Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
A.Öner PEHLİVANOĞLU

A.Öner PEHLİVANOĞLU

BAKIŞ

Kısa Notlar

Değerli okuyucular merhaba,
Bu gün sizlere ikinci ayına giren Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı, enerji sorunu, paralı askerler, Karadeniz'deki serseri mayınlar, NATO'nun Doğu Avrupa'daki askeri varlığını güçlendirme kararı ve Biyolojik/kimyasal risk konularında özet bilgiler vereceğim.
Enerji;
"Enerjiyi kontrol ederseniz ülkeleri, gıdayı kontrol ederseniz insanları kontrol edersiniz." 
Dünyadaki en büyük doğal gaz üreticisi konumunda olan Rusya, Avrupa ve Türkiye'nin gaz ihtiyacının büyük bir bölümünü sağlıyor. Rusya-Ukrayna Savaşı devam ederken bir yanda Avrupa'da enerjiye ulaşım endişelerı artarken, diğer yanda doğalgaz fiyatları da megavatsaat başına 199 euroyla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Fiyatlar son bir yılda yaklaşık 10 kat artış gösterdi.2-nisan-2022,-oner-tablo-.jpg

Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, Avrupa 2021 yılında 400 Milyar M3  ulaşan tüketiminin %40'nı oluşturan 155 milyar metreküp gazı Rusya'dan ithal etti. Bu miktar toplam gaz ithalatının yüzde 45'ini oluşturdu.
Türkiye yıllık yaklaşık 60 milyar metreküp olan doğal gaz tüketiminin yüzde 99,6'sını ithal ediyor. 2021'de Türkiye'nin toplam doğal gaz tüketiminin yüzde 45'i Rusya'dan karşılandı. Finlandiya, Estonya, Makedonya ve Bulgaristan doğalgaz ithalatının tamamını Rusya'dan yaparken, Letonya doğalgaz ithalatının yüzde 97'sini, Sırbistan yüzde 88'ini, Slovakya yüzde 86'sını, Polonya yüzde 81'ini, Avusturya yüzde 80'ini, Slovenya yüzde 79'unu ve Macaristan yüzde 78'ini bu ülkeden gerçekleştirdi.
Rusya'nın, Litvanya'nın doğalgaz ithalatındaki payı yüzde 69, Almanya'nın dış alımındaki payı yüzde 54 oldu. Bu oranlar, Çek Cumhuriyeti için yüzde 53, İsviçre için yüzde 44, Danimarka için yüzde 35, İtalya için yüzde 33, Hırvatistan ve Romanya için de yüzde 28 oldu.Yunanistan gaz ithalatının yüzde 19'unu, Fransa yüzde 8'ini, Hollanda yüzde 5'ini ve Belçika yüzde 3'ünü Rusya'dan yaptı. Ukrayna'nın gaz ithalatının yüzde 43'ü de Rusya'dan gerçekleştirildi. 
Rusya'dan gaz ithalatı düşük olan ülkelerde, Norveç, Kuzey Afrika ve spot piyasalardan yapılan sıvılaştırılmış doğalgaz tedariki Moskova'ya bağımlılığın düşük olmasında rol oynadı. Rusya-Ukrayna savaşı enerjinin önemini bir kez daha ortaya koydu. Rus doğal gazına bağlı Avrupa, Rusya'ya yaptırımlar uygularken Rus doğal gazını almaya devam ediyor. Gazprom'un Ukrayna üzerinden Avrupa Birliği'ne (AB) doğal gaz sevkiyatı 1 Aralık 2021'de günlük 109 milyon metreküp düzeyindeydi. Gazprom'un sevkiyatı 1 Ocak itibarıyla 74,4 milyon metreküpe gerilerken, Rusya- Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat'tan itibaren Avrupa'ya gaz akışında artış yaşandığı görülüyor. Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya 23 Şubat'ta 62 milyon metreküp doğal gaz gönderirken, bu rakam 25 Şubat'ta 110 milyon metreküp, 26 Şubat'ta ise 109 milyon metreküp olarak kayıtlara geçti.
Enerji geleceği dikte edecek.
Paralı askerler Ukrayna'da;
