Değerli okuyucular,

Bu yazımda, Rusya-Ukrayna savaşı ile tekrar gündeme gelen, siber savaş konusunu irdelemeye çalışacağım.

Siber saldırı, hedef kişi, kurum veya ülkenin, iletişim ve bilgisayar sistemlerini çökertmek ve bu sistemlere girerek bilgi elde etmek amacıyla yapılan dijital saldırıdır.

SİBER GÜVENLİK

İnternet ve bilgisayar yaşantımızın hemen her alanına girdi. Mobil telefonlarımız, küçültülmüş bilgisayar, internet ağının sağladığı kolaylıkları kullanıyor. Bankalar mobil bankacılık adı altında internet bankacılığını kullanıyor. Araba uydular aracılığı ile yönlendirme-navigasyon sistemini kullanıyor. TV uydudan yayınlanan programları yayınlıyor. İnternet esas alınarak kurulan işletim ve iletişim sistemleri, sağlamış oldukları, ekonomik değer, hizmet kolaylığı, enerji tasarrufu ve zaman ve mesafe faktörünü sıfırlama özellikleriyle bireysel ve kamusal faaliyetlerin hemen her sahasında yaygın kullanım alanı bulmuş durumda. Bilgisayar teknolojisi ve interneti sağlamış oldukları değerlere rağmen, risklere ve siber saldırılara karşı tedbir alınmadığı takdirde, hasım tarafın saldırı ve karıştırmalarına karşı önemli zafiyeti de bünyesinde barındırmakta.

Yeterli siber güvenlik tedbiri alınmaması halinde, bir siber saldırı sonrasında neler olabilir? Sorusunu tarihte yaşanmış aşağıdaki olayları inceleyerek cevaplandırabiliriz;  

TARİHTE SİBER SAVAŞLAR

1991'de Kosova krizinde Rus ve Çin bilgisayar korsanlarının katılım ve desteği ile Sırp bilgisayar korsanları, NATO iletişim sistemlerine girdiler ve NATO iletişim sistemini çökerttiler.

Soğuk Savaş sonrasında, Bağımsız Devletler topluluğuna katılmayıp, Batı ile yakın ilişkiler kuran ve askeri alanda işbirliği yapan Gürcistan'a Rusya'nın Ağustos 2008'de başlatacağı saldırı öncesinde Rus bilgisayar korsanları (hackerleri) siber saldırıları ile Gürcistan'ın  kamu internet sistemlerini çökerterek büyük kaos yaratmış ve Gürcistan beş gün gibi kısa sürede Batıdan uzaklaşma ve Rus isteklerini kabul etme zorunda kalmıştır.

2007 yılında, Estonya'nın başkenti Tallin'de bulunan II. Dünya harbinde ölen Rus askerlerini temsil eden "Rus Meçhul asker heykelinin" kaldırılmasına kızan Rusya, bu ülkeye karşı siber saldırısı gerçekleştirmiş, siber saldırı Estonya'nın, haberleşme, bankacılık ve bürokrasisini 13 gün müddetle felç etmiştir.

2017'de Rusya, Batı yanlısı eğilimi nedeniyle diplomatik çatışma halinde bulunduğu Ukrayna'nın iletişim sistemlerini hedef alan siber saldırıları ile bu ülkenin internet iletişimini çökertiyor, ekonomik yaşamını olumsuz etkiliyor, birçok konuda kayba uğramasına neden oluyor.

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de başlattığı Ukrayna'yı işgali öncesinde siber saldırı yapmadığını düşünmek mümkün değildir. Nitekim, dış başında; "Rusya'nın siber saldırı ile Ukrayna hükümetinin pek çok internet ağını devre dışı bıraktığı, Ukrayna, Parlamento, Hükümet, Dışişleri Bakanlığı ve birçok resmi kurumun internet sitelerine siber saldırılar düzenlediği" haberleri yer aldı. Haberlerde; Rus bilgisayar korsanlarının (hacker) saldırıları ile internet ağ sunucularını yoğun bir bombardımana tutarak, Ukrayna iletişim altyapısını felç ettiği ifade edilmekte.

