Bu yazımda son yıllarda dünyada ve ülkemizde çok sıkça duyduğumuz elektrikle çalışan otomobil konusuna dıkkatlerinizi çekmek istiyorum.
Elektrikli otomobil, elektrik enerjisi ile çalışan otomobillere verilen isimdir. Bu türdeki arabaların yakıt tasarrufu yanında şehir kirliliğini düşüreceği ve karbon emisyonunu azaltacağı sanılmaktadır.
Elektrikli otomobiller 19. yüzyılın sonlarında ve 20.yy'ın başlarında oldukça revaçtaydı, fakat içten yanmalı motor teknolojisindeki ilerlemeler ve petrol kullanan araçların ucuz olarak toplu üretimi elektrikli araçların sonunu getirdi. 2000'li yılların ortalarından beri batarya ve güç yönetimi teknolojilerindeki ilerlemeler, değişken petrol fiyatlarının sebep olduğu endişeler ve sera gazı azaltma gereksinimi elektrikli otomobilleri yeniden gündeme getirdi. Elektrikli araçların ilk örneği 1835 yılında Thomas Davenport tarafından Amerika'da icat edildi. Bu araç iki elektromıknatıs, bir pivot ve bir batarya kullanılarak tasarlanan küçük bir lokomotifti. Aynı tarihlerde İskoçya'da yaşayan Robert Anderson da elektrik enerjisiyle çalışan bir araç icat etmeyi başardı.
Çalışmaları 1830'larda başlayan elektrikli otomobiller 1900'lü yılların başında en verimli dönemlerini yaşıyordu. Hatta New York'ta elektrikli ticari taksiler kullanılmaya bile başlamıştı. Amerika'da üretilen 4000'den fazla otomobilin yüzde 28'i elektrik enerjisiyle çalışıyordu
O yılların sınırlı teknolojisiyle üretilen benzinli araçlarda titreme, gürültü gibi pek çok teknik sorunla karşılaşıldığı için içten yanmalı motora sahip araçların yanı sıra elektrikli araçlara olan talep hızla artıyordu.
Türkiye'de ilk elektrikli otomobil II. Abdülhamid tarafından İngiltere'de Messrs Immisch & Co şirketine 1888 yılında sipariş edildi. Şirketin mühendisleri Magnus Volk ve Moritz Immisch'in özel olarak hazırladıkları bu otomobil ön kısmında tek bir büyük teker yerine birbirine yakın iki küçük tekere sahipti, Immisch tarafından patenti alınan 20 Amper 48 Volt 1 beygirlik motoru vardı.
1970'lerdeki ve 80'lerdeki enerji krizleri, hidrokarbon (petrol) enerji piyasasındaki dalgalanmalardan bağımsız olması sebebiyle elektrikli otomobillere olan ilgi tekrar yenilendi. 1990'ların başlarında, CARB (California Air Resources Board) daha yakıt verimli, daha az emisyonlu araçlara; asıl amaç olarak sıfır emisyonlu örneğin elektrikli araçlar gibi, araçlara geçişi öngören bir çalışma başlattı.
ABD'de elektrikli otomobiller 20.yy başlarında Anthony Electric, Baker, Columbia, Anderson, Fritchie, Studebaker, Riker, Milburn ve diğerleri tarafından üretilmiştir.
İçten yanmalı motorlarla karşılaştırıldığında daha yavaş olmasına rağmen, 1900'lerin başlarında bazı avantajlarından dolayı tercih edilmekteydi. Petrollü otomobillerde bulunan sarsıntı, koku ve gürültü gibi olumsuz yönler elektrikli otomobillerde yoktu
1911'de New York Times, elektrikli otomobilleri petrol yakıtlı otomobillerden daha temiz olması, daha sessiz olması ve daha ekonomