Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Harun A. Altuntaş

Harun A. Altuntaş

Yazar

Güle güle bozkırın yiğit kahramanı!..

Vefatıyla hepimizi üzen Cüneyt Arkın''ı toprağa verdik. Hemen herkes bir şeyler yazdı çizdi. Bir de ben anlatayım.  Doktor, oyuncu, senarist, yapımcı ve yönetmen olan gerçek adıyla Fahrettin Cüreklibatur, 1963-2019 yılları arasında 330 sinema filmi ve dizide rol aldı. Yeşilçam''ın dört ünlü hanım artisti Türkan Şoray, Fatma Girik, Hülya Koçyiğit ve Filiz Akın''la ayrı ayrı çevirdiği birçok aşk filminde başrolü paylaştı ve yakışıklı esas jön rollerine hayat verdi. Arkın; Malkoçoğlu, Kara Murat, Köroğlu ve Battal Gazi gibi birçok tarihî filmde "yenilmez kahramanı" ve toplumsal filmlerin "iyi kalpli", "yiğit direnişçisi", "yardımsever" ve "adaletli" karakterlerini canlandırdı. Aralarında Deli Şahin, Dünyayı Kurtaran Adam, Gırgır Ali ve Son Kahramanlar gibi birçok filmin senaristliğini ve yönetmenliğini de üstlenen Arkın; Küskün Çiçek, Vatandaş Rıza ve Kartal Murat gibi filmlerin yapımcısı olarak yer aldı.

Medrano Sirki dahil bir çok sirkte çalışan Arkın, binicilik ve karatede uzmanlaştı ve burada öğrendiği teknikleri sinemada kullandı. Dublör kullanmadığı için pek çok kez kemikleri kırıldı, omuriliği zedelendi ve sakatlandı. Şair ve yazar Cemal Süreya''ya göre Arkın, "İpekyolu''nun Supermen''i" ve Fransız oyuncu Jean Marais''in Fantoma dizisindeki yansıması idi. Halit Refiğ için ise, "İlk filmlerinde Alain Delon, vurdulu kırdılı filmlerde ise Avrupalılar ve kendisi için Burt Lancaster''a benziyordu" der. İlk kez 1969 yılında İnsanlar Yaşadıkça filmi ile 6. Altın Portakal Film Festivali''nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü''ne layık görüldü. 1972''de Yaralı Kurt filmi ile Adana Altın Koza Film Festivalinde En İyi Erkek Oyuncu Ödülünü kazandı. 2021 yılında sinema kategorisinde Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü''ne değer görülen Arkın, 28 Haziran 2022''de İstanbul''da 84 yaşında hayatını kaybetti.

Fahrettin Cüreklibatır, 8 Eylül 1937 tarihinde Eskişehir''in Odunpazarı ilçesine bağlı Karaçay Köyü''nde ailenin 13 çocuğundan biri olarak doğdu. Babası Türk Kurtuluş Savaşı''na katılmış Hacı Yakup Cüreklibatır olan Fahrettin, yoksul bir ailede büyürken 10 kardeşi çeşitli hastalıklardan öldü. Lise öğrenimini Eskişehir Atatürk Lisesinde tamamladı. Buradaki sınıf arkadaşlarından birisi Yılmaz Büyükerşen''di. İstanbul Tıp Fakültesi''ni kazandı. Okumak için inşaatlarda çalıştı. Yeri geldi yatlak hastalara evde baktı. Onları tıraş etti, alt-üst temizliğini yaptı. Sonunda 1961 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi''nden mezun oldu.

Cüreklibatur soyadı birleşik bir kelime olarak C/Y dönüşümüyle, Cürekli = Yürekli ve ikinci olarak Batur/Batır (bahadır, yiğit) sözcüklerinin birleşmesinden oluşmaktadır. İlk kelime mecazi anlamıyla dikkate alındığında "korkusuz yiğit" manasına sahiptir. Ses dönüşümleri, memleketi olan Eskişehir''deki Kırım-Tatar kökenli toplulukların dillerinden kaynaklanır. Gazeteci Vecdi Benderli, Cüneyt Gökçer''den Cüneyt; Ramazan Arkın''dan Arkın isimlerini alıp "Cüneyt Arkın" ismini ortaya çıkarttı ve Fahrettin Cüreklibatur artık Türk sinemasında bu isimle anılacaktı.

Memleketi Eskişehir''de, yedek subay olarak askerliğini yaparken, Göksel Arsoy''un başrol oynadığı 1963 yapım Şafak Bekçileri filminin çekimleri sırasında yönetmen Halit Refiğ''in dikkatini çekti. Askerliğini bitirdikten sonra Adana ve civarında doktorluk yaptı. 1963 yılında Artist Dergisi''nin yarışmasında birinci oldu. Bir süre iş arayan Cüneyt Arkın, 1963''te Halit Refiğ''in teklifiyle sinema oyunculuğuna başladı ve 2 yıl içinde en az 30 filmde yer aldı.

1964 yılında oynadığı Gurbet Kuşları filminin finalindeki kavga sahnesi, Arkın''ın kariyerinde bir kırılma noktası oldu. Bir süre daha duygusal-romantik jön karakterlerini canlandırdıktan sonra yine Halit Refiğ''in önerisiyle aksiyon filmlerine yöneldi. Bu dönemde İstanbul''a gelen Medrano Sirki''nde altı ay süreyle akrobasi eğitimi aldı. Burada öğrendiklerini Malkoçoğlu ve Battalgazi serilerinde beyaz perdeye aktararak Türk sinemasına daha önce hiç örneği olmayan bir tarz getirdi. Kısa sürede avantür filmlerin en aranan oyuncusu hâline geldi. Romantik filmlerle başladığı sinema yaşantısını hareketli filmlerle sürdürse de birçok farklı türde karaktere can verdi. Kariyeri boyunca westernden komediye, macera filmlerinden toplumsal filmlere kadar değişik türde filmler çekti.

Kimsenin cesaret edemediği bir dönemde, 1977 yılında Güneş ne Zaman Doğacak filminde Cüneyt Arkın başrolü üstlendi. Film, İkinci Dünya Savaşı sırasında Adolf Hitler''in gamalı haçı ve Josef Stalin''in kızıl yıldızı arasında kalarak hırpalanmış, sürgün edilmiş, kurşuna dizilmiş hayatları, Stalin''in katliamlarından canını kurtarabilmek için Türkiye''ye kaçan 146 Azerbaycan Türkünün hikâyesini anlatmaktaydı. Ülkücülerin çok beğendiği film bazı olaylara neden olu. Ardından çekilen Maden (1978) ve Vatandaş Rıza (1979) filmleri, Cüneyt Arkın''ın kariyerinde özel bir yer kaplar.

12 Mart dönemi sırasında, 4. Altın Koza Film Festivali''nde (1972) jürinin ilk oylamasında Yılmaz Güney''i Baba filmindeki rolüyle en iyi erkek oyuncu seçilmesine rağmen daha sonra siyasi baskılarla Yılmaz Güney''in yerine, ilk oylamada Yaralı Kurt filmindeki performansıyla ikinci olan Cüneyt Arkın''ı en iyi erkek oyuncu seçti. Bu karara tepki gösteren Arkın ödülü reddetti.

Cüneyt Arkın sinemasına ayrı bir renk getiren, yönetmenliğini Çetin İnanç''ın yaptığı 1982 tarihli Dünyayı Kurtaran Adam zamanla bir kült film hâline geldi. 1980''li yıllarda Ölüm Savaşçısı, Kavga, Sürgündeki Adam ve İki Başlı Dev gibi aksiyon filmlerinden sonra, 1990''lı yıllarda da polisiye dizilere yöneldi.

Cüneyt Arkın, binicilik ve karatede uzman sporcu unvanına sahipti. Oyunculuğun yanı sıra televizyon izlenceleri sundu, kısa bir süre gazetelerde sağlıkla ilgili köşe yazarlığı da yaptı. 2009 yılında omurgasındaki sinir sıkışmasından dolayı yaklaşık üç ay hastanede tedavi gördü.

Türk milliyetçisi kimliğiyle tanınan Cüneyt Arkın''a 2002 genel seçimlerinde Anavatan Partisi''nden Eskişehir milletvekili adayı olması için Mesut Yılmaz tarafından teklif götürüldü. 20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Anavatan Partisi''nden Eskişehir''de dördüncü sıradan milletvekili adayı oldu. Ancak ANAP''ın oy kabına uğraması yüzünden seçilemedi. Sonraki yıllarda ise MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ve Büyük Bilik Partisi Genel Başkanı Muhsin Yazıcığlu ile sık sık bir araya geldi.

Cüneyt Arkın ilk evliliğini 1964 yılında kendisi gibi doktor olan sınıf arkadaşı Güler Mocan ile yaptı. 1966 yılında kızları Filiz doğdu. Cüreklibatır''ın yeni gelişen sinema oyuncusu kariyeri nedeniyle evlilik uzun sürmedi.

1968 yılında Cüneyt Arkın olarak sahne adını aldı ve bir çini fabrikası sahibi olan varlıklı bir ailenin kızı Betül Işıl ile tanıştı. İsviçre''de bir üniversite mezunu olan Işıl, o sırada uçuş görevlisi olarak çalışıyordu. Cüneyt Arkın, 1968 yılında boşandıktan bir yıl sonra 1969''da Betül (Işıl) Cüreklibatır ile nişanlandı, 1970''te evlendiler ve 1971''de boşandılar. Kısa süre sonra yeniden evlendiler ve bu evlilikten de Kaan ve Murat adlarında iki çocuğu oldu. Kızı bir şirkette genel müdürlük yapan Arkın''ın oğullarından Murat da dizilerde oyunculuk yapıyor. Bir dönem alkolizm tedavisi görmüş olan Arkın; alkol, uyuşturucu ve gençliğin sorunları konulu sayısız konferans verdi, bunlarla ilgili teşekkür beratları ve onur ödülleri aldı.

