engel herhangi bir hüküm bulunmamaktadır” denildi.
Milliyet’ten Önder Yılmaz'ın haberine göre; Eski Van Milletvekili M.K.’nin kızı E.N., TBMM Dilekçe Komisyonu’na başvurarak, vefat eden Bağ-Kur emeklisi eşinin maaşını almakta olduğunu, yaşamını yitiren emekli milletvekili babasının da maaşını alıp alamayacağını sordu.
E.N., babasının emekli maaşını almaya başlaması halinde ölen kocasının maaşının kesilip kesilmeyeceği, kendisinin başvurması halinde diğer dul kardeşinin babasından dolayı aldığı maaşının kesilip kesilmeyeceği konusunda bilgi verilmesini talep etti.
TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı AK Parti Adana Milletvekili Sunay Karamık, geniş bir kitleyi ilgilendiren başvuruyu işleme alarak SGK’dan konunun incelenmesini ve bilgi verilmesini istedi. SGK’dan gelen yazıda, aynı durumdaki kişileri sevindirecek bilgiler yer aldı.
EVLİ OLMAMA ŞARTI
SGK, komisyona gönderdiği yanıt yazısında, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Emekli Sandığı Kanunu’nun “Dul ve Yetim Aylıkları” hükümlerine ilişkin uygulamayı anlattı. Ölenin emekli maaşının, eş için yüzde 50’si, aylık alan yetimi bulunmayanların dul eşlerine yüzde 75’i, çocuklarla ana veya babanın her biri için de yüzde 25’i oranında bağlandığını aktaran SGK, şunları kaydetti:
“Ölenin aylık bağlanacak iki çocuğun bulunması halinde, bağlanacak aylığın toplam oranı yüzde 80 olarak belirlenmiş olup, dolayısıyla bu kapsamdaki çocukların her birine ölen emeklinin aylığının yüzde 40’ı esas alınarak aylık ödenmektedir.
Kendisinden aylık bağlanacak olanların ölümü tarihinde evli bulunmayan kız çocuklarına aylık bağlanır. Evlenme dolayısıyla aylığı kesilmiş olanlardan sonradan boşanan veya dul kalanların da eski aylıkları bağlanarak ödenir.
Ölüm tarihinde evli olmaları sebebiyle aylık bağlanmamış kız çocuklarından bilahare boşanan veya dul kalanlara da bu tarihleri takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.
Bu kapsamda, kız çocuklarına aylık bağlanabilmesi için evli olmama şartı aranmakta olup, emeklinin vefat tarihinde evli olması nedeniyle aylık bağlanamayan kız çocukları daha sonra dul kalmaları veya boşanmaları halinde aylığa hak kazanabilmekteler, bu şekilde sonradan aylık bağlanması halinde ise diğer hak sahiplerinin aylıkları yeni duruma göre düzeltilmektedir.”
Yazıda, söz konusu kişilerin “4-a veya 4/b” kapsamındaki çalışmalarının veya bu sigortalılık statüleri esas alınarak emekli veya dul aylığı almalarının kendilerine yetim aylığı bağlanmasına da engel teşkil etmediği kaydedildi.
Öte yandan yetim maaşı almak için boşanan pek çok kişi bulunuyor. Ortaya çıkarılan sahtekarlık sonrası bu kişilerin hem maaşları kesiliyor hem de ödenen aylıklar faiziyle geri alınıyor. Avukat Ahmet Çobanoğlu Gazete Vatan'a konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Çobanoğlu, "2008 yılında konuyla ilgili bir düzenleme çıktı. 2008 yılında çıkan bir düzenleme ile vefat eden sigortalının çocuklarına ve eşine aylık bağlanması düzenlemesine gidildi. Bu düzenleme yapıldıktan sonra 2008 yılından itibaren bazı şartlar konuldu. Erkek çocukları için belli bir yaş şartı, kız çocukları içinse evli olmama ve sigortalı olmama koşulu getirdiler." diye konuştu.
BOŞANMALAR ARTTI
2008 yılından sonra maaş almak için boşanmalarda artış olduğunu kaydeden Çobanoğlu, "Bu tarihten sonra evli olmayan ve babası vefat eden sigortalı olan bu kız çocukları aylık alabilmek adına 2008 yılından itibaren ciddi bir boşanma talebinde bulunmaya başladılar. Bu boşanma talebinde bulunurken bu boşanma talebi aslında fiili bir boşanma değil, kanun önünde boşanıp beraber yaşamaya devam ediyorlardı." dedi.
KRİTİK TARİH 2013
2013 yılına kadar bu sayının 30 binlere kadar ulaştığını resmi kaynaklar açıkladılar. Sosyal Sigortalar Kurumu 2013 yılına kadar tespit ettiği aileler hakkında dolandırıcılıktan suç duyurusunda bulundu. Fakat açılan davalar sonuçsuz kaldı.
Yargıtay'da bu konu ile alakalı bir karar verdi. Yargıtay, 'bu olay ceza hukukunun konusu değil, dolandırıcılık suçu oluşmaz, bu hukuki bir itilaf' diyerek tüm ceza davalarını sonuçsuz bıraktı.
2013 tarihinden sonra Sosyal Sigortalar Kurumu suç duyurusunda bulunmamaya başladı. Fakat 5310 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 56. maddesine göre ölen sigortalının yakınlarına aylık bağlanıyor.
Aynı kanunun 96'ıncı maddesi de diyor ki; eğer bu maaşın haksız bir şekilde alındığı tespit edilirse bunu faiziyle geri alırım. Yani SGK kanuna göre maaşın haksız şekilde alındığını ispatlarsa vatandaştan ödenen maaşı faiziyle birlikte geri alma hakkına sahip oluyor.
