Dil bilgisi öğretimi konusuna devam ediyoruz. Muharrem Ergin, konuşma ve yazmada görülen hataları, dil bilgisi öğreniminin yetersizliğine bağlarken, dil bilgisi öğretilmesinin gerekliliğini de ifade etmektedir (Ergin, 1995).
Ankara'da çeşitli ilköğretim okullarının orta bölümlerindeki Türkçe öğretmenlerine uygulanan ankette, "Sizce ortaokullarda dil bilgisi öğretilmeli midir?" sorusuna %93,10'u "evet" yanıtını vermiştir (Aydın, 1999, 27). Dil bilgisi öğretme gerekçeleri arasında dil bilgisinin dile ilişkin yanlışları azaltması, yazma becerisini geliştirmesi, zihin gelişimine yardımcı olması gibi maddeler yer almaktadır. insanın ana dilinin gramerini bilmesinin, yabancı dil öğrenmede faydalı olacağı görüşü de ileri sürülmektedir (Duru, 1942). Demirel ise, anlatımda görülen yanlışlıkların, kelime hazinesinin zengin olmayışından, "yanlış alışkanlıklardan ve yazım eksikliğinden" kaynaklandığını ifade etmektedir (2000, 92).
Dil bilgisinin öğretiminin önemini maddeler hâlinde özetleyecek olursak;
1) Dil düzeninin korunması sağlanmış olur.
2) Bilinçsiz bir şekilde kazanılmış dil duygusu, bilinçli dil bilgisi hâline getirilir. (Sinanoğlu, 1958)
Dil öğreniminde dil bilgisi amaç değil, faydalanılan bir araçtır. Dil öğreniminde ve öğretiminde bu kadar önemli bir yere sahip olan dil bilgisi alanında okullarımızda karşılaştığımız sorunlara bakıldığında, dil bilgisi öğretiminin önemi bir kez daha anlaşılmaktadır.
Yöntem denildiğinde, dili ele alma ve öğretme olmak üzere, iki farlı görüş anlaşılmaktadır. Dil bilgisinin nasıl öğretilmesi gerektiği yerine, terim ve yaklaşım farklılıkları, takısız tamlama ve cümle konuları tartışılmaktadır. "Ne kadar öğretmeli?" veya "Hangi seviyede ne kadarı verilmeli?" gibi soruların cevabı tam olarak verilmemektedir. (Aliye Uslu Üstten, Talim ve Terbiye Kurulu Program Geliştirme Dairesi, Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni, www.turkceogretimi.com)
BUNLAR DA KISA KISA
Bu haftaki kısa kısalarımızı Mehmet Nuri Yardım ve Miraç Çölgezer'den seçtik...
* Mehmet Nuri Yardım, Milat, 13.10.2019: "Şanlı ordumuz Suriye'de ki terör örgütü PKK/PYD'yi söküp atmak için"
Sevgili kardeşimiz aidiyet eki "-ki"yi kelimeye ulamamış!
Doğru yazım: Suriye'deki...
* Mehmet Nuri Yardım, Milat, 05.04.2019: "Rabbim bu ihanete izin vermedi."
Kural: "Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır:
Doğru yazım: Rabb'im...
* Dostumuz Mehmet Nuri Yardım, arada bir uyarılarımızı dikkate alarak "yayınlamak" uydurması yerine "neşretmek" kelimesini kullanır: "Pek çok eseri neşredilen Muhsin İlyas Subaşı..." (Milat, 05.01.2020)
Hiç kimse, yayınlamak uydurmasını içeren bir sözlük gösteremez!
* Mehmet Nuri Yardım, Milat, 05.01.2020: "8'nci romanınızı..."
Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece kesme işareti ve ek yazılır.
Ek, rakamın okunuşuna göre yapılır!
Doğru yazım: 8'inci romanınızı...
* Mehmet Nuri Yardım, Milat, 05.01.2020: "Necip Fazıl Kısakürek'den sonra..."
Sonunda sert ünsüz bulunan kelimelere yumuşak ünsüzle başlayan ek getirilemez. Bu kurala ünsüz benzeşmesi denir.
Doğru yazım: Kısakürek'ten sonra...
* Miraç Çölgezer, Şubat 2019: "Bizlerde Fikirname olarak..."
Dahi anlamındaki de bağlacı ayrı yazılır: "Bizler de..."
Bu kadar basit kural hem de adında "Fikir" olan bir dergide.
* Miraç Çölgezer, Fikirname, Temmuz 2019: "Rabbim istifade edebilmeyi bizlere nasip eylesin."
Kural: "Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme imiyle ayrılır."
Doğru yazım: Rabb'im...
* Miraç Çölgezer, Fikirname, Ağustos 2019: "Tipik bir seküler hayat tarzı onların ki..."
Doğru yazım: ... onlarınki.
* Miraç Çölgezer, Fikirname, Ağustos 2019: "Bir sonucu olan Sekülerizm..."
Laiklik anlamındaki kelime, özel isim değildir ve küçük harfle başlaması gerekir!
