Avrupa Çevre Ajansı, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 32 ülkeyi, doğal afetler konusunda uyarıyor. İklim değişikliğinden kaynaklanan doğal afetlerin her geçen gün arttığı artık saklanamaz bir gerçek. Avrupa Çevre Ajansı'nın raporuna göre, Türkiye dahil 32 ülkede son 40 yılda afetler nedeniyle yaşanan can kaybı ve oluşan maddi hasar ciddi boyuta ulaşmış durumda. Uzmanlar, "1 derecelik sıcaklık artışı bu tarz doğal afetleri 30 misli daha artıracak. Türkiye de bu ülkelerin başında geliyor" diyerek önemli uyarılarda bulunuyor.
İklim değişikliği dünyanın her yerinde etkisini hissettiriyor. Devasa orman yangınları, büyük su baskınları ve aşırı sıcaklardan kaynaklanan doğal afetler hem can hem de büyük maddi kayıplara neden oluyor. Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) tarafından yapılan geniş kapsamlı son araştırmada geride kalan 40 yılın verileri incelendi. Ortaya konan rapora göre, Avrupa'da son 40 yılda hava koşullarından kaynaklanan doğal afetlerde 142 bin kişi hayatını kaybetti. Raporda yer alan bilgilere göre, bu afetlerin maliyeti ise 510 milyar Euro'yu buldu.
Avrupa Çevre Ajansı yapılan çalışmayla iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuz durumları yönetmeye ve iklim değişikliğinin etkilerine karşı alınacak önlemleri daha kolay hale getirmeyi amaçlıyor. Dünyada her yıl iklim değişikliğine bağlı afetler sonucunda yüzlerce kişi hayatını kaybediyor. Yine bu afetlerin yarattığı hasar maddi açıdan da ekonomiyi olumsuz etkiliyor.
Raporun sonuç bölümünde yer alan bilgiler ise oldukça çarpıcı. Buna göre 3 derecelik sıcaklık artışı 1,5 derecede sabitlenebilirse yılda yaklaşık 60 bin ölüm engellenebilir ve bu yüzyılın sonuna kadar yılda 20 milyar Euro'luk maddi kayıp önlenebilir. Su taşkınlarından kaynaklanan ekonomik kayıplar ise 2100 yılına kadar yılda 100 milyar Euro'dan fazla azaltılabilir.
AÇA tarafından yayınlanan rapora göre, Avrupa'da iklim değişikliğinden kaynaklanan afetlerde en çok kayıp veren ülkeler Almanya ve Fransa oldu. Almanya 42 bin can kaybıyla listenin ilk sırasında yer alırken, Fransa 26 bin can kaybı ile listenin ikinci sırasında bulunuyor.
İklim değişikliğine bağlı afetler Almanya ekonomisine 107 buçuk milyar euro tutarında fatura çıkarırken, bu tutar Fransa için 99 milyar euro oldu.
Yayınlanan raporda yer alan bilgilere göre, 1980-2020 yılları arasındaki 40 yıllık dönemde iklim temelli olaylar sonucunda yaşanan ölümlerin yüzde 85'ine aşırı sıcak havalar yol açtı. Bu ölümlerin büyük bir bölümü 2003 yılında yaşanan ve 70 bin kişinin ölümüne neden olan aşırı sıcak hava dalgası olarak kaydedildi. 2003 yılında Avrupa genelinde etkili olan aşırı sıcaklar 1540 yılından beri Avrupa'da en yüksek sıcaklıkların ölçülmesine ve bu sebeple başta Fransa olmak üzere Avrupa genelinde ciddi bir kuraklık yaşanmasına neden olmuştu.
AÇA raporuna göre ölümlerin yüzde 93'ü aşırı sıcaklar, aşırı soğuklar, kuraklık ve orman yangını gibi afetler sonucunda yaşandı. Maddi kayıpların sebebi ise yüzde 44 su taşkınları, yüzde 34 fırtına ve şiddetli rüzgâr, yüzde 22'i de aşırı sıcaklar.
Türkiye'de de 40 yıllık sürede bin 610 kişi hayatını kaybettiği ve 4,49 milyar euroluk maddi hasar meydana geldiği paylaşıldı.
Maddi kayıplar raporda, kişi başına ve metrekare başına olacak şekilde ayrı ayrı ele alındı. Çıkan sonuçlara göre kişi bazında en büyük zararı İsviçre, Slovenya ve Fransa görürken, metrekare başına en büyük hasara uğrayanlar ise İsviçre, Almanya ve İtalya oldu.
Kişi başına en düşük maddi kayıplar Lihtenştayn, Türkiye ve İzlanda'da yaşanırken, metre karebaşına en düşük maddi kayıp ise Estonya, İzlanda ve Türkiye'de kaydedildi.
Prof. Dr. Orhan Şen, iklim değişikliğinin etkisiyle doğal afetlerin arttığını ve etki alanlarının genişlediğini söylüyor. Prof. Dr. Şen, "Özellikle Akdeniz'e kıyısı olan devletlerde bu afetlerin daha da artacağını göreceğiz" diyerek dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Şen, küresel ısınmanın artık tüm dünyada ciddi şekilde hissedildiğini belirtti ve iklim temelli afetlerin daha da sıklaşacağını söylüyor. Prof. Dr. Şen, "Artık normal bir kar yağışı, normal bir yağmur bile afete dönüşebiliyor. Paris Anlaşması'nda küresel sıcaklık artışının 1.5 derecede sabit tutulması yönünde kararlar alındı, ama bu karada kolay kolay uygulanamıyor. 1 derecelik artış bu tarz doğal afetleri 30 misli daha artıracak. 50 derecenin altındaki enlemlerde bulunan ülkelerde artık daha fazla iklimsel temelli doğal afetler göreceğiz. Türkiye de bu ülkeler arasında. Özellikle Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde bu yönde artışlar olacak. Zaten son aylarda yaşadığımız olaylar da bunun göstergesi" diye konuşuyor.
İklim değişikliğindeki insan etkisine değinen Prof. Dr. Orhan Şen, "Aslında bu kar yağışlarını, yağmuru veya sıcak havaları afete çeviren insanın kendisi. Hidrometeorolojik afetler geçmişte de yaşanıyordu, gelecekte de yaşanacak. Ancak iklim değişikliği sebebiyle artık bu afetler daha fazla ve daha şiddetli olacak" yorumunu yapıyor.
