İstanbullular, Anadolu veya Avrupa yakasındaki iskelelerden vapura binip yan kısımlarına oturup ayaklarını demirlere dayayıp çayını yudumlarken, eşsiz İstanbul manzarasını seyrederken  vapurla yarışan, çığlıklarıyla  ve şamatacı halleriyle size eşlik  eden  kocaman  kuşları görür ve onlarla  iletişim kurmak için elindeki yiyecekleri paylaşma yarışına girer. Adalara giderken de aynı sıkı bağı izlemek mümkündür. İstanbul'un en güzel manzarası neredeyse martılar da oradadır. Martıları takip ederseniz, İstanbul'un güzelliklerini daha yakından görebilirsiniz. Hiçbir şehir yoktur ki bir kuşla bu kadar iç içe geçsin. İstanbul il sınırındaki levhaya martıların nüfusu eklense çok yerinde olur diyebiliriz.

Martı, Latince Mare / Maritimus kelimesinden türemiş. Anlamı da denize ait olan. Denize ait ama kıyı semtlerimizde evlerin damlarında, sokaklarında martılarla iç içe yaşadığımız da bir gerçek.

İstanbul'da en sık görülen martı türleri gümüş sırtlı martı ve karabaş martı. Gümüş sırtlı martı ne kadar büyükse, karabaş martı da bir o kadar küçük ve narin.

Gümüş martı ya da gümüş sırtlı martı, kıyılarımızda en sık görünen martıdır. Boyları 70 cm'e kanat açıklıkları ise 140 cm'e kadar ulaşabilir. Ortalama yaşam süreleri 32 yıl. En belirgin özellikleri gagaları. Parlak sarı gagasının ucunda kırmızı lekeler var. Gözleri sarı, göz çevresinde ise kırmızı-turuncu halkalar vardır.

Karabaş martıların boyları 34-47cm aralığında. Kanat açıklığı ise 100cm'i buluyor. Ortalama yaşam süreleri 30 yıl. Kış aylarında İstanbul'da görülebilir. Havaların ısınmasıyla birlikte göç ediyorlar. Bahar aylarında, çiftleşme mevsimi geldiğinde başlarındaki ufacık leke tüm kafasını kaplıyor. Çiftleşme zamanının habercisi bu renk değişimi türe de adını vermiş.

İstanbul'da kış aylarında bu iki türü birden görmek için bir iskeleye elinizde bir simitle gidin ve biraz bekleyin . Bu büyümeyen çocukların mavinin içindeki süzülüşlerini izleyin. Can Yücel'in dediği gibi… "Martılar ki sokak çocuklarıdır denizin."

Türkiye'de bulunan martı türleri nedir derseniz;

Ada martısı: Koloniler halinde kıyıdan uzaktaki adalar ve kayalık bölgelerde yaşar. Deniz yüzeyinden 1000 metre kadar yüksekliklerde yaşar. Üreme için orta yükseklikte bitki örtülerini seçerler. Nisan ortasından Mayıs başlarına kadar çiftleşme ve yumurtlama dönemidir. Temmuz başında çıkan yavrular, yuvadan uçtuğunda kolonilerin içine karışırlar. Bu türlerin avlanması yasaklanmıştır. Akdeniz kıyılarında, özellikle Mersin Silifke yöresinde bulunurlar.

Bayağı martı: En sık görülen türlerdir. Sarı renkli gagaları, boz renkli kanatları ve sırtı olan kuşların diğer bölgeleri beyazdır. Bazılarının bacakları pembe, bazılarının sarıdır. 56 cm civarında boy uzunluğuna sahiptir. Ülkemizde İç ve Doğu Anadolu'da bulunan göllerde, deniz kıyılarında yaşarlar. Bu cinslerin avları sınırlandırılmıştır.

Karabaş martı: Deniz kıyılarında, göl kenarlarında her zaman rastladığımız türlerdir. Bunlarında avları sınırlandırılmıştır.

Küçük martı: Boyları 28 cm olan martıların başları yaz mevsiminde siyahtır. Yaz döneminde ürerler.

Kara sırtlı mantı: Bayağı martıya benzeyen türler, sırtlarındaki ve kanat üstlerindeki siyah renkle onlardan ayrılırlar.

Gümüş martı: Ülkemizde az da olsa rastlanan türlerdir. Grimsi renkleriyle tanınırlar.

Dostluk ve beraberliğimiz sonsuza dek sürsün temennisiyle.