İngilizceden Türkçeye geçmiş damper kelimesine bir karşılık bulma zahmetine girilmeden bunun sıfatı damperli biçiminde dile dâhil edildi. Davet kelimesine karşılık olarak çağrı sözünün kullanılmasını öneren, bunun çağrılı (davetli) sıfatını da ileri sürmüş ve yerinde bir iş yapmış. Ancak gereği gibi üzerinde durulmadığı için kullanım sıklığı açısından davet (da'vet), davetli, davetsiz bugün daha yaygındır. Kalıcı olan davetsiz misafir bir başka örnektir. Dilin anlatım gücünü artırmak, yeni kelime ve terim türetmek için sıfatların bu özellikleri özel olarak ele alınıp üzerinde durulmamıştır. Yabancılaşmanın etkisinde dilde ne gibi boşluklar, ihmaller meydana geldiği araştırılmamıştır. Öte yandan mevcut yapıya bakıldığında birçok yabancı kökenli sıfatla onun Türkçe karşılığının birlikte kullanımı yaygınlaşmıştır. Konuyu aydınlatmak için dilimizdeki sıfatları şöyle gruplandırabiliriz: Kullanımdan düşmüş yabancı kökenli sıfatlar: mağfur, tüvane, bilainkıta vb. Kullanımı devam eden yabancı kökenli sıfatlar: maceraperest, mutabık, mağdur vb. Dilde karşılığı bulunmuş sıfatlar: muvafık uygun, müteesir üzgün, menfi olumsuz vb. Türkçe karşılığı ile yabancı kökenli olanlarının birlikte kullanıldığı sıfatlar: mahallî yöresel, teferruat ayrıntı, tabii doğal vb. Kökeni yabancı olup Türkçe bir sıfat eki getirilerek yapılmış kalıcı sıfatlar: tedbirli, tehlikesiz, cinsel, bahtsız (bibaht) vb. (Prof Dr. Hamza Zülfikar)
***
BUNLAR DA KISA KISA
* Müge Anlı, Tatlı Sert, atv, 09.03.2010: "Bir mektup bırakarak o da edebiyete gidiyor."
"Ebediyete intikal etmek" (ölmek) varken; Türkçemizde olmayan "edebiyet" uydurması da nereden çıktı?
* Müge Anlı soruyor: Hangisi doğru?
- Göz var izan var
- Göz var nizam var
... (Güven Bana, atv, 11.07.2019)
"Fenomen" sunucu 12.03.2016'da nizam var demişti. Uyardık!
Aynı hatayı 17.05.2018'de de tekrarladı.
Öğrenmemiş olacak ki "izan"ın anlamına akıl diyor, doğrusu "anlayış".
* Murat Ongun, Twitter, 26.09.2019: "Büyükçekmece açıklarında 10 km derinlikte 4.3 büyüklüğünde deprem meydana gelmiştir."
Kural: Kesirlerde nokta değil, virgül kullanılır.
Eski gazeteci Murat Ongun bu kurala uymuyor!
***
DURUMUN VAZİYETİ
* Okurlardan gelen soru: Müge Anlı'nın programı başladı, eleştiriler nerede?
13 sene boyunca tespitlerimizi yazdık durduk, hiçbir gelişme yok.
Hazırlamış olduğum "Yamuk Türkçe Öğrenenler İçin/The best of Müge Anlı" kitabını basacak yayın evi arıyorum.
Bekliyorum!
* Hasan Öztürk, Yeni Şafak, 13.09.2019: "Dün Ahmet Kaya'ya 'vay şerefsiz' diyenler bugün de Diyarbakırlı annelere duyarsız."
Hasan Öztürk tam da Müge Anlı'yı tarif ediyor.
Kadın hakları savunucusu pozlarındaki Müge Anlı, işine gelmediği bir konuda üç maymunu oynar!
Polis, yeğenini taciz etmekten mahkûm olmuş katil zanlısı H. A.'nın evinde kan buluyor, kayıp kızın saç telini buluyor, polis köpeği doğruca H.A.'nın evine giriyor ama zanlıyı Müge Anlı programda itiraf ettiriyor!
Bu olay bir yüz karasıdır!
* Murat Ongun, Twitter, 25.10.2019: "Sağlıklı çalışması için çalışmalarımız sürecektir."
Cümledeki çalışması/çalışmalarımız kelimeleri kakofoni oluşturuyor.
Kakofoninin giderilmesi için cümlenin şu şekilde devam etmesi gerekiyor: Sağlıklı çalışması için mesaimiz sürecekti.