Ukrayna-Rus savaşı, ikinci ayına girdi, Rusya sayıca üstün kuvvetlerine, hava üstünlüğüne ve karadan karaya füze silahlarına rağmen Ukrayna direnişi karşısında başarılı olamadı ve hatta yer yer çekilmek zorunda kaldı. Rusya başarısızlığı paralı askerle değiştirmeye çalışıyor. Suriye'nin Latakia üssünde eğittiği Suriye'li gönüllüleri Ukrayna'da savaşmak üzere Ukrayna'ya gönderiyor.  BBC'nin 30 mart 2022 tarihli  haberlerinde  16.000 Suriyeli gönüllünün eğitilerek Ukrayna'ya gönderildiği, cephe hattında savaşacaklara 7000 ABD doları, cephe gerisinde görev alacaklara 3500 dolar kadar ücret ödendiği haberleri yayınlandı.
Ukrayna'dan biyolojik ve kimyasal tehlike,
ABD'nin maddi desteği ile Ukrayna'da faaliyet gösterdiği iddia edilen onlarca biyolojik-kimyasal araştırma laboratuvarları savaşın yarattığı belirsizlik ve kaos ortamında potansiyel risk yaratıyor. Laboratuvarların herhangi birinin bombalanması halinde, laboratuvarda üretilen, mikrop (patojen ) atmosfere, suya bulaşması  halinde risk yaratabilir. Patojen göçmen kuşlar ile yayılarak küresel risk yaratabilir. Kuzey yarım küresi ile güney yarım küresi arasında kuşların göç yolunda bulunan Türkiye bu nedenle önemli ölçüde risk altında kalabilir. Diğer yandan bu savaş ortamında tahrip olan laboratuvarlardan sızacak kimyasalların su ve tarım arazilerine bulaşması dikkate alınacak bir diğer risktir. Türkiye, Ukrayna'dan ithal ettiği tarımsal ürünlerin biyolojik ve kimyasal maddelerden arınmış olması konusunda gerekli tedbirleri almak zorunda kalacaktır.
Karadenizde serseri mayınlar 
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, 26-28 Mart tarihleri arasında Türkiye ve Romanya'nın Karadeniz deniz sahalarında görülen deniz mayınlarının Ukrayna Deniz Kuvvetleri'ne kayıtlı olmadığını, bu mayınların Rus Kuvvetleri'nin, 2014 yılında Ukrayna'nın Sivastopol kentini işgali sırasında ele geçirdiği ve Rusya'nın deniz mayınlarını kullanarak, Karadeniz'i, deniz ulaşımına tehlikeli bölge yaparak yabancı gemilere kapamayı, aynı zamanda uluslararası kamuoyu nezdinde Ukrayna'yı suçlu duruma düşürmeyi planladığı ifade edildi.
Açıklamada, Rusya'nın tüm Karadeniz'e, Azak'ın yanı sıra Kerç ve Karadeniz boğazlarına da mayınları kasıtlı olarak bıraktığı ileri sürülürken, bu mayınların asker sivil ayrımı gözetmediği hatırlatıldı. Açıklamada ayrıca, Rusya Deniz Kuvvetlerinin, sivil gemileri ele geçirip imha ettiği, Ukrayna'yı denizden bombaladığı ve mayınların da yeni bir tür "korsanlık yöntemi" olarak kullandığı ifade edildi. Denizde "başı boş sürüklenen" mayınların öngörülemeyen sonuçlarının sorumluluğunun "yalnızca Rusya Federasyonu ve donanmasına" ait olduğu vurgulandı.
NATO doğu Avrupa'daki askeri varlığını güçlendiriyor
NATO ülkelerinin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla 24 Mart 2022'de, Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili yapılan olağanüstü zirvede NATO liderleri, Baltık Devletleri ve Polonya'da bulunan dört çok uluslu Muharebe Grub'larına ilave olarak Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Slovakya'ya da dört adet çok uluslu Muharebe Grubu konuşlandırmayı kabul etti. Böylece, Doğu Avrupa'daki NATO askeri varlığı sekiz çok uluslu Muharebe gurubu ile takviye edilmiş olacak. Daha genel ifade ile NATO, İttifak'ın uzun vadeli caydırıcılık ve savunma duruşunu güçlendirerek, tüm alanlarda tüm Müttefiklerin güvenliğini ve savunmasını sağlamak için önlemler almaya karar vermiş görünüyor.
Devam etmekte olan taraflar arasındaki görüşmelerin en kısa zamanda barışı getirmesi ve Ukrayna'da yaşanan insanlık dramının sona ermesi umuduyla.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları