Türk Mukavemet Teşkilatını anlatmaya kaldığımız yerden devam ediyorum.
Örgüt 18 yaşını geçmiş erkek veya kız gençlerle oluşturulacak, örgüte alınanların Türkiye'de veya Kıbrıs'ta eğitimden geçirilmesi zorunlu olacaktı.
Nisan 1958'de Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş TMT'nin yapılanmasını konuşmak üzere Ankara'ya çağrıldı. Toplantıda ilk TMT lideri olarak Rıza Vuruşkan'ın (kod adıyla "Ali Conan") atanması kararlaştırıldı. 5000 gençten oluşan silahlı gücün eğitiminin ise 1959 yılı sonu itibarıyla tamamlanmış olması hedeflendi.
Vuruşkan ve dört diğer subay 31 Temmuz/1 Ağustos 1958 gecesi Kıbrıs'a vardı. TMT'nin fiili olarak kuruluşu bu tarihte gerçekleşmiştir. Örgütün kurulmasının ardından kişiliği, yaşı ve sağlığı itibarıyla uygun görülenler yemin ederek örgüte üye oldular. Böylece ağustos ayı başlarında TMT'nin ilk hücresi oluşmuş olur ve Türkiye'de faaliyete geçen eğitim kamplarına gençler gönderilmeye başlanır.
1958 yılından itibaren TMT mensuplarına ya Türkiye'de ya da Kıbrıs'ta eğitimler verilmeye başlandı. Bu eğitimlerde teorik ve pratik olarak silah kullanımıyla ilgili bilgiler verilmiştir. Kıbrıs'taki eğitimler her sancakta gerçekleşti. Türkiye'deki eğitimler ise Ankara'da ve Antalya'da düzenlendi. Ankara'daki ilk eğitim Zir Vadisi'nde 6 Ağustos 1958'den itibaren düzenlendi, bunun sonrasında 17 Ocak 1964'e dek Zir Vadisi'ndeki eğitimler devam etti. Son grubun eğitimi sırasında Kanlı Noel olaylarının patlak vermesi ve TMT'nin açığa çıkması nedeniyle Türkiye'deki eğitimler sonlandırıldı ve eğitime Kıbrıs'ta devam edildi. Antalya'da ise eğitimler Kemer yakınlarında bir kampta Eylül 1959'dan itibaren gerçekleştirildi.
1 Ağustos 1976 tarihinde Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüştürüldüğünde TMT'de 11 sancak bulunmaktaydı. Bu sancaklar şunlardı:
1958 yılında kurulanlar:
Lefkoşa Sancağı, Mağusa Sancağı, Larnaka Sancağı, Limasol Sancağı, Baf Sancağı, Lefke Sancağı
Kanlı Noel'den sonra kurulanlar:
Boğaz Sancağı (Temmuz 1964), Erenköy Sancağı (Ağustos 1964), Yeşilırmak Sancağı (Ocak 1965), Serdarlı Sancağı (Eylül 1969), Mehmetçik Sancağı (Ocak 1975 - Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra)
TMT "bayraktar" adı verilen Türk subayları tarafından yönetilmiştir. Bu subayların listesi aşağıdaki gibidir:
Rıza Vuruşkan (Haziran 1958 - 26 Eylül 1960)
Şefik Karakurt (26 Eylül 1960 - 28 Şubat 1962)
Ahmet Göçmez (Bayraktar Vekili; 28 Şubat 1962 - 2 Ekim 1962)
Kenan Çoygun (3 Ekim 1962 - 15 Şubat 1967)
Cevat Giray (Şubat 1967 - Temmuz 1968)
Rüştü Kazandağ (Temmuz 1968 - Ağustos 1970)
Süleyman Eyüpoğlu (Ağustos 1970 - Temmuz 1972)
Arif Eryılmaz (Temmuz 1972 - Eylül 1974)
Çetin Başar (Eylül 1974 - Ağustos 1976)
Aydın İlter (Ağustos 1976)
Yarbay Rıza Vuruşkan, İş Bankası müfettişi olarak Kıbrıs'a gönderilen TMT lideriydi. Rumlar tarafından anlaşılmaması için TMT'de görev alacak subaylar için kod adlar da belirlenmişti.
TMT, öyle bir gizli örgütlenme içindeydi ki kimse kimsenin mücahit olduğunu bilmiyordu. O zaman kurulan sancakların isimleri de görüşmelerin ve bölgelerin Rumlar tarafından anlaşılmaması için kodlanmıştı.
TMT'nin amaçları :
1) Kıbrıs Türklerinin can ve mal güvenliğini sağlamak,
2) ENOSİS'e ve bu hedef doğrultusunda yapılan girişimlerle estirilen teröre karşı durmak,
3) Türklere yapılacak saldırıları geri püskürtmek,
4) Türk Toplumunun birliğini ve bütünlüğünü sağlamak,
5) Rumlara ve İngilizlere karşı Kıbrıs Türklerinin haklarını savunmak,
6) Türk Halkının Anavatana bağlılığını sürdürmek...
Bu amaçlar doğrultusunda başarılı bir mücadele vermiş olan TMT, 1958-60 ve 1963-74 döneminde Türk halkının direnişini örgütlemiş, Rum saldırıları karşısında ayakta kalmasını sağlamıştır. TMT'nin bu direnişi, adanın Yunanistan'a bağlanmasını önlemiş, bağımsızlığın gerçekleşmesini sağlamıştır.
20 Temmuz 1974 sabahına kadar, Kıbrıslı Türkler için EOKA ile savaşan Türk Mukavemet Teşkilatı, Millî Muhafız Ordusu, Akritas örgütü ve EOKA-B ile de mücadele etti. 1 Ağustos 1976'da Kıbrıs Türk Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığına dönüştürüldü.
M. Necati SEPETÇİOĞLU tarafından kaleme alınan "Bir Ömür Boyu Kıbrıs" BOYUN EĞİŞ (1 ) ve HAYIR DEYİŞ (2) kitapları meraklısına faydalı olacaktır. İyi okumalar.
