NATO Madrid Zirvesi 30 Haziran 2022''de bitti...

Zirvede neler oldu?

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 30 Haziran 2022 günü yapmış olduğu basın toplantısında Madrid zirvesi sonuçlarını açıkladı;

* "NATO Devlet ve Hükümet Başkanları ile NATO''nun bugün ve gelecekteki tehdit ortamına cevap verecek dönüşümü sağlayan bir Zirveyi tamamladık. İttifakımızı geleceğe uyarlamak için kapsamlı kararlarla caydırıcılık ve savunmamızda temel bir değişiklik üzerinde anlaştık.

Finlandiya ve İsveç''i İttifakımıza katılmaya davet etmeyi kabul ettik. Ukrayna için uzun vadeli destek konusunda anlaştık. NATO''nun yeni Stratejik Konsepti 2022 üzerinde anlaştık.

İklim değişikliğiyle mücadelede adım atmaya karar verdik. Ve yeni bir milyarlık İnovasyon Fonu kurmak için anlaştık. NATO''ya daha fazla yatırım yapmayı ve NATO''nun ortak fonlu bütçelerini artırmayı kabul ettik. İttifak''ın en yakın ortaklarından Japonya, Kore Cumhuriyeti, Yeni Zelanda ve Avustralya, özellikle Hint-Pasifik''teki ilişkilerimizi derinleştirme konusunda anlaştık. Madrid Zirvesindeki son oturumumuz Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Sahel''den gelen tehditler ve zorluklara odaklandı. Bu bölgelerdeki güvensizlik, tüm Müttefiklerin güvenliği üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Ve yeni 2022 NATO Stratejik Konseptimizi, terörizmin güvenliğimize yönelik ana tehditlerden biri olduğunu tanımlayarak tamamladık. Bu gün her tür ve şekilde ortaya çıkan terör ile her mücadele konusundaki alınacak tedbirlerimizi ve gelişmeleri gözden geçirdik. Birlik içinde istihbarat paylaşımı dahil, partnerlerimizle birlik halinde terör ile mücadele azmi ve kararlılığımızı teyit ettik. Irak''taki NATO Eğitim görevi ISIS''in tekrar ortaya çıkışını engellemektedir, eğitim görevine devama karar verdik.

İlk kez olmak üzere, hudut güvenliği, Kontrol dışı göç ve terörü önlemek üzere, Mauritania''da bir savunma yeteneği oluşturma konusunda karar aldık. Tunus''ta da ilave destek yeteneği oluşturmaya, Ürdün''ü desteklemeye devama karar verdik."

* "Bir çok ülkenin Ukrayna''dan ithal edilecek buğday ve yiyeceğe bağımlı olduğunu dikkate alarak, Rusya''nın Ukrayna''ya saldırısının doğal sonucu olan küresel bazda yaşanan yiyecek krizini görüştük. Küresel bazda etkisi olan yiyecek fiyatlarındaki aşırı artışı görüştük. Tahılın kara ve deniz yolu ile Ukrayna''dan ihracını  görüştük. Böylece Müttefikler krizi hafifletme çabalarını tartıştılar."

* "Ayrıca ,Rusya ve Çin''in Pasifik bölgesinde, siyasi, ekonomik ve askeri kazanç elde etmeye devam ettiğini ele aldık. Hem Moskova hem de Pekin, bölgedeki çıkarlarını ilerletmek için ekonomik kaldıraç, zorlama ve melez yaklaşımlar kullanıyor. Bu yüzden bugün, NATO''nun bölgedeki ortaklarına daha da fazla destek dahil bugün büyüyen zorluğun nasıl ele alınacağını tartıştık."

* "Madrid''de aldığımız kararlar, İttifakımızın barışı korumaya, çatışmaları önlemeye ve halkımızı ve değerlerimizi korumaya devam etmesini sağlayacaktır. Avrupa ve Kuzey Amerika, NATO''da birlikte duruyor. Bu tarihi Zirveye ev sahipliği yaptıkları için Başbakan Sánchez''e, İspanyol hükümetine ve Madrid halkına teşekkür ederek bitirmeme izin verin.

Zirvede, İspanya''nın NATO üyeliğinin 40. yılını kutlamak için mükemmel bir fırsat oldu. Gelecek yıl Litvanya''nın Vilnius kentinde yapılacak bir NATO Zirvesi için tekrar buluşacağız."

