Bağlaç olan ki ayrı yazılır: bilmem ki, demek ki, kaldı ki vb.
Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil, şuurla işlensin. (Atatürk)
Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer.
Birkaç örnekte ki bağlacı kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır: belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örneklerden çünkü sözünde ek aynı zamanda küçük ünlü uyumuna uymuştur.
Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü de ayrı yazılır: Ders bitti, zil çaldı mı ki? Seni öyle göreceğim geldi ki. (tdk.org.tr)
BUNLAR DA KISA KISA
* Hıncal Uluç, Sabah, 10.04.2021: "Devletin Doğu'ya uyguladığı pozitif ayrımcılık"
Sıra geldi Hıncal Uluç'a, "Doğu" (Güneşin doğduğu yöndeki ülkeler bölgesi) ile "doğu" (Güneşin doğduğu ana yön) arasındaki farkı anlatmaya...
Ne diyelim?
Kâmî Mehmed Efendi'nin dizesini hatırlayalım mı?
"Varak-ı mihr-ü vefâyı kim okur kim dinler..."
bba" diyemiyor: "Adli Tıpa götürselerdi..."
11 yıldır boşuna nefes tüketiyoruz.
Fuzuli'nin dediği gibi: Söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil!
* İsmail Küçükkaya, FOX TV, 15.04.2021/9.30: "Edirne'nin Lâlapaşa ilçesi..."
"Lalapaşa" kelimesinin ilk hecesi kalın olarak seslendirilir!.
* Özgür Özel, FOX TV, 12.04.2021/9.28: "Kapalı bir salonda..."
Salonlar zaten kapalıdır. Gereksiz anlamsal yineleme yapılarak "kapalı salon" denilemez.
Böyle giderse, "dişi gelin, erkek damat, erkek horoz" denilebilir.
Hazırlıklı olalım.
* Melih Us, CNN Türk, 13.04.2021/22.17: "Mesela örneğin..."
Anlamdaş iki kelimeyi peş peşe kullanmak!
Yakında, "Hamile gebeyi hastaneye götürdüler." cümlesini duyarsak şaşırmayalım!
* Ezgi Gözeger, FOX TV, 16.04.2021/8.25: "İkâmet ettikleri..."
"Bir yerde oturma" anlamındaki kelime "ikaamet" şeklinde seslendirilir!
İlk hecenin ince olarak seslendirilmesi kulak tırmalıyor!
* TRT Nağme, erkek spiker, 05.04.2021/12.00-14.00-16.00:
"Yunanistan göçmenleri ölüme terk etti.", "Düzensiz göçmenler kurtarıldı"
TRT Haber merkezi aynı konumdaki kişilere hem göçmen diyor hem de düzensiz göçmen tam bir şaşkın ördek misali.
Kabak spikerlerin başında patlıyor!
* Hıncal Uluç, Sabah, 21.05.2021: "'Varak-ı mihri vefayı kim okur, kim dinler' demiş, Fuzuli adamın biri.."
Bahse konu Firuzname yazarı Edirneli Kâmi Mehmed Efendi"dir.
Yakında çıkacak "Yamuk Türkçe Öğrenenler İçin/The Best Of Hıncal Uluç" adlı kitabımda, kimin
Fuzuli olduğunu açıklayacağım.
* TYB Şeref Başkanı D. Mehmet Doğan'ın medyadan çekilmesiyle oluşan boşluğu, Hıncal Uluç dolduruyor!
İşte Kararsız Kâzım rolünü üstlenen Hıncal Uluç'tan örnekler. Önce yanlış, sonra doğru yazım!
Boğazda, yatağında uzanırken...
Boğaz'a bakan bir yamaçta... (Sabah, 24.03.2021?)
