Düzeltme İşareti
Düzeltme işaretinin kullanılacağı yerler aşağıda gösterilmiştir:
1. Yazılışları bir, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine konur: adem (yokluk), âdem (insan); adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık); alem (bayrak), âlem (dünya, evren); aşık (eklem kemiği), âşık (vurgun, tutkun); hal (sebze, meyve vb. satılan yer), hâl (durum, vaziyet); hala (babanın kız kardeşi), hâlâ (henüz); rahim (esirgeme), rahîm (koruyan, acıyan); şura (şu yer), şûra (danışma kurulu) vb.
UYARI: Katil (katl = öldürme) ve kadir (kadr = değer) kelimeleriyle karışma olasılığı olduğu hâlde katil (ka:til = öldüren) ve kadir (ka:dir = güçlü) kelimelerinin düzeltme işareti konmadan yazılması yaygınlaşmıştır.
2. Arapça ve Farsçadan dilimize giren birtakım kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine konur: dergâh, gâvur, karargâh, tezgâh, yadigâr, Nigâr; dükkân, hikâye, kâfir, kâğıt, Hakkâri, Kâzım; gülgûn, merzengûş; mahkûm, mezkûr, sükûn, sükût vb. Kişi ve yer adlarında ince l ünsüzünden sonra gelen a ve u ünlüleri de düzeltme işareti ile yazılır: Halûk, Lâle, Nalân; Balâ, Elâzığ, İslâhiye, Lâdik, Lâpseki, Selânik vb.
3. Nispet ekinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (İslam) dini ve dinî (bilgiler), (fizik) ilmi ve ilmî (tartışmalar), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar) vb.
Nispet eki alan kelimelere Türkçe ekler getirildiğinde düzeltme işareti olduğu gibi kalır: millîleştirmek, millîlik, resmîleştirmek, resmîlik vb. (tdk.gov.tr)
BUNLAR DA KISA KISA
HORR
5 Temmuz 2021 günü Fener PTT'den AP05570189971 numara ile bir günde teslim süresi şartı ile arkadaşım Nejat Cambazoğlu'nun, Yalıkent No: 17, Selimpaşa/Silivri adresine gönderdiğim kitaplar, 31.Temmuz'da Muğla Bodrum turu yaptıktan sonra tarafıma iade edildi.
İnsan düşünmeden edemiyor da....
SPİKERLERE
LERETRT spikeri haber okurken öksürüyor: "... merkeze öhhö..." (Tuba Bezirgân, TRT Radyo 1, 30.07.2021/7.34)
Habere daha önce bir göz atmadığı için tekliyor da...
Yanlış: "Dünya bana dar oldu." (Aykut Bayındır, TRT Nağme, 24.07.2021/8.03)
Doğru: Dünya bana DAA ROL DU.
Şahika Erdoğan, Tuba Özyol ve Sevtap Yasa'nın hatasına ortak oluyor!
Eleştiri köşelerini sakın okumayın e mi?
Aykut Bayındır, TRT Nağme 17.02.2021/8.58: "Uşak makamındaki şarkıyı..."
TRT sunucusuna "uşak" ile "uşşak" arasındaki farkı anlatmak hecin devesi ile cha cha cha yapmaktan zor!
İNTİHAL (AŞIRMA)
Aşırmacı Nidayi Sevim, cümlelerin yapısını değiştirerek bizden kurtulacağını sanıyor, yine de enseleniyor.
Gülistan dergisi: "Gerçekten de efsunlu şehir İstanbul bünyesinde barındırdığı binlerce"
Aşırmacı: Efsunlu şehir İstanbul bünyesinde barındırdığı binlerce"