- lokma lokma doğra-: 'Küçük parçalar hâlinde kesmek' anlamına gelir: "Kim bilir kendini Afrika'da mı lokma lokma doğradılar, yoksa okyanusta balıklar mı lokma lokma yuttular." (Mİ/DMD, s. 22-23) lokum ol-: "Karı koca maaşlarımızı kattık mıydı birbirine, hele hele ikimiz hastanede bir arada olursak lokum lokum..." (Mİ/AY, s. 110) Anlamını 'çok güzel, harika, muhteşem' olarak verebiliriz. lüp lüp iç-: "Bu adam öteki adamların başı olmalı, löp löp yutuyor, lüp lüp içiyor." (Mİ/DMD, s. 16) 'Durmadan içmek' anlamındadır. makine gibi konuş: 'Çok hızlı, kelimeleri birbiri ardına hiç ara vermeden söylemek' anlamına gelmekte olup örneği şudur: "Biz ona okuldayken Velet Necmi derdik; makine gibi konuşurdu, yine makine gibi konuşuyor." (Mİ/ ANRY, s. 163) malını bil-: "Sen anlatma boşuna, biz malımızı biliriz, der gibi tıslıyormuş." (Mİ/ANRY, s. 31) 'Kişiyi eskiden beri tanımak, ne yapıp ettikleri hakkında olumsuz kanaat sahibi olmak' anlamlarını yazmamız mümkündür. mektup sal-: 'Mektup yollamak' demektir, genellikle halk tarafından kullanılır: "Bizim yol olmuş yine kambur kambur, fil çıkmaz, taşından, batanından, göçüğünden. Saldık bir mektup Ankara'ya." (Mİ/ANRY, s. 86) mektup yağ-: "Bu başlığın çıktığının günü gazetelere mektuplar yağıyordu." (Mİ/AY, s. 50) Anlamı 'bir hayli mektup gönderilmek' diyebiliriz. merakta koy-: Anlam olarak 'merak içinde bırakmak, merak ettirmek' yazılabilir: "Baba, herhalde bizi merakta koymak istemezsin, söylesene nasıl biliyorsun?" (Mİ/ANRY, s. 172) meraktan patla-: "Öyle merak ediyorum ki üstadım, yarınki yazacağınız yazıyı; neredeyse meraktan patlayacağımı." (Mİ/DVD, s. 28) 'Aşırı merak yüzünden büyük sıkıntı içine girmek' anlamındadır. midesi ağzına gel-: "Zihni beyin yüreği hırp etti, midesi ağzına geldi, sesi uçtu gitti, sinek vızıltısı oldu." (Mİ/ANRY, s. 42) Anlamı 'sıkıntıdan, üzüntüden mide sancısı tutmak' olabilir. mutluluktan uç-: 'Aşırı sevinç duymak, neşesi abartılı olmak' diyebiliriz: "Bazen gülücüğüm kahkahaya dönüşüyor, mutluluktan uçuyor, deliler gibi gülüyorum." (Mİ/DMD, s. 105) müjdelik iste-: "Sırıtıyor da üstelik, sanki oğlum olmuş, kızım olmuş gibi, salt müjdelik istemesi eksik." (Mİ/DMD, s. 52) Anlam olarak 'sevindirici bir haber karşılığında para, hediye talep etmek' yazılabilir. 53 ..Nevzat Gözaydın.. HAZİRAN 2020 TÜRK DİLİ müsaadesizlik: 'İzinsizlik' anlamındadır: "Düşünüyorum ki, biz belki de hizmet beklediğimiz, istediğimiz makam ve makam sahiplerinden şartların müsaadesizliği yüzünden beklediklerimizi ve vadettiklerini bir türlü tam manasıyla gerçekleştiremediklerini görüyoruz." (BF/JD-I, s. 27) müsamaha gör-: 'Hoşgörüyle karşılanmak, taviz vermek' anlamı verilebilir: "Sigara içmek bir kabahat değildir. Ama gençlerin mümkün mertebe geç başlamaları ile müsamaha gören bir keyif vasıtasıdır." (BF/FD-I, s. 41) pirincin taşını ayıkla-: "Şimdi bizim yakışıklı ayıklasın bakalım pirincin taşını." (Mİ/ANRY, s. 100) 'Güç bir durumda çıkış yolu aramak, çaresini düşünmek' anlamını verebiliriz. şüphe altına gir-: "Mâliyede mükelleflere iyi muamele eden, doğru dürüst vergisini vermesine yardım eden memurlar, hemen şüphe altına girerler ve yerlerinden atılırlar." (BF/FD-I, s. 11) Anlamı için 'şüpheli duruma düşmek' diyebiliriz. yüzüne bakılma-: Birinci anlamı 'çok çirkin olmak, ikincisi ise 'berbat, kötü görünmek'tir. İkinci anlam için örnek şudur: "Çirkin de olsa, yüzüne bakılmayacak gibi de olsa, seninkisi iş aslanım." (Mİ/DVD, s. 82) Taranan kaynaklar: Boysan, Aydın, Aldanmak, İstanbul 1990. (AB/A) _____, Fısıltı, İstanbul 1989. (AB/F) _____, İstanbul Esintileri, İstanbul 1991. (AB/ İE) _____, Leke Bırakan Gölgeler, İstanbul 1995. (AB/ LBG) _____, Oldu mu Ya! İstanbul 1985. (AB/OY) _____, Paldır Güldür, İstanbul 1984. (AB/ PG) _____, Umut Simit, İstanbul 1984. (AB/US) _____, Uzaklardan, İstanbul 1993. (AB/ U) _____, Yalan, İstanbul 1987. (AB/ Y) _____, Yangın Var, İstanbul 1985. (AB/ YV) _____, Yollarda, İstanbul 1990. (AB/YO) Felek, Burhan, Felek'ten Dostlara-I, İstanbul 1984. (BF/FD-I) İzgü, Muzaffer, Azrail Nasıl Rüşvet Yedi, İstanbul 1986. (Mİ/ANRY) _____, Bir Namussuz Aranıyor, İstanbul 1998. (Mİ/BNA) _____, Dandini Vatandaş Dandini, İstanbul 1991. (Mİ/DVD) _____, Devletin Mali Deniz, İstanbul 1986. (Mİ/DMD) Kemal, Orhan, Bereketli Topraklar Üstünde, İstanbul 1954. (OK/ BTÜ) _____, Vukuat Var, İstanbul 2008. (OK/VV) Kemal, Yaşar, Çukurova Yana Yana, İstanbul 1955. (YK/ÇYY) Kutlu, Ayla, Emir Bey'in Kızları, İstanbul 1998. (AK/ EBK) Tanpınar, Ahmet Hamdi, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, İstanbul 1961. (AHT/SAE) (Prof. Dr. Nevzat Gözaydın, TDK)

BUNLAR DA KISA KISA

* D. Mehmet Doğan "taraftar" kelimesinin nasıl yazılacağı konusunda kararsız.

İşte örnekler: - taraftarlar nezdinde - Gelenek taraftarı - taraftarı olmayı - oturmasına taraftar - taraftarları, bütün - tarafdar olabilirler - Latin harfleri tarafdarıdır - Cumhuriyet tarafdarıdır.

* http://milliyet.com.tr, 19.06.2005: "Başımızı önümüze koyup biz nerede hata yaptık derin derin düşünmeliyiz."

"Şapkamızı önümüze koyup-..." demek varken... Anlaşılan, kimileri şapka yerine başını önüne koyuyor!

* İbrahim Sadri, atv, 13.06.2020/8.29: "Arkamda görüyorsunuz gelişmeleri"

İBRAHİM SADRİ'NİN EN KISA BİR SÜREDE, KAPI YOLDAŞI YÜKSEL AYTUĞ'U OKUMASUI GEREKİR. ZİRA BİLMEDİĞİ O KADAR ÇOK ŞEY VAR Kİ! http://m.medyaloji.net/m-makale/genc-medyacilara-yol-haritasi-233-3_6002.html… …

* http://kidega.com, "Orhan Okay, 26 Ocak 1931 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir."

Gün, ay ve yıl belirtildikten sonra "yılında" değil, "tarihinde" denilir!

* D. Mehmet Doğan, Karar, 06.07.2020: "13 milyonunu (% 80.75) ise...", "sadece % 9.44'ü okuryazardır."

Kesirlerde nokta değil, virgül kullanılır. D.M.D., Anglosaksonlara öykünüyor!

* Hıncal Uluç, Sabah, 24.06.2020: "Ne varki Mustafa Başkan..."

Hıncal Uluç, "ki" bağlacını kelimeye ulamış! Doğru yazım Ne var ki...

* İbrahim Sadri, atv, 13.06.2020/7.44: "Bu rakkamlar korkutuyor, Son rakkamlar"

Rakam diyemeyen sunucu...