Cüneyt Arkın, 28 Haziran 2022 tarihinde geçirdiği kalp durması rahatsızlığı sonucu İstanbul, Beşiktaş ilçesi Ulus''ta bulunan Liv Hospital Hastanesi''nde 85 yaşında hayatını kaybetti.

***

ÖDÜLLERİ

Cüneyt Arkın''ın kazandığı ödülleri şöyle sıralayabiliriz:

*1963    "1.''lik Ödülü" Artist Mecmuası, Artist Yarışması.              

*1969    "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü", (İnsanlar Yaşadıkça ile) Antalya Altın Portakal Film Festivali.

*1972 "En İyi Erkek Oyuncu Ödülü", (Yaralı Kurt ile) Adana Altın Koza Film Festivali.       

*1976    "En iyi Erkek Oyuncu Ödülü", (Mağlup Edilemeyenler ile) Antalya Altın Portakal Film Festivali.

*1999    "Yaşam Boyu Onur Ödülü" Antalya Altın Portakal Film Festivali.               

*2013    "Yaşam Boyu Meslek ve Onur Ödülü" Engelsiz Yaşam Vakfı.      

* 2013 "Yaşam Boyu Onur Ödülü" Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri.          

*2013 "Kültür ve Sanat Büyük Ödülü". 

*2021    Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü.

***

Cüneyt Arkın''ı daha yakından tanımak için ölümünden kısa süre önce Posta''dan Oya Çınar''a söylediklerine bakmak gerek:

Arkın, "Sağlığınız, ruh haliniz nasıl?" sorusuna, "Gayet iyiyim Allah''a şükür. Yaşlılık tatsız bir şey tabii. Uzaklara gidemiyorum, koşamıyorum, yürüyemiyorum ama okuyorum, yazıyorum. O iyi geliyor bana. Ruh tedavisi gibi yazmak" yanıtı verdi.

-Yaşam felsefenizi nasıl anlatırsınız?

-"Ben köy çocuğuyum. Tabiatı çok seviyorum. Şu ağaç var ya, bana bir şeyler söylüyor. Dalına bir kuş gelip konsa, onu saatlerce izliyorum, dinliyorum. Bir şey anlatıyor o bana. Kedileri doyurmayı seviyorum. Çocukluğumda zaten doğayla iç içeydim. Eskişehir''de, köyde büyüdüm. Topraktan evlerimiz vardı. Babamın en büyük yardımcısıydım. O koyunlar, onların o munis bakışları… Benim hayat felsefemin özü sevgi."

-Cüneyt Bey, adınızı Google''a yazınca sık sık "Türk milliyetçi kimliğiyle bilinen Cüneyt Arkın" ifadesine rastladım. Bu ifade sizi ne kadar anlatıyor?

-"Tabii ki milliyetçiyim. Nasıl olmam! Benim babam Kurtuluş Savaşı gazisi. Öyle bir babanın oğluyum ben. İstiklal Savaşı gibi bir savaşımız, olmuş. Kahramanlarımız var. Atatürk var ya, Atatürk! Onun üzerine insan yok. Dehasının üzerine deha yok. Genel kültürü, siyasi ve askerî dehası… Ecdadımızı bilmeliyiz, tanımalıyız. Sahip çıkmalıyız. Kaç yıllık bir tarihî birikimi var benim ecdadımın. Dünyada Türk milleti kadar tarihi birikimi olan başka bir millet yok. Bunları bilir, özümserseniz, milliyetçi olmanız zaten kaçınılmazdır.

-Zaman zaman siyasi fikrini beyan eden sanatçılar eleştiriliyor. Mesela barış sürecindeki akil insanlar… Size teklif edilmemiş miydi?

-Valla insan önce kendi söküklerini dikmeyi öğrenmeli, sonra Türk halkına akıl vermeli ki yine de yanlış. Bana teklif geldi. ''Türk halkına akıl vermek benim haddime değildir'' dedim. Gereksiz bir şeydi, ne demek akil insan? Ben halkımı iyi tanıyorum. Yol göstermeni ister, öğüt vermeni değil. Yap demekle olmaz. Senin önce onu yapıyor olman gerek.

-Şimdiki aklım olsa daha az çalışır daha çok gençliğimi yaşardım. Gençlik çağlarında oburca yaşayacaksın. Dörtnala gider gibi aşklara sevdalara gideceksin." demişsiniz. Siz gençliğinizde büyük sevdalar yaşayamadınız mı?

-En büyük sevdam bebek işte karşımda, biricik eşim Betül. (Gülüyor) Çok çalıştım. Çocukluğumu daha doya doya yaşamak isterdim o ayrı. Aşka gelirsek; ben tabiata aşığım. Güzel bir atım vardı, adı Sevda''ydı mesela. Şu kedi var ya şu kedi, şu kediye aşığım. Gençlikte bir şeyler yaşanmıştır, onlar orada kalmıştır."

Yeşil Çam''ın "Koca Reisi"ni rahmetle anıyoruz.

 

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları