Raziye Begüm Sultan'dan bugüne

Bildiğiniz gibi 8 Mart'ı, Dünya Kadınlar Günü olarak kutladık. 8 Mart, Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış uluslararası bir gün.  İşte o gün insan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılıyor. Bir de buna "emekçi" sıfatını eklemişler, olmuş mu sana "8 Mart Dünya 'Emekçi' Kadınlar Günü". Sanki hangi kadın emek sarf etmiyor ki?

Dünya, kadını 8 Mart 1921'den beri tanımış olsun; bizim binlerce yıllık tarihimizde kadına verdiğimiz değer ortadadır. Yüzlerce örnek içinden bugün sizlere Delhi Türk hükümdarı Raziye Begüm Sultan'dan söz etmek istiyorum.

Raziye Begüm, 1236-1240 arasında Hindistan'da hüküm sürdü. Delhi Sultanlığı'nın tek kadın hükümdarı, Şirin-i Dihlevi" ve "Şirin-i Gûri" mahlaslarıyla şiirler yazdı.

Babası Delhi Sultanı Şemseddin İltutmuş, annesi Terken Hatun'dur. Babası tarafından 1232 yılında veliaht olarak atandı. İltutmuş bu konuyu, 'Oğullarım gençlik eğlencelerine dalmışlardır. Hiç birisinde ülkeyi idare edecek kabiliyet yoktur, ölümümden sonra oğullarımdan hiç birinin veliahtlığa kızım kadar lâyık olmadıkları görülecektir.' sözleriyle açıklamıştı. Ancak İltutmuş'un vasiyeti yerine getirilmemiş yerine oğullarından Rükneddin Firuz getirilmişti.

İltutmuş'un 1236'da ölümünden sonra vasiyetine aykırı olarak kızı Raziye değil, oğlu Rükneddin Firûz Şah tahta çıkarıldı. Ancak İltutmuş haklı çıkmıştı. Firûz'un ülkeyi yönetmedeki aczi görülünce 6 ay 28 gün sonra devlet erkânının desteği ile Rükneddin Firûz öldürüldü, tahta Raziye Sultan çıkarıldı. Tahta çıktığında Celaletüddin ve Radıyyetüddin lakaplarıyla para bastırdı.

Saltanatının başında Nur Türk adlı bir Türk'ün Hindistan'ın değişik bölgelerinden başına topladığı Karmati ve Mülahidelerden oluşan bir gurup ile başlattığı isyanı bastırdı. Ardından hakimiyetini tanımayıp Delhi kapılarına dayanan meliklerin isyanını bastırdı. Düzeni sağladıktan sonra Hinduların kuşattığı Rantanbur kalesine yardım gönderdi; kalede kapalı kalan Müslüman-Türk emirleri kurtardı.

Türk emirlerin nüfuzunu kırma düşüncesi ile Habeş asıllı Cemaleddin Yakut'u Emir Âhorluk (Ahır Beyi) makamına getirdi. Bu durumu hoş karşılamayan melikler, kadın kıyafetleri ve örtüden çıktığı, cüppe giyip, külah örterek ve fil üzerinde açıkça halk arasında dolaştığı için onu şeriata uymadığı için eleştirip yıpratmaya başladılar. 1238'de isyan eden Gaveliyar üzerine ordu gönderdi. Ertesi yıl bizzat sefere çıkarak Lahor Valisinin isyanını bastırdı. Delhi'ye döner dönmez Taberhind Hakimi Altuniye'nin isyanı üzerine tekrar sefere çıkmak zorunda kalan Raziye Sultan, yakalandı ve Taberhind Kalesi'ne hapsedildi. Delhi'de tahta İltutmuş oğullarından Behram Şah çıkarıldı.

Sultan Raziye'nin esir düşmesinin üzerinden bir ay geçmeden onunla evlenen Altuniye, Raziye'nin tekrar tahtı ele geçirmesi için onunla birlikte hareket etti. Raziye'nin ve Behram Şah'ın ordusu arasındaki mücadele, Behram Şah'ın galibiyeti ile sonuçlandı. İbn-i Batuta'ya göre, Raziye Sultan savaşı kaybedince esir olmamak için kaçtı. Yolda fakir bir Hindu rençber tarafından ziynet eşyaları için öldürüldü. Bir başka rivayete göre yakalanıp Behram Şah'ın huzuruna götürüldü ve orada idam edildi.

Raziye Sultan'ın hayatı savaşlarla geçti. Ancak halkını hiç ihmal etmedi. Fil sırtında halk arasında dolaşır, "Bir derdi olan kırmızı giysin. Ben onu anlayayım, derdini sorup öğreneyim, çaresini bulayım" derdi. Hindistan'da halk beyaz giyerdi. O zamandan sonra derdi olan kırmızı giymeye başladı.

Evet Dünya'ya günaydın diyoruz. "20 Nisan 1236 nire, 8 Mart 1921 nire?" diye de soruyoruz.

 

 

 

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları