Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Sıla Topbaş

Sıla Topbaş

MUNSAP

Orman yangınları ve YEŞİL DEDE

Son günlerde oldukça yaygınlaşan orman yangınları, bana bir ismi çağrıştırdı. Ben de, sizlere bugün "Yeşil Dede" Muhterem Okutur'dan söz edeceğim. Orman Yüksek Mühendisi Okutur, 30 yıl boyunca yılmadan, erinmedenTürkiye'nin çeşitli bölgelerinde on binlerce ağaç dikti. Birçok kıraç toprağın, yeşillenip, dal dudak sarıp orman haline gelmesinde büyük rol oynadı. 1978'de emekli olduktan sonra bir kenara çekilmeyip, ağaç dikmeye devam etti.

Muhterem Okutur, Gaziantep'in Nizip İlçesi'nde 1927 yılında doğdu. Orman Fakültesi'ne devam ederken de orman işletmesinde işçi olarak çalışmaya başladı. Aldığı yevmiye ile okul masraflarını karşılıyordu. Amelelikten boş bulduğu zamanlarda bir ağacın üzerinde ders çalışıyordu. İstanbul Orman Fakültesi'nden 1951 yılında mezun oldu. İlk görev yeri Kahramanmaraş'tı. 3 yıl sonra buradan Hatay'ın Serinyol İlçesi'ne tayin oldu. Denizli'den Isparta'ya kadar birçok bölgede görev aldı. 1978'de emekli oluncaya kadar miyonlarca fidanın dikilmesine, dekarlarca alanın ormanın oluşmasına bir fiil emek verdi. Bu başarılı çalışmalarından dolayı 2009'da TBMM'den Üstün Hizmet Ödülü aldı.

Okutur fidan dikmekle geçen ömrünü şöyle dile getiriyor: "Fidanlıkta çalışmayı istiyordum. Çünkü sahadayken bütün ağaçlara sahip çıkamadığımı düşünüyordum. Mesela bir ağacı kesmişler, oturup ağlayasım geliyordu. Koruyamadım diye çok üzülüyordum. Oysa bir Bölge Şefi bütün ağaçlara sahip çıkabilir mi? Yoldan geçerken, güzel bir ağaç görürdüm, hemen bir parça bez alır bağlardım ki burayı 'ziyaret' sansınlar da ağacı kesmesinler diye. Teknik imkânlar da kısıtlıydı. Serinyol'daki fidanlığı kurarken traktör yoktu. Dört at verilmişti. Atlarla halletmeye çalışırdık. Boş parsellere o atlar için de yulaf ektirirdik. Atlara sıcakta arpa verilmezdi. Biz de yem olarak yulaf verirdik. Atlar yemlerini kendileri çıkarır, bizim de işimizi görürlerdi. Her gün boş sahaları sürerek ıslah etmeye çalışırdık. Diktiğim ve diktirdiğim fidanların sayısı 40 milyonu geçmiştir. Hem orman içi hem orman dışı fidanlar... Hâlâ da bir boşluk görsem oraya fidan dikesim var. Benim çocuklarım, torunlarım gibi oldular. Bugün de fidan dikimleri devam ediyor. Ancak bir an önce organik tüp sistemine geçmemiz lazım. Orman artıklarından yapılıyor bu tüpler. Bütün dünya plastik torbada fidan yetiştirmeyi bıraktı. Biz de bu yeni sisteme geçmeliyiz."

Okutur, Gaziantep'te İngilizce öğretmenliği yapan Amerikalı Merril N. İsely'nin teklifiyle kurulan 'Gaziantep Ağaç Yetiştirme ve Koruma Derneği'nin hikayesini ise şöyle anlattı: "Isely, 1952'de derneği kurmayı teklif etti. Ziraatçı, eczacı, öğretmen herkes bir araya geldi. Gaziantep'te ağaçlandırma bilincinin oluşması, ağaçlandırmanın hızlandırması gayesi güdülüyordu. 1952-1970 arasında 816 hektar alan ağaçlandırıldı. Isely, 1962'ye kadar Antep'te yaşadı. Ağaçlandırmaya desteğini sürdürdü. Fotograf ve film makinesiyle ağaçlandırma bayramlarında fidan dikenlerin, özellikle de talebelerin fotoğraflarını çeker, sinemalarda gösterirdi. 1962'de Amerika'ya dönen İsely 1973'te vefat etti. Küllerinin Dülükbaba'ya serpilmesini vasiyet etmiş. Eşi Mildred Isely küllerini Gaziantep'e getirdi. Bu konuyu hakim Hakkı Yaşar'a danıştı. Hakim de Vali'ye telefon edip, müsaade istedi. Böylece Vali'nin müsaadesiyle Merril N. İsely'nin küllerini Dülükbaba'ya serpmişler..."

Okutur kitabında o dönem ilk okaliptus ormanlarını Serinyol'da nasıl yetiştirdiklerini şöyle anlatıyor: "Okaliptus fidanlarını Bedirge'de (Serinyol) yetiştirirdik. Köklerini sarar, demet yapar pikabın arkasına koyardık. Ama pikap çamura saplanırdı hep. O zaman fidanları kayıklara yükleyip kanallardan sahaya götürür, dikerdik. 1074 dönümlük Haceraslı sahasından sular zamanla çekildi. Orası tamamen okaliptus ormanı oldu. Halk arasında okaliptusa 'sulfata (sıtma) ağacı' derlerdi. Bataklık kurutmak gayesiyle dikilirdi. Bataklık kuruyunca, sivrisinek, dolayısıyla da sıtma önlenirdi. Zamanla okaliptusa öyle bir talep oluştu ki fidanlar için sıraya girmeye başladılar."

"Bedirge'ye (Serinyol) gittikten sonra Marshall planı çıktı. Buna göre uygun görülen köylere bir orman kurulacaktı. Köylerin uygunluğu toprağa ve sosyo - ekonomik ihtiyaca göre belirlendi. Bu plan kapsamında Ahır Dağı'nda Kırkgöz Tepesi'ni ve Pazarcık'ta bir yeri verdiler. Orman dışı ağaçlandırma yapacağımız için valinin yanımızda olması gerekiyordu. Çünkü köylüler otlatma imkânı kalmayacak diye bizi araziye sokmak istemezlerdi. Geniş çukurlar açtırdım, meyve fidanı diker gibi seyrek diktim ağaçları... Ağaçlar yetişince baktım keçi sürüsü yayıyorlar. Bekçi lazım oldu haliyle. 'Gavur Hasan' adında biri vardı. Onu görevlendirdim. Kulübe de yaptırmıştım ama pek kalmazdı orada. Yine de Gavur Hasan'ın korkusundan kimse ormana yaklaşamazdı. Öyle ki bekçilik yapmasa bile insanlar onun korkusundan ormana giremezdi." Bir taraftan ormanlarımız, arazi mafyasına, orman magandalarına, teröristlere kurban giderken Yeşil Dede gibi orman sevenler de var...

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları