Yaşam, içinde olumlular kadar acıyı ve olumsuz deneyimleri de barındıran bir süreçtir.

Birçok insan, olumsuz deneyimleri travma olarak nitelese de travma gerçek bir yaşamsal tehdide maruz kalınca veya tanık olunca oluşan evrensel bir tepkidir.

Travmatik deneyimler, yaşamın sonraki anlarında da süregiden bir tehdit algısı ve dolayısıyla stres reaksiyonuyla varlığını sürdürür.

Böylece de Travma Sonrası Stres Bozukluğu''na (TSSB) davetiye çıkar.

TSSB için uzun yıllarca çeşitli psikoterapi yaklaşımları yöntemler geliştirdi.

Kanıt temelli yöntemlerden en yaygın olanı ise Prolonged Exposure Therapy | Uzatılmış Maruz Bırakma Terapisi''dir.

PET''ye göre, travmanın hatırlatıcılarından ve travmatik anılardan kaçınmak oluşan stresi kronikleştiren ve sürdüren etkenlerdir.

Buna göre travmatik anılara güvenli ve kontrollü bir şekilde kademeli olarak maruz kalmak, travmanın sonucunda oluşan semptomları azaltır.

Maruz kalarak travmatik anıları ve oluşturduğu duyguları işler ve bunlara yönelik kapasite ve tolerasyonumuzu geliştiririz.

PET tipik olarak iki ana bileşenden oluşur; imgede ve yerinde üstüne gitme.

Kişi terapist ile travmatik anıları listeler ve en az rahatsız edenden en fazla rahatsız edene doğru anıları şimdiki zamanda oluyormuş gibi gözünde canlandırır.

Bunun yanında, travmanın hatırlatıcılarına da yerinde maruz kalarak sıkıntı tolerasyonu geliştirilir.

Örneğin, bir trafik kazası geçiren ve bundan travmatize olan birini düşünelim.

Yerinde kaçınmaları; ön koltuğa oturmamak, araç kullanmamak, uzun yolculuk yapmamak ve hatta kaza yaptığı otomobilin markasına binmemek olsun.

En şiddetli travma anıları ise; kaza anı, kazadan sonra araçta sıkışması ve ambülansa götürülüşü olsun.

Yerinde üstüne gitme, bu kaçındığı durumların içine girmeyi içerir:

Ön koltukta 15 dakika yolculuk yapmak; En yakın şehre günlük git-gel yapmak; daha uzak bir şehre gidip gelmek; aynı marka araçla şehir içi trafiğe çıkmak vb. diyebiliriz.

İmgede maruz kalma içinse, listelenen anıları seans içinde şimdiki zaman kipi kullanarak gözünde canlandırır ve sesli bir şekilde terapiste anlatır.

Bunlar ses kaydına alınır ve kişi seans aralarında bunları dinler. Bu sırada nefes ve gevşeme egzersizleri de pratik edilir.

Bu sıkıntılı süreçte görürüz ki anıları daha kolay anlatıyor, dinliyor ve onlar hakkında konuşabiliyor.

Travmanın günlük hayata oluşturduğu diğer etkiler ve TSSB semptomları da azalıyor.

Oldukça sıkıntılı ve ilkel görünen bu metot, belki de ihtiyaç duyduğunuz bir müdahale biçimidir.

Travmatik anılarınızın yarattığı sıkıntıları aşmak istiyorsanız bu ve benzeri kanıt temelli psikoterapi yöntemlerini çalışmanız kaçınılmazıdır.

Göze korkutucu gelse de PET denemeye değer, kanıt temelli bir yöntemdir.