Kurtuluş Savaşı'mızın pekçok kahramanı vardır, bunlardan biri de Gökbayrak Taburu Komutanı Cemal Bey'dir.

Cemal Bey, Kurtuluş Savaşı'nın Milli Mücadele'nin Batı Cephesi'nde adı efsaneleşen isimlerden biridir. Bursa'dan Yalova'ya, Gemlik'ten Orhangazi'ye, Osmaneli'nden Geyve'ye, İznik'ten Bahçecik'e, İzmit'ten Karamürsel'e, Kandıra'dan Gebze'ye kadar Doğu Marmara'nın birçok bölgesinde kanı ve emeği vardır.

1890 Bursa doğumlu olan Cemal Bey, Kuzey Kafkasya'dan göç eden ailelerden birine mensuptur. Bursa Askeri Rüştiyesi (Ortaokul)'ni ve Bursa Sultani (Lise)'sini bitirmiş, gönüllü olarak da 1916'da Kafkas Cephesi'ne katılmıştır. Mondros Mütarekesi sonrası Yunanlıların İzmir'i işgal ederek Anadolu içlerine ilerlemeye başlaması üzerine; Yusuf İzzet Paşa, Bursa Valisi Hacim Muhittin (Çarıklı) Bey ve Miralay Bekir Sami (Günsav) Beylerin desteğiyle 1920 yılının Mayıs ayı içinde bir milis müfrezesi oluşturmakla görevlendirildi.

Daha sonra Bursa ve Kocaeli yöresinde özellikle Kafkas göçmenlerinden oluşan 'Gökbayrak Taburu' adı verilen birliği, Kafkas Cephesi'nde tanıştığı arkadaşı Yalovalı Hasan (Hasançeri) Bey ile birlikte kurdu. İlk iş olarak Ermeni - Rum çeteleriyle mücadele ederek asayişi temin yoluna gitti. 19 Mayıs 1920'de diğer milli müfrezelerin de desteğiyle Karamürsel'i Kuvayı İnzibatiye birliklerinden geri aldı.

Cemal Bey, Karamürsel başarısından sonra müfrezesini 600 mevcutlu bir Millî Tabur haline getirdi. İstanbul'dan Anadolu'ya gizlice yapılan silah nakliyatında Kazıklı (Kavaklı) ve Karamürsel İskelesi önemli bir görev görmüştü. Buraya gelen silah ve mühimmat Gökbayrak Taburu denetiminde iç kısımlara taşınıyordu. Yunan Ordusu'nun ilerlediği sıralarda bu kuvvetler düşmana ciddî kayıplar da verdirdi.

Yunan işgali sırasındaki Gökbayrak Taburu'nun marifetleri İstanbul gazetelerinden okundukça halk arasında efsane halinde dilden dile aktarılıyordu. 14 Mart 1921 tarihli Tercüman-ı Hakikat Gazetesi'nin fotoğraflı haberinin başlığı şöyledir: Meşhur Gökbayrak Taburu Nasıl Harbediyor?

"İsmini ta eski eski Türk tarihlerinden almış olan Gökbayrak Taburu'nun savaş yöntemi Yunanlıları pek fazla bıktırmaktadır. Harb ettiği havâliyi karış karış bilmek gibi fevkalâde üstün özelliğe sahip bulunan Gökbayrak kahramanları; attığını vurur nişancılardan oluşmakta, küçük küçük müfrezeler halinde çarpışmakta, düşmana büyük kuvvetlerle harb ettiği izlenimini verdirerek tam hasım kıtaatı (düşman birlikleriyle) muntazam bir muharebe yapıldıktan sonra müfrezelerin bazıları mevzilerini terk ederek kestirme yollardan düşmanın yan ve gerilerine taarruz etmekte, münasip görünce muharebeyi kesip çekilmekte, 1 saat sonra tekrar bir taraftan baskın yaparak düşmanı tekrar mücadele için silah başına inmeye, yayılmaya mecbur etmekte, bir müddet müsademeye müteakip (çatışmayı takiben) yine muharebeyi kesmektedir.

Bu savaş yönteminin ne kadar yorucu olduğunu, ele avuca sığmayan müfrezelerin hasmı kıtaatını (birliklerinin düşmanlarını) madden ve manen nasıl perişan ettiğini takdir etmek güç bir şey değildir."

Gökbayrak Millî Taburu; diğer milis kuvvetler gibi düşman ordusunun düzenli birliklerini taciz etme, düzenlerini bozma, dikkatlerini dağıtma ve zaman kaybettirme gibi oyalama görevlerini de yerine getirmiştir. Bu sayede Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının kurmaya çalıştıkları Düzenli Türk Ordusu'nun oluşturulması için çok önemli olan zamanın kazanılmasına Gökbayrak Millî Taburu da katkı sağlamıştı.

Ayrıca düzenli birliklere gerektiği zamanlarda destek olma gibi vazifeleri de üstlenmiştir. İç isyanların bastırılmasında, Ahmet Anzavur'un takibinde ve I. İnönü Muharebesi'nde Gökbayrak Taburu önemli görevler yaptı.

Bahçecik havalisiyle bazen direkt bazen de dolaylı olarak alâkadar olan Cemal Bey'e Bahçecik'in Kurtuluşu öncesinde İznik - Bahçecik hattını tutma ve örtme görevi verilmişti. O da Gökbayrak Taburu'yla günlerce Menekşe (Melemşe) Yaylası'nda konuşlanmış ve Samanlı Dağları'nın hem güney hem de kuzeyini denetimi altına almıştı. Bahçecik Cephelerinde artan düşman takviyesi ve yoğun top ateşi karşısında güç duruma düşen milis birliklerimizin imdadına yine o gönderilmiştir. Ama bu kez Gökbayrak Taburu'yla değil 25-30 askerin de eşlik ettiği 7,5'luk topuyla.

Milis Yüzbaşısı Cemal Bey, önce topunu Servetiye Kirazpınar'daki Duadüzü mevkiine sonra da Servetiye Karşı'daki okulun arka kesimine kurarak Bahçecik'teki düşman mevzilerinin baskı altına alınmasını sağlar. Ayrıca Zobuoğlu Hasan Bey - Ümmiyeli Uzun Hasan marifetiyle tedarik edilen ve Ferhadiye üzerindeki Sakarbıçkı Köyü'nün Bahçecik'e bakan tarafına yerleştirilen 7,5'luk topun da kuruluş ve endaht (atış) ayarlarını muhtemelen yine Cemal Bey yapmıştır. Buradan yapılan atışlarla Bahçecik'in Yayla mahallesindeki Yunan mevzileri susturulmuş ve Güney (Servetiye) Cephesi'nin de rahatlaması sağlanmıştı.

Sonradan taburu alay haline getirilen Cemal Bey, düzenli orduya geçiş aşamasında Miralay Halit (Deli) Bey'le ters düşünce aktif görevlerden çekilecekti.Ancak milli hafızalarda ve bölge halkının anılarında yaşamaya devam etti. 1976'da Bursa'daki çiftliğinde vefat eden Cemal Gökbayrak Beyi anılarla ve minnetle yâd edelim.