Son yıllarda oldukça popüler hale gelen bazı uygulamalar var.

"Meditasyon" başlığı altında, birçok spiritüel uygulama, psikoloji müdahale biçimleriyle harmanlanıp sunuluyor.

Durum böyle olunca bazı rasyonel insanlar, bilimsel kanıt temelli olan bazı egzersizlerin yeterliği hakkında önyargılara kapılıyor.

O nedenle "Mindfulness" ismiyle literatürde yerini alan, Türkçe''ye ise "Bilinçli Farkındalık" olarak çevrilen bu pratikler bütününü daha iyi tanımamız gerekiyor.

Mindfulness yukarıda bahsettiğim spiritüel uygulamaların aksine, psikoloji, nörobilim ve tıp alanlarındaki onlarca yıllık araştırma verilerine dayalı bilimsel bir metottur.

Mindfulness, en basit tabiri ile şimdiki ana dikkati vermeyi içeren bir uygulamalar bütünüdür.

Dikkati şimdiye vermekten kasıt, şu anımızda olan deneyim her ne ise ona dahil olma halidir.

Yargılamadan, sadece mevcut olma hâlini pratik etmektir.

Araştırmalara göre bu pratikleri yaparak bahsi geçen şimdide olma deneyimini edinmek, birçok psikolojik bozukluğun tedavi edilmesini sağlıyor.

Hatta, depresyonun nüksünü en iyi engelleyen metotlardan birisi olarak mindfulness literatürde sağlam bir yer edindi.

E iyi de bunu yapınca ne oluyor da bu kadar ciddi psikolojik semptomlar yönetilebiliyor?

Araştırmalar şimdiki ana dikkatimizi verdiğimizde, bazı beyin bölgelerinin aktif hale geldiğini ve bazılarının da devre dışı kaldığını göstermiştir.

Örneğin, mindfulness aktivitesi sırasında, birçok bilişsel mekanizmanın (örn. karar verme, problem çözme vb.) fonksiyonundan sorumlu olan prefrontal korteks aktive olur.

Böylece daha fonksiyonel düşünceler üreterek, dikkat ve konsantrasyonda iyileşmeler yaşanır. Bu da özellikle depresyonu sürdüren zihin gezintilerinin engellenmesi demek oluyor.

Bir diğer örnek ise, duygusal bilgilerin işlenmesinde ve stres tepkimizin düzenlenmesinden sorumlu amigdaladaki değişimlerle ilgili.

Çalışmalar, mindfulness uygulamaları sayesinde amigdaladaki aktivitenin azaldığını, böylece de stres ve kaygı tepkilerimizde azalmalar olduğunu gösterdi.

Yani, bilişsel fonksiyonların zarar görmesine yol açan düşünce çatışmaları ve aşırı değişken duygu tepkilerimizin yönetimi için mindfulness oldukça etkili bir metot sunuyor.

Size çok daha şaşırtıcı bir bulgudan da bahsedeyim.

Mindfulness pratiklerinin, fiziksel acıların düzenlenmesinde rol alabilen anterior singulat korteksi ve insulayı aktive edebildiği gözlemlendi.

Bu şu demek: Mindfulness, kanser hastaları gibi oldukça şiddetli şiddetli ağrı ve acılar yaşayan bireylere, bunları regüle edebilmeleri için bir yol gösteriyor.

Özetle, mindfulness, popüler hâle gelmiş ve bazı inanç ve spiritüel doktrinlere dayalı meditasyon biçimleriyle karıştırılmamalıdır.

Düzenli pratikler ile bu konuda yetkin bir psikoterapist ve/veya psikiyatrist ile çalışılarak deneyimlenmelidir.