Japonya'da sağlık sorunlarını gerekçe göstererek başbakanlık görevinden ayrılan Abe Şinzo istikrarlı sandık galibiyetleri ve mali genişleme politikalarıyla övülürken, arazi ile inşaat satışlarına hile karıştırıldığı iddiaları ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan tedbirler nedeniyle eleştiriliyordu.
Japonya'nın tek dönemde en uzun süre başbakanlık koltuğunda oturan Abe, 7 yıl 8 ay boyunca bu görevi yürüttü.
Önceki hafta rutin kontrollerinin yanı sıra ek tetkiklerden geçirilen, bugün sağlık sorunlarını gerekçe göstererek istifa eden Abe, düzenlediği basın toplantısında, "Hastalığımın kesinlikle iyiye gitme garantisi yok. İstifa etmenin en uygun zaman olduğunu düşündüm." dedi.
İlk kez başbakanlık görevine 2006 yılında gelen ve bir yıl sonra istifa eden Abe, ikinci kez başbakan seçildiği 2012'den bu yana yapılan seçimlerde istikrarlı bir siyasi tablo çizdi.
İstikrarlı sandık sonuçları
Eylül 2006'da göreve gelen Abe, hem Temmuz 2007'deki Danışman Meclisi seçimlerindeki alınan yenilgi hem de sağlık sorunları sebebiyle bir yıl dolmadan görevinden ayrılmıştı.
Yeni bir ilaç ve tedavi şekliyle 2012'de eski sağlığına kavuştuğunu açıklayan Abe, aynı yıl eylül ayında yeniden Liberal Demokrasi Partisinin (LDP) liderliğine soyundu.
Aralık 2012'de 480 koltuklu Temsilciler Meclisi seçimlerinde ortağı Japonya Komeito Partisinin iş birliğiyle Abe, 294 sandalye kazanarak yine başbakanlık koltuğuna oturdu.
LDP-Komeito ittifakı, Temmuz 2013'teki 242 koltuklu Danışman Meclisi seçimlerinde 115, Aralık 2014'teki Temsilciler Meclisi seçimlerinde 291 sandalye kazandı.
Rakipsiz olarak girdiği Eylül 2015'teki LDP liderliği seçimlerinde tekrar parti başkanı seçilen Abe, Temmuz 2016'daki Danışman Meclisi seçimlerinde 121, Ekim 2017'deki Temsilciler Meclisi seçimlerinde 284 sandalye kazandı.
Eylül 2018'de parti liderliğine üçüncü dönem için getirilen Abe, Temmuz 2019'daki Danışman Meclisi seçimlerinde çoğunluğu elde etmesine rağmen anayasayı değiştirecek üçte iki çoğunluğa erişemedi.
Görev süresinin dolmasına bir yıl kala Abe, hafta başında 7 yıl 8 ay süreyle tek görev döneminde "Japonya'nın en uzun süreli başbakanı" unvanını elde etmişti.
Bağırsak iltihabı
Kyodo ajansına göre yılda iki kez muayene edilen Abe, 17 Ağustos'ta Tokyo'da girdiği düzenli kontrolden 7 saat sonra çıkmıştı.
Bir hafta sonra ise ek kontrollerden geçirilen Abe'nin sağlığına ilişkin sorunların yeniden nüksettiği ulusal basında yer bulmuştu.
Sağlık sorunlarını gerekçe gösteren Abe, düzenlediği basın toplantısında istifa kararı aldığını açıkladı.
Arazi ve inşaat
Bir devlet arazisinin 2017'de eşi Abe Akie ile bağlantılı olduğu iddia edilen okul işletmecisi Moritomo Gakuen'e çok düşük fiyata satıldığı haberleri Abe'yi yıpratmıştı.
Abe'nin yakın arkadaşı bir diğer okul işletmecisi Kake Kotaro'nun sahip olduğu Kake Eğitim Enstitüsünün yeni fakülte inşasına onay verildiği iddiaları da tepki toplamıştı.
Eleştirilere rağmen Abe, sınırsız mali kalkınma ve enflasyonu yüzde 2 seviyelerinde tutma hedefiyle kamu yatırımlarına yönelinmesini kapsayan politika hedeflerinden taviz vermedi.
"Abenomics" olarak anılan mali politikalarının gölgesine sığınan Abe'nin yılbaşından bu yana Kovid-19 salgınına karşı izlediği bazı politikalar da eleştiri konusu oldu.
Salgında halka sunulan finansal kredi ve yardım desteklerine rağmen, Aralık 2012'de kamuoyu anketlerinde yüzde 60'ın üstünde çıkan Abe yönetimine desteğin son anketlerde yüzde 40'ın altına düştüğü görülmüştü.
Virüse karşı her eve dağıtılan kumaş yüz maskelerinin düşük kalitesi ve tedariğinde yaşanan zorluklar da tepkilere yol açmıştı.
Japonya ekonomisi salgın döneminde açıklanan son çeyrek büyüme oranları göz önüne alındığında yüzde 27,8 daraldı.
Tokyo 2021 ikilemi
Uluslararası Olimpiyat Komitesi ile Abe kabinesi, 24 Mart'ta Kovid-19 salgını nedeniyle Tokyo 2020 Olimpiyatları'nın bir yıl ertelendiği kararının alındığını açıklamıştı.
Nisan başında önce 7 bölgede ilan edilen ve 16 Nisan'da ülke genelinde yaygınlaştırılan olağanüstü halin (OHAL), 6 Mayıs'ta ay sonuna kadar uygulanmasına karar verilmişti.
İyileştirilen sağlık şartları dolayısıyla OHAL, 14 Mayıs'ta 39 eyalette, 21 Mayıs'ta Osaka, Kyoto ve Hyogo'da, 25 Mayıs'ta da Tokyo ve çevresi ile Hokkaido'da kaldırılmıştı.
OHAL sonrası vaka sayıları artış eğilimi gösterirken, günlük ülke geneli yeni vaka sayısı 1000 civarında seyrediyor.
Olimpiyat oyunlarının, muhtemel aşı ve salgın tedbirleri kapsamında gelecek yıl da düzenlenip düzenlenemeyeceği merak konusu.
Tepkiler
Muhalefet cephesinden Anayasal Demokrasi Partisi (CDP) liderlerinden Jun Azumi, Abe'nin istifasını "son on yılın en önemli olayı" diye nitelendirerek "Siyasi durumu değiştirecek." dedi.
Kyodo ajansının haberine göre, Aoyama Gakuin Üniversitesinden Komiya Hitoshi, uzun dönem görev yapmasına rağmen Abe'nin "pek başarı gösteremediği ve sadece 'uzun süre görev yapan başbakan' olarak anılacağı" yorumunu yaptı.