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg''in açıklamaları dikkate alınarak genel bir değerlendirme yapılacak olursa;

NATO''nun önümüzdeki on yıl yol haritasını belirleyen "NATO Stratejik Konsept 2022" belgesi kabul edildi. Stratejik Konsept 2010''da, "iş birliği yapılabilir" olarak tanımlanan Rusya, Madrid Stratejik Konsept 2022 belgesinde "Barış ve Güvenliği tehdit eden ülke" olarak tanımlandı.

Genel Sekreter, "Madrid zirvesinde aldığımız kararlar ile NATO, hür dünyanın sahip olduğu değerleri koruma, çatışmaları önleme, güvenlik ve barışı sağlama imkanına sahip olacaktır." ifadeleri ile güçlendirilmiş bir NATO hedefini teyit etti.

NATO ülkeleri devlet ve hükümet başkanları Rusya''nın yarattığı tehdide karşı NATO''nun savunma ve caydırı gücünün arttırılmasına karar verdiler. NATO''nun yeni stratejisi, silahlanmayı hedefliyor. Silahlanmanın arttığı ortamda dünya daha az güvenli olacak.

Zirvede ayrıca, Doğu Avrupa ülkelerindeki NATO Müdahale Gücü''nün 300.000 kişiye çıkarılmasına karar verildi.

NATO ülkeleri devlet ve hükümet başkanları, Türkiye''nin isteklerini üçlü mutabakat ile aşan İsveç ve Finlandiya''nın NATO''ya katılmasını NATO''yu daha güçlü yapacağını değerlendirdiler.

İsveç ve Finlandiya''nın NATO''ya katılması ile Baltık Denizi, Rus Donanması''na kapatılmış olacak, bu durumda Rusya''nın denizlere açılımı için tek yol Türk Boğazları kalıyor. Bu bağlamda gerek NATO için ve gerekse Rusya için Türk Boğazlarının önemi artmış oluyor.

İsveç ve Finlandiya''nın NATO''ya katılması karşısında Rus Devlet Başkanı Putin, "söz konusu devletlerde yapılacak askerî faaliyetlere tepkisiz kalmayacaklarını" ifade etti.

Madrid Zirvesinde alınan kararlar ile, küresel bazda barıştan çok Soğuk Savaşı gündeme getirmiş oldu. Madrid zirvesinde alınan kararlar, küresel bazda bloklaşmayı vurgularken silahlanma ve Soğuk Savaşın tekrar başlamış olduğunu belgelemiş oldu.

Zirvede, NATO Hükümet ve Devlet Başkanları, Pasifik dünyasında Rus-Çin ve Hindistan iş birliği ile ortaya çıkan güvenlik endişelerini gidermek amacıyla, Kore Cumhuriyeti, Japonya, Yeni Zelanda ve Avustralya ile ortak hareket etmeye karar verdi. Bu bağlamda NATO üye ülkelerinin siyasi sınırları ötesinde etkili olacak adımları atmış oldu.

Zirvede Türkiye, ABD ve diğer NATO ülkeleri arasındaki sorunları giderme konusunda ikili görüşme fırsatı buldu. ABD ile F-16 satış ve modernizasyon projesindeki engellerin kaldırılması konusunda görüşmeler yapıldı.

Türkiye, 1984''ten beri sürdürdüğü PKK terörü konusundaki görüş ve değerlendirmelerini NATO üyesi ülke temsilcileri ile paylaşarak onların desteğini talep etti.

Zirvede Ukrayna''ya yardım konusu görüşüldü. Ülkeler yardım taahhütlerini yinelediler. ABD 800 milyon dolarlık bir yardım yapacağı vaadini açıkladı.

2022 Stratejik Konsept''in Rusya''yı tehdit olarak tanımlayan maddeleri özet olarak;

Madde.1. NATO, Müttefiklerin özgürlük ve güvenliğini korumaya kararlıdır. Temel amaç ve en büyük sorumluluk, tüm tehditlere karşı güvenlik ve toplu savunmamızı sağlamaktır.

Biz savunmacı bir ittifakız.

Madde.6. Rusya Federasyonu, Avrupa güvenlik düzenine katkıda bulunan ilkeler ve normları ihlal etti. Müttefiklerin egemenliğine ve topraklarına karşı bir saldırı olasılığını göz ardı edemeyiz.

Madde.8. Rusya Federasyonu, Müttefiklerin güvenliğine ve Avrupa-Atlantik bölgesinde barış ve istikrara yönelik en önemli ve doğrudan tehdittir. Rusya, kuvvet kullanarak, saldırarak ve ilhak ederek, zor ve değişik yöntemler kullanarak ülkeler üzerinde direkt kontrol ve etki alanını genişletmek istemektedir. Rusya, NATO üyeleri ve ortaklarına karşı, geleneksel, siber ve hibrit araçlar ile askeri duruş ve siyasi hedeflerini sürdürmek için güç kullanma konusunda ısrarlı ve kanıtlanmış isteklilik gösteriyor, uluslararası düzeni baltalamıştır.

Rusya Federasyonu nükleer kuvvetlerini modernize etmek ve yeni ve yıkıcı çift yönlü kapasitesini genişletmek, zorlayıcı nükleer sinyalizasyon kullanırken istikrarı bozmayı hedefliyor. Düşmanca politikaları ve eylemleri ışığında, Rusya Federasyonu''nu ortağımız olarak kabul edemeyiz.

Riskleri yönetmek ve azaltmak için Moskova ile iletişim kanallarını açık tutmak, eskalasyonu önlemek ve şeffaflığı artırmak yolunda yine de istekliyiz. İstikrar ve öngörülebilirlik arıyoruz.

Avrupa-Atlantik bölgesi ve NATO ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkimiz, Rusya Federasyonu''nun saldırgan davranışlarını durdurmasına ve uluslararası hukuka tam olarak saygı göstermesine bağlı.

Madde.9. NATO çatışma aramaz ve Rusya Federasyonu için hiçbir tehdit oluşturmaz.

Ancak, Rusya''nın tehditlerine ve düşmanca eylemlerine NATO olarak birleşik bir şekilde yanıt vermeye devam edeceğiz. Bu amaçla, Tüm Müttefikler için caydırıcılık ve savunma yeteneğimizi önemli ölçüde güçlendireceğiz. Rusya''nın ortaklarımıza  yönelik kötü niyetli girişim ve saldırganlığa karşı, direncimizi artırmak hedefimizdir. Düşmanca politikaları ve eylemleri ışığında, Rusya Federasyonu''nu ortağımız olarak kabul edemeyiz. Yine de istekliyiz; riskleri yönetmek ve azaltmak için Moskova ile iletişim kanallarını açık tutmak, eskalasyonu önlemek için şeffaflığın artırılmasını bekliyoruz. İlişkilerde, İstikrar ve öngörülebilirlik arıyoruz. Avrupa-Atlantik bölgesi ve NATO ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkilerde herhangi bir değişiklik Rusya Federasyonu''nun saldırgan davranışlarını durdurmasına ve uluslararası hukuka tam olarak uymasına bağlı.

SONUÇ;

NATO, Madrid Zirvesi''nde Rusya''yı tehdit olarak tanımladı, bloklaşmayı teyit etti.

Madrid Zirvesi''nde tespit edilen Stratejik konsept ve yol haritası bağlamında, NATO, 2030''lara, genişlemiş ve üye ülkelerin güvenliğini sağlamak amacıyla, askerî harcamaları arttırma, silahlanma hedefi ile daha bir güçlenmiş olarak ulaşmayı hedeflemiş görünüyor.

Madrid zirvesinde karar altına alınan savunma gücünün artırılması ve silahlanma ile bloklar arasında Soğuk Savaş dönemi tekrar başlamış oluyor.

İsveç ve Finlandiya''nın NATO''ya kabulü sonrasında, Baltık Denizi''nin Rusya''ya kapanması ve 2022 Stratejik Konsept''te Rusya hakkında yer alan ve NATO''nun güvenlik algılamasını değiştiren ifadeler bağlamında Türkiye coğrafyasının önemi artmıştır.

Zirvede ulaşılan kararlarda, NATO, ilgi ve etki alanını, üyelerinin siyasi hudutlarını dışına taşımış oluyor.

Soru; Madrid Zirvesi sonrasında dünya daha mı güvenli oldu?

Yaşayacağız...