2 Temmuz'da okullarımız tatil oluyor. Kısa da olsa yaz tatiline giriyoruz. Tam da yaz tatili başında konuşulmaz ama, öğrenci hedefini belirledikten sonra yapılacak en önemli işlerden biri de plan program yapmak ve o program çerçevesinde yol almaktır. Ancak program yapmanın da incelikleri var kuşkusuz.
Bu yazımda öğrenci ve velilerinin, programı neye göre yapacağını, ne gibi durumlarda değiştirmesi gerektiğini, hangi sıklıkta kontrol edip hızını ayarlaması gerektiğini anlatacağım.
İster ara sınıfta olalım, ister son sınıfta sınava girmiş olalım tüm öğrencilerin içinde bulundukları sınıf için bir hedefi, bir amacı mutlaka vardır. O amaca giden yolda yapacağımız program hem öğrencinin yapısına hem de o sınıfın gerektirdiği zorluğa uygun olacak şekilde hazırlanmalıdır. Öğrenci dersinin tamamını çalışıp en son dinlenmekten hoşlanıyor olabilir, ya da tam tersi uzun süre odağını tutamıyor ve dikkati dağılıyorsa kısa süreli verimli çalışmalar ve
aralarda kısa molalar sonrasında tüm çalışmalar bittiğinde tam dinlenme şeklinde program yapılması daha uygun olacaktır. Bu programa sıkı sıkıya uymak da hem öğrencinin, hem de velisinin cörevi olmalıdır.
Öğrenciyle anlaşarak program yapmak, misal olarak her gün 10 soru çözen öğrenciye 'Bunu kaç yapabilirsin?', 'Ne kadar arttırabilirsin?' diye sorarak onun yapacağı şekilde düzenleyip, yavaş yavaş arttırmak ve sorumluluğu kendisine vererek, tatilde de olsa kısıtlı bir zaman aralığında çalışmasının onu amacına götürüp götürmediğini kendisinin görmesini ve fark etmesini sağlamak çok daha verimli olur. Böylece hırslanan öğrenci aynı zamanda motive olurken neyi ne kadar yaptığında ya da yapmadığında sonucunu görmüş olur. Programı uygulasın ya da uygulamasın sorumluluğun onda olduğunu hissettirmek de çok önemli.
Bir diğer husus da oldu ki çeşitli sebeplerden dolayı programı uygulayamadı; 'ipin ucu kaçtı' deyip tamamen bırakmak yok. Kaldığı yerden aynen devam etmesi gerektiğini anlatmalıyız. Hayat akarken programlar bozulabilir, esneyebilir, hiç uygulanamayabilir, motivasyonumuzu bozmadan devam etmeli, yeni durumlara, programlara adapte olmaya çalışmalıyız. Eğer uzunca bir süre programa uymaz, aksattırsak o zaman yeni bir program devreye sokmalı ve bu programda yapamadığımız zamanı telafi etmeye yönelik olacak şekilde daha yoğun hazırlanmalı.
Şu bir gerçek ki, program yaptığımızda, derslerimizi/işimizi planladığımızda tam uyamasak bile planımızın çoğunu yerine getiririz. Ancak plansız geçen vakitlerde, yetiştirebildiğimiz kadarını yapar, birçok şeye vakit bulamayız ve zamanın çabuk geçtiğinden yakınırız. Oysa ki yapılacak çok iş/ders varsa programsız yetiştirmek çok zor. Televizyonda bir şeyler gözümüze takılabilir, telefon görüşmeleri uzayabilir, bir arkadaşın bir yere çağırabilir, evde bir iş yapmak gerekebilir vs...
Peki programı kendi yapıma ve derslerimin/ sınıfımın gereğine uygun hazırladık ve çoğunlukla da uyuyorsam sonrasında ne yapmalıyım? Düzenli sınavlarla, aldığım notlarla, derslerdeki başarı durumumla kendimi ölçüp, 'İyi gidiyor muyum?', 'Çalışmam yeterli mi', 'Hangi derste yeterli, hangisinde takviyeye ihtiyaç var?' bunları değerlendirerek yeni programlar hazırlamak ve duruma göre düzenli şekilde güncellemek bu işin püf noktasıdır. Bu kontrol mekanizması ve sorumluluk duygusu ne kadar küçük yaştan itibaren edinilirse o kadar iyi ancak küçük yaş grubu için bu gibi kontroller öğretmen-veli işbirliğiyle yapılabilir.
Yetişkinlikte de en geneliyle hayatı planlamak, zamanı planlamak, aklınıza gelebilecek her şeyi planlamak insanın çok işine yarıyor şüphesiz. İşlerimizde elimizi kolaylaştırıp, hayatı düzene sokma, karmaşayı sonlandırma gibi faydaları da var. Ben oldum bittim severim plan program yapmayı; o planı uygulamak ve çoğunu gerçekleştirebilmek kendime güvenimi arttırırken, doğal motivasyon kaynağı da olur. Hayat, "biz planlar yaparken başımıza gelenlerdir" bu da doğru ancak planlamanın hayatı kolaylaştırıcı bir mekanizma olduğu kesin. Herkese tavsiye ediyorum.
