Üniversiteye ilk başladığım zamanları anımsıyorum.

Çevremden hep şu ifadelere maruz kalırdım:

"Sadece derslerle kalma, kendini geliştir."

"Okul İngilizce çok iyi ama bir dil daha kesin öğren."

"Üniversitede yaptın yaptın sonra iş güç başlar fırsatın olmaz."

Yani her şeyi öğren; her şeyi deneyimle; kendini hep daha da fazlası için zorla gibi mesajlar…

Bunları anımsayınca bende yarattığı baskıyı da anımsıyorum.

Ancak üniversite öğrencileri ve hatta yeni mezunlarla yaptığım görüşmeler veya sohbetlerden anlıyorum ki bu yönergeler işitilmeye devam ediyor.

Tabii bunların yarattığı baskı da.

Çünkü bazı insanlar, başarısızlık şemasıyla yaşarlar.

Yani herhangi bir görev veya sorumluluk ile karşılaştıklarında ilk olarak başaramayacaklarına inanırlar. Buna göre kaygı ve stres seviyeleri artar. Böylece, baş edemez ve vaz geçer, görevden kaçar veya ertelerler.

Dolayısıyla, zaten sahip oldukları dersler veya temel görevler gibi işleri başarmakta zorlanırken, bunun üstüne fazlasını yapmalarını ifade etmek bir beklenti ve dolayısıyla yeni bir kaygı kaynağı yaratır.

Başarısız olacağımıza yönelik varsayımlarla yaşadığımızda, ana eğilimimiz bunu doğrulamak için veri toplamak olur.

Bunun için ilk yapılan davranış, gerçekleşmesi çok güç mükemmel planlar yapmak ve hedefler belirlemektir.

Hedef veya plan çok iyi gözükse de içinde bulunulan duygu durumuna o kadar uygun değildir ki başarısızlık kaçınılmazıdır.

Sonuç olarak içindeki ebeveny konuşur: Başaramayacaksın demiştim!

Bazıları ise, kendini bir başkasıyla kıyaslayarak başarısız olduğuna yönelik çıkarımını doğrulamaya çalışır.

Örneğin, hemen LinkedIn açılır, benzer eğitimlerdekiler veya mezunlarla kıyaslama yapılır.

Sonuç: Onlar benim yerimdeyken şunu şunu yapmışlar. Bense hiçbir şey yapmıyorum. Yapamayacağım da!

Bu farkındalık kimileri için iyi bir motivasyon olacakken, başarısızlık şeması olanlar için bir felakettir.

Bu döngülerle baş etmenin ilk adımı, başarısız olunacağına yönelik varsayımı ortadan kaldırmaktır.

Çünkü görüleceği üzre, işlerin sarpa sardığı yer amacı, başarmak veya başaramamak olarak tanımlamakla başlıyor.

Sonrasında, konfor alanını derhal terk ederek, meydan okumak ve olumsuz duygulara rağmen çabalamak ve veri toplamaktır.

Hedefleri küçültmek ve duygu durumuma en uygun versiyona göre ayarlamaktır.

Annemizden-babamızdan veya öğretmenlerimizden-komşularımızdan öğrendiğimiz gibi kıyaslama yapmak değil, gelişmeye ve keyif almaya odaklanmaktır.