Kitap okuma alışkanlığı, küçük yaşlarda oturmaya başladığı takdirde ilerleyen yaşlarda artık vazgeçilmez bir yaşam biçimi halini alır. İnsanı insan yapan en önemli duygulardan empati yeteneği ise çok kitap okuyarak insan karakterinde kendine yer açabilir. Peki çocuklara kitap okuma alışkanlığı nasıl kazandırılabilir. 'Küçük Kitap Kurtları Yetiştirme Rehberi' adlı kitabı yazan Esra Zerbeliz Avgören ile çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmada doğru bilinen yanlışları konuştuk. İşte o doğru bilinen yanlışlar:
SADECE UYKUDAN ÖNCE OKUMAK YANLIŞ
Bu uygulama, okuma alışkanlığına vurulan bir baltadır. Beynimizi, 'kitap okumak uykuya hazırlıktır' diye programlamış oluruz. Böyle programlanan beyin, günün hangi saatinde kitap okumaya başlanırsa bunu uykuya hazırlık olarak algılar. Sonra da ne zaman ele kitap alınsa göz kapakları ağırlaşır, okumaya geçilemez. Japonlar, günün her saatinde, her şekilde kitap okuyor. Bunun için özel bir tanımları bile var: Taşiyomi. Anlamı; ayakta, yürürken kitap okumak. Yani kitap her yerde okunabilir.
KİTAP KUTSAL DEĞİLDİR
Kutsal olan tüm konular dogmatiktir. Tartışmaya açık değildir. Kesin ve net sınırları vardır. Bu sıfatları kitaba yüklediğimizde, çocuklar için kırmızı çizgilerin çok olduğu tedirgin edici sınırlar biçeriz. Tabuya dönüşen kitap çocuklar için çekici olmaktan çıkar. Çocukların ihtiyaçları, yetişkinlerle aynı değildir. Çocuk, kitabın kutsallığına değil eğlencesine bakar. Aksi yaradılışa ters olur zaten. Eğlence yoksa çocuk o alanda yoktur. Bu yüzden çocuk kitapları eğlenceli olmalıdır.
HER KİTAP BİR ÖĞRETMEN DEĞİLDİR
Kitap her zaman öğretmen değildir. Bazen arkadaş bazen baş belası olabilir. 200 yıl öncesinin kalıpları ile bugünün çocuklarını zorlamamak lazım. Kitaplar sürekli öğrenmek için okunmaz. Eğlenmek, araştırmak, sosyalleşmek gibi birçok sebepten dolayı okunabilir. Hatta kitapları boyayabilir, makasla kesip resimlerinden tablolar yapabilir, bölümleri ayırıp sıralamasını değiştirebilir. Kısacası çocuklar her şekilde kitabı kullanmalıdır.
ANNE-BABA HER ŞEYİ BİLMEZ
Her şeyi bilmeyin! Çocuklarınızın her sorusunu cevaplamayın. Sizin de merak ettiğinizi ve konuya tam hâkim olmadığınızı belirtip güvenilir bir ansiklopedi ya da internet üzerinden kelimeyi ya da konuyu araştırıp beraber okuyun. Sistemli bir şekilde bu tutumu gören birey, kendi başına araştırıp okumaya başlar. Sonra size gelip bilmediklerinizi anlatacaktır. Onlar için sık sık okunaklı notlar hazırlayın. Çantalarına, yastıklarının altına ve benzeri yerlere bırakın. İlk okudukları kelimeler sizden gelsin. Müjdeli haberleri okuyarak alsınlar. Hatta üşenmeyip postaneden mektuplar, kartpostallar gönderin. Çocuklarınıza sorular sorup fikir alın. Okuma bilmeyen çocuklarınıza siz okuyun.
ÇOCUĞUN SEÇİMLERİNE SAYGI DUYULMALI
Çocuklar, kendilerine rol model aldıkları kişilerin söylemlerinden çok davranış ve tutumlarıyla ilgilenir. Anne babanın yaptığı eylemden çok tutumu önemlidir. Baskıcı, çocuğun seçimlerine saygı duymayan tutum zarar verir. Eğer sağlıklı gelişim içerisindeyseler seçecekleri kitaplar sizin için sorun olmamalı. Ama kitap seçimlerinde kendi açınızdan sorun görüyorsanız bu sorun, kitap seçimi değil daha derinlerde yanlış giden başka konularla ilişkilidir.