Rus bilgisayar korsanlarının Ukrayna'daki bilgisayarlara, "Wiper" denilen bir yazılımla girerek, kullanıcılar fark etmeden çok sayıda veriyi sildiği ve verilere zarar verdiği program ve sistemleri çalışamaz hale getirdiğinin tespit edildiği bildiriliyor.

Ukrayna'da sıcak çatışmaların başlamasından bu yana siber saldırıların sıcak savaşı destekleyen bir tür "yan meydan muharebesi"ne dönüştüğü değerlendirilmektedir.

Batı kaynaklı haberlerde; Rusya siber saldırıları ile Ukrayna'nın direnişini kırmaya çalışırken, Ukrayna'nın da sadece askeri gücüyle değil, bilişim uzmanlarının desteğiyle Rusya'ya karşı siber mücadele ettiği haberleri yer almıştır.

Siber saldırılar hibrit savaşın bir parçası, peki bu tür siber saldırılar savaş ve çatışmaların gidişatını etkileyebilir mi?

Basına yansıyan haberlerde; Rusya'nın, siber saldırıları hibrit savaşın bir unsuru olarak kullandığı iddia ediliyor. Rusya sadece önemli dijital sistemlerin altyapılarına saldırarak değil, aynı zamanda savaşa dair yanlış bilgiler yayarak "Ukrayna halkını güvensizliğe sürüklemek ve direnme gücünü kırmayı" amaçlıyor olarak yorumlanabilir.

Savaş içinde, Rusya kaynaklı oldukları tahmin edilen  korsanların, çok sayıda Almanca gazete, internet sitesi ve sosyal medya platformlarına yönelik saldırıları gerçekleştirdiği, dikkate alınarak, Rusya'nın saldırıları arttırabileceği ve özellikle, yalan ve yanlış bilgi yayma konusunda  yoğunlaşacağı yorumları yapılıyor. 

Almanya'da merkezi Essen kentindeki Funke Medya Grubu'na bağlı gazeteler ve dergilerin internet siteleriyle sosyal medya hesaplarına "Bot" olarak adlandırılan hesaplarla saldırılar düzenlendiği açıklanmıştı.

Bir soru; "Digital yolla harp silah ve araçları manüpile edilebilir mi?" Cevap her halde Evet olacaktır. İnanıyorum gerçek, Ukrayna savaşı sonrasında yapılacak inceleme ve değerlendirmelerle belgelenmiş olacaktır.

Sonuç;

Açık basından derlediğim, yakın geçmişte yaşanmış siber saldırılar ile 45'nci gündür devam eden Rusya-Ukrayna savaşı hakkında elde edilen bulgular, siber tehdite karşı hazırlıklı olunmayı ve tedbir alınmasını gerekli kılıyor.

Bilgisayar ve internet ağının yaygınlaştığı içinde bulunduğumuz çağa adını veren "siber" teknolojisi, çağımızın savaşlarına da adını vermiş durumda. Siber Savaş.

"Siber uzayda", siber alanında teknolojik üstünlüğe sahip  olan güç "siber savaşı" kazanacaktır.

Ulusça, içinde bulunduğumuz "siber çağı'"nda, varlığımızı koruyabilmek ancak; çağdaş siber güvenliğe sahip olmakla mümkün olabilir. Siber yeterlik veya siber güvenliğe ulaşmak için tek yol, hurafeler peşinde koşarak değil, yüce Atatürk'ün ifade ettiği gibi, "akıl ve bilim"i esas alarak sürdürülecek çalışmalar ile  sağlanabilir.

Rusya ile Ukrayna arasındaki "insanlık dramı" haline gelen savaşın karşılıklı görüşmeler ile en kısa sürede sona erdirilmesi temennisi ile...