İnsanlar için en otomatik davranışlardan birisi nefes alıp vermektir.

Hayatımız boyunca nefes alıp verdiğimizi kontrol etmemize gerek yoktur.

Beden bunu kendiliğinden yapıverir.

Hiç sabah uyandığında "eyvah nefes almayı unuttum" diye bir şey duydunuz mu?

Hem duysanız ne olacak ki?

Bunu yapmayı unutsak bile boğulmayız. Beden yine kontrolü ele alarak o nefesi verir.

Peki psikoloji mecrasının "nefes egzersizleri" diye naralar atmasının sebebi ne olabilir?

Bu sorunun ilk cevabı, nefes egzersizlerinin kaygı ve stres yönetimine katkılarıdır.

Nefes egzersizleri, kaygı yönetimi müdahalelerinde bir rahatlama metodudur.

Önce kaygıyı tanıyalım.

Kaygı evrimsel olarak bir tehdit olduğunda tetiklenir.

Örneğin, bir ceylan bir aslan gördüğünde bunu tehdit olarak kodlar.

Böylece gereken hormonlar salgılanır ve avcıya odaklanılır.

Sonra kaçma tetiklenir ve beyin hayatta kalmak adına gereken diğer görevleri askıya alır.

Ancak modern insanda kaygı tetiklenmesi için av olmaya gerek yoktur!

Örneğin, bir faturanın ödeme tarihinin gelmesi; bir sunum, bir sınav veya bir mülakat da kaygı tetiklenmesi için yeterli olabilir.

Böylece, kalp atışları hızlanır; uyuşmalar, elde/ayakta titremeler ve terlemeler gibi bedensel tepkiler verilir.

Bir de…

Nefes alışverişleri hızlanır.

İşte tam da burada nefes alışverişlerimizi yönetmeye başladığımızda beyne yeni bir komut göndeririz.

"Tehlike geçti!"

Beynin buna ikna olması çok da zor olmaz.

Çünkü oldukça otomatik bir davranışın üstelik tehdit altında kontrol edildiğini fark eder.

Böylece tehlikenin geçtiğini varsayan sistem, rahatlamamızı sağlamak için yeni hormonlar salgılar.

Sonuç olarak da rahatlar, gevşeriz.

Fakat bir önceki yazımda dediğim gibi bu bir beceridir.

Pratik ettikçe, rahatlama tepkisini artırabiliriz.

Bunun dışında nefes alışverişleri kontrol veya takip etmek, zihni yoğun düşünce döngülerinden çıkartır.

Bu yoğun düşünce döngülerinde, zihni geçmişle veya gelecekle meşgul ederiz.

Özellikle gelecekle meşgul altındaki zihin, kaygı tetikleyebilir.

Nefes alışverişlerini takip eden bir farkındalık egzersizi sayesinde ise zihni şimdi olan olağan bir duruma odaklarız.

Sonuç olarak, gelecekle ilgili kuruntu ve tehdit algılarından çıkan zihin artık kaygı üretmemeye başlar.

Dolayısıyla, nefes bir rahatlama egzersizi olduğu gibi bir şimdi ve burada becerisidir de.

Ve inanın, bu bir hayat becerisidir.

Hayatın bize sunduğu en ucuz ve en etkili başa çıkma becerisini neden denemeyelim ki?

Ufak bir egzersiz ekleyerek bitirelim.

Nefesinizi dört saniye boyunca burnunuzdan yavaşça ve derince çekin.

Dört saniye kadar da tutun.

Yavaşça ağzınızdan nefesinizi bırakmaya başlayın ve toplamda altı saniyede tüm nefesinizi boşaltmış olun.

Bunu bir iki dakika kadar deneyin ve deneyimlerinizi gözlemleyin.