Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Durmuş Çelen

Durmuş Çelen

EKOPOLİTİK

Apple demesini de bilmeli elma demesini de alma demesini de

Artık zamanı geldi spontan,olduğu gibi, kendiliğinden şu anki ekonomik gerçekleri yazacağım.

Covid 19 sonrası Dünya Ekonomik Krizi başgösterdi bunun yansımasının sonucunda dünya ekonomisi %10 küçüldü.

APPLE Belirsizlik Ekonomisi serseri sıçramalara sebep olurken ülkeleri derin ekonomik krizlerle karşı karşıya getirdi.

Bu kriz muhakkak ki global bir dünya kriziydi.

Ekonomide karar alınırken mevcut durumun koşulları önceden biliniyorsa ve kararın sonucunda da bilgi eksikliği yoksa bir belirlilik söz konusudur.

Riskte ise olayın gelecekte olası sonuçları belirli bir olasılıkla bilinmektedir.

Belirsizlikte, sonuçların gelecekte alacağı değerler önceden bilinmemekte ve önceden belirlenmiş bir olasılık fonksiyonu söz konusu değildir (Brzozowski, 2006 ve Katzner,1998).

Belirsizlik de karar verme süreci önemlidir. Önünüze birçok farklı olasılıklar gelir ve bu olasılıkların birer birer gerçekleşebileceğini biliyorsunuz ama bu sonuçlara dair olasılıkları bilmiyorsanız o zaman belirsizlikle karşı karşıyasınız demektir.

Ya da ani sıçramalar neticesinde aklınızın herhangi bir yerinde bile var olmayan bir olay gerçekleşmişse, bir şok, bir sürpriz yaşanmış ise yine belirsizlik tam karşınızda demektir.

Belirsizliğin ekonomiye etkileri özellikle 2008 küresel krizi sonrasında oldukça üzerine kafa yorulur bir konu haline gelmiştir.

Ekonomide yaşanan kırılma dönemlerinde belirsizliğin varlığı daha fark edilir oldukça, onu analizlere dahil etmek de kaçınılmaz olmuştur.

Türkiye’deki belirsizlik dönemlerini ölçebilen bir endeks için çalışmalar başlamıştır.

Bu amaç ile Makroekonomik Belirsizlik ve Sosyo-Ekonomik Belirsizlik olmak üzere iki adet alt endeks geliştirilmiştir. Daha sonra bu iki alt endeks bir araya getirilerek Toplam Belirsizlik Endeksi (TBE) oluşturulmuştur.

Çalışmanın sonucunda TBE’nin,Türkiye’deki belirsizlik dönemlerinin başarısı araştırılmıştır.

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) ölçtüğü Dünya Belirsizlik Endeksi, 31 Mart 2020 itibarıyla tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 392,15 endeks değerine ulaştı.

Endeks 2019'u 371,24 seviyesinden kapatmıştı. 2019’da ABD ile Çin arasında başlayan ve tüm dünyayı etkileyen ticaret savaşları, Brexit, diğer jeopolitik gerilimler ve küresel ekonomide durgunluk endişeleriyle rekor düzeye yükselen endeks, bu sürece bir de corona virüsü salgının eklenmesiyle rekor tazeledi.

Endeks 143 ülke raporu dikkate alınarak ölçme ve değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

The Economist İstihbarat Birimi raporlarında salgın bağlantılı cümlelerde geçen “belirsizlik” kelimeleri üzerinden hesaplanıyor.

Endeks, "corona virüsü" bağlantılı belirsizlik düzeyinin, 2002-2003 dönemindeki SARS salgınından üç kat, Ebola salgınından 20 kat fazla olduğunu gösteriyor.

IMF, küresel çapta koordineli adımlara ihtiyaç duyulduğunu vurguladı, küresel ekonomide güven ve istikrar artışı için bunun şart olduğunu vurguladı.

Ancak hiçbir devlet bu yeni gelişmelerin ardına sığınarak hamaset yapamaz gelişmeleri ya karşılarsın ya da olanlar olur, hiç bir devlet bir başka devletin kendi çıkarıları hariç ilerlemesini istemez, bunun sebeplerinin faktörleri birden çok olabilir. Askerî stratejik, demoğrafik stratejik, teknostratejik, siber ilerleme hızı ve digital kabiliyet bunlardan bazılarıdır.

DÖNEM;

Quantum Ekonomi dönemi

Dönem;

Quantum Politics dönemi

Dönem;

Quantum Felsefe dönemi

Ve Dönem

"Quantum Çağı Dönemine Giriş"

Dönemi.

Ülkelerin Quantum sıçramalarını "big datalarının" Matriks sıçrama endekslerinde görebileceğiz.

Çağı ıskalarsan "başına neler gelebileceği” gayet açıktır.

"Yeni teknolojiler eskisini süpürür."

"Yeni Teknolojik Çağ" ülkelerin rejimlerini değiştiren en önemli etkenlerdendir. Digital çağ, Siber Çağ, Genetik Çağ, Küresel Isınmanın Gelecek Perspektifi, Buna Bağlı Olarak Demoğrafik yer değiştirme kabiliyeti, demoğrafik dalgalanmaları.

Yapay Zeka İle Gelişen Robotik Çağ Silikon Çağ vb.

Artık zamanı geldi derken "çağı ıskalamamayı" kastediyoruz.

QUANTUM SIÇRAMALAR

QUANTUM ÇAĞIN ÜRÜNÜDÜR.

Digital Ekonomiden bahsediyorsanız, Quantum Ekonomiyi iyi özümsemeniz şarttır.

Quantum Ekonomi yani Ekonofizik ve Quantum nedir?

Fiziğin teorik yaklaşımları dışında, fen bilimleri arasında en gelişmiş hesaplama yöntemlerine sahip olması, iktisadın fizikteki gelişmelerden etkilenmesinin en temel sebebi olarak gösterilebilir.

Bununla birlikte fizik eğitimi alıp iktisada katkı yapan önemli isimler de bulunmaktadır.

Alphonse Quetelet (1796-1874),

Leon Walras (1834-1910),

Vilfredo Pareto (1848-1923) ve Robert Gibrat (1904-1980)  fizik veya mühendislik kökenli olup iktisat ile ilgilenmiş iktisada katkıda bulunmuş isimlerdir.

Sonuç olarak, geçmişten günümüze fizik ve iktisat bilimleri karşılıklı etkileşimlerini sürdüregelmişler ve nihayetinde Ekonofizik ve Kuantum Ekonomi kavramlarının doğmasını sağlamışlardır.

Matriks sıçramalarının kabiliyeti önceden öngörülmesi önemlidir gelişmeler bu yönde ilerleyecektir.

Yarınki yazımda bu "yeni ekonomi", "Digital Ekonomi" çağının ışıgında, Quantum Ekonomi persfektifinde

Elma demesini ve alma demesini anlatacağız.

Türk Milleti gerçeğin ışığında kendi hakikatını görmek ister. Milletimiz hakikatini Elmada ve Almada yakalayacaktır. Sembollerin dili önemlidir.

Bizim için "çağı ıskalamadan" gerçeğimizi yakalamak önemlidir.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları