" Yunanistan günü birlik provokasyonlarla karşı karşıya,  Doğu Akdeniz'de savaş ile tehdit ediliyor, Yunanistan ülkenin toprak bütünlüğünün korunması konusunda kararlı."

Nikos Dendias, Yunanistan Dışişleri Bakanı

1821'de Mora yarımadasında başlatılan isyan sonucu 1829'da İngiltere, Fransa ve Rusya'nın baskısı ile yapılan İstanbul Antlaşmasında Osmanlı İmparatorluğu'ndan koparılıp bağımsızlığına kavuşan Yunanistan, 19. yüzyıldan beri Bizans'ı kurmak hedefiyle yayılma politikasını sürdürmektedir.

Yunanistan, Batı Trakya'da bulunan Türkler, Ege'de kıt'a sahanlığı, Lozan Antlaşmasına rağmen Ege adalarının silahlandırılması, Kıbrıs dahil, Doğu Akdeniz'de enerji kaynaklarının paylaşımı konularında Türkiye ile yaşadığı anlaşmazlıkları gerekçe göstererek 1821 Mora isyanının 200. Yıldönümünde silahlanmayı arttırma kararı almış durumda.

1990 yılında ABD ile imzaladığı "Savunma İşbirliği Anlaşmasını" izleyen dönemde, Yunanistan'ın  karasularını 6 milden 12 mile çıkarma kararına karşı Türkiye, kararı kabul etmeyerek, kararın uygulanmasını,  "casus belli" savaş nedeni sayacağını ilan etmesinin ardından Yunanistan'ın ABD dahil Fransa ve Çevre ülkeleri ile savunma işbirliği anlaşmaları yaptığı mevcut anlaşmaların süresini uzattığını  ve Türkiye'ye karşı silahlandığını görüyoruz.

Yunanistan, ABD ile arasındaki 1990 tarihli dostluk ve işbirliği antlaşmasını, 15 Ekim 2021 tarihinde 5 yıllığına yeniledi ve kapsamını genişletti. Anlaşmanın güncellenmesi kararı, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'ın Washington gezisi sırasında alındı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Nikos Dendias, gazeteciler önünde, yeni anlaşma metnini imzaladı. Anlaşma bugüne kadar birer yıllığına yenilenmişti. İki ülkenin ortak kararıyla, anlaşma 2026'dan itibaren taraflardan biri çekilmedikçe süresiz yürürlükte kalacak. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, imza töreninde yaptığı konuşmada Yunanistan'ı, "güçlü ve güvenilir bir müttefik" olarak nitelendirdi. Blinken, Savunma İşbirliği Anlaşması'nın yenilenmesinin "Doğu Akdeniz ve ötesinde güvenliğe ve istikrara katkıda bulunacağını" söyledi. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ise Türkiye'yi kastederek ülkesinin Doğu Akdeniz'de egemen haklarını kullanması halinde "casus belli" ile savaşla tehdit edildiğini belirtti. Dendias, "Her gün provokasyonlarla karşı karşıya kalıyoruz" dedi.Yunan bakan, "Yunanistan, anlaşmazlıkları diplomasiyle ve her zaman uluslararası hukuka uygun şekilde çözme taahhüdüne bağlıdır" diye konuştu.

Aşağıdaki grafik Yunanistan'ın 2011-2020 dönemi askeri harcamalarını göstermektedir.

Yunanistan, askeri harcamaları 2019 yılında 5432 Milyon $'dan 2020 yılında 5237 Milyon $'a düşmüş olmasına rağmen, 2021 ve sonrası için savunma bütçesini büyük  ölçüde arttırma kararı  aldı. Yunanistan'ın savunma bütçesinin 2020'nin beş katına çıkartılmasını öngören bütçe tasarısı Yunan parlemantosunda kabul edildi. Bu rekor artışa Türkiye'yle yaşanan Doğu Akdeniz gerginliği gerekçe gösterildi. Başbakan Kiryakos Mitsotakis, yaptığı açıklamada, savunma bütçesindeki bu büyük artışı son dönemde Doğu Akdeniz'de Türkiye'yle yaşanan gerginlik ile ilişkilendirdi.

Yunanistan arttırılan savunma bütçesi ile Fransa'dan Rafaele tipi 18 Fransız savaş uçağının yanı sıra dört yeni fırkateyn, mühimmat ve çeşitli askeri teçhizat satın almayı planlıyor.

Yunanistan, Fransa'dan alacağı silahlara ilaveten, ABD ile yaptığı anlaşma ile 6,9 milyar dolar değerinde 4 adet "Meko" sınıfı savaş gemisinin alımı ile 2,5 milyar dolarlık modernizasyon işlemlerini kapsayan toplam 10 milyar dolara ulaşan silah alım anlaşması yaptı.ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre, Yunanistan'a potansiyel savaş gemisi satışı ve mevcut gemilerin modernizasyonuna yönelik onaya ilişkin tebligat, Amerikan Kongresine sunuldu.

ABD-Yunanistan Savunma İşbirliği Anlaşması uyarınca Yunanistan, Türkiye sınırındaki Dedeağaç Üssü ve Girit Adası'ndaki Suda Üssü de dahil olmak üzere, ülkedeki Amerikan üslerinde daha fazla ABD askerinin konuşlandırılmasına izin verecek. Yenilenen anlaşma ile ABD, Yunan askeri üslerine de erişim hakkına sahip olacak. ABD güçlerinin Yunanistan'da tatbikat yapacağı bölgeler genişletilecek.

Atina yönetimi ayrıca, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi aldığı için çıkarıldığı F-35 savaş uçağı programına dahil olmak istediğini açıklamıştı.

ABD, yapılan anlaşma uyarınca, 1600'e yakın zırhlı personel taşıyıcısı ile 150 adet F-16 savaş uçağını Yunanistan'a hibe edeceğini açıkladı. Yunanistan son dönemde F-16 savaş uçaklarını ve Sikorsky helikopterlerini yenilemişti.

Yunanistan askeri harcamalarını arttırırken ABD'nin Yunanistan'a askeri malzeme  yığınaklamasının  gerisinde ne var? ABD askeri neden Yunanistan'da konuşlanıyor?sorusu cevap bekliyor.

İlk bakışta ABD'nin Türkiye ve Yunanistan arasında 7/10 dengesini bir tarafa bırakıp Yunanistan'da yaptığı askeri yığınak ile hedefinin Türkiye değil, ABD'nin Yunanistan'ın yanı sıra Bulgaristan ve Romanya gibi Karadeniz'e kıyısı olan Balkan ülkelerine yaptığı askeri yığınak ile Rusya'yı, Doğu Akdeniz, Karadeniz ve Avrupa'da kuşatmayı amaçlıyor. Bu gerçeği ABD yönetiminin sözcüleri de açıkça ifade ediyor. ABD'nin Yunanistan Büyükelçisi Pyatt, NATO'nun Doğu Avrupa ve Karadeniz'e müdahalesi bakımından Dedeağaç'taki üsse büyük önem verdiklerini söylüyor. Yani Dedeağaç üssü, her ne kadar Türkiye sınırında olsa da asıl olarak ABD ve NATO'nun boğazları kontrol edip Karadeniz ve Doğu Avrupa'da Rusya'yı kuşatmasına hizmet ediyor. Modernize edilen Girit'teki üs ise, Doğu Akdeniz ve Ege'de kontrolü sağlamak ve Rusya'nın buradaki hareket alanını sınırlamak amacını taşıyor.

Defender Europe 2021 tatbikatı kapsamında Dedeağaç'a 145 helikopter, 1800 zırhlı araç ve 20 bin asker konuşlandıran ABD, yenilenen askeri iş birliği anlaşması ile de Türkiye sınırındaki Dedeağaç Üssü ve Girit Adası'ndaki Suda Üssü başta olmak üzere Yunanistan'daki askeri varlığını genişletme hakkını elde etti.

Sonuç olarak, ABD'nin Yunanistan'daki yığınaklanmasının  Rusya ve Çin'in bölgede nüfuzlarını arttırma girişimine karşı olduğu yorumu yapılıyor, ancak, ABD'nin Yunanistan'daki askeri yığınak üzerinden Rusya'yı kuşatmak ve Çin'in Kuşak Yol Projesi'nin önünü kesme planında, Yunanistan'a öncelik vermesi Ankara'ya bir mesaj olduğu gerçeğini de değiştirmiyor. ABD, bu politikası ile Ankara üzerindeki baskıyı arttırarak onu daha fazla iş birliğine zorlamak istiyor.

Yunanistan'ın askeri işbirliğini genişlettiği tek NATO ülkesi ABD değil. Yunanistan, bu yıl Fransa'yla da yeni savunma işbirliği anlaşmaları imzaladı. Geçen Eylül ayında Elysee Sarayı'nda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Yunanistan Başbakanı Kiryakos Mitsotakis tarafından imzalanan anlaşma uyarınca Fransa, Yunanistan'a 16 adet Rafaele savaş uçağı, 4 fırkateyn ve 4 helikopter satacak.

Anlaşma, taraflardan birinin saldırıya uğraması halinde diğer ülkenin askeri yardımda bulunmasını da öngörüyor. Miçotakis, Fransa ile imzalanan anlaşma hakkında; "Sözde müttefiğimizin tehditlerine kalkan"  olarak yorumladı.

Yunanistan, önümüzdeki yıllarda, Fransa'dan alacağı Uçak ve savaş gemileri için 3.375 Milyon dolara ilaveten ABD'den alacağı gemiler için 10 Milyar dollar olmak üzere toplam 13.375 milyon dolara yakın savunma harcaması öngörüyor.

Yunanistan Başbakanı, askeri bütçenin yüksekliği konusunda sık sık Türkiye'yi gerekçe gösteriyor. Mitsotakis, geçen Mart ayında gerçekleştirdiği Berlin ziyaretinde de ülkesinin askeri harcamalarının neden bu kadar yüksek olduğu sorusuna, "Çünkü komşumuz Türkiye, Danimarka değil" yanıtını vermişti. Açıklamada, "Bu satış, Avrupa'da siyasi istikrar ve ekonomik süreç için önemli bir ortak olan NATO müttefiği Yunanistan'ın güvenliğini geliştirerek ABD'nin dış politika ve ulusal güvenlik hedeflerini desteklemektedir." ifadesine yer verildi.

2021'den itibaren Yunanistan'ın askeri harcamalarını attırdığı, Yunanistan'ın ABD  dahil çevre ülkeleri ile savunma işbirliği anlaşmaları yaptığı bunlara ilave olarak ABD'in bölgeye yönelik uzun vadeli planlarında Yunanistana öncelik vererek bu ülkede aşırı askeri yığınaklanma içinde olduğunu görüyoruz.

Türk ve Yunan silahlı kuvvetlerinin yakın gelecekte ulaşacağı sayılar ve seviye aşağıdaki gibi olacak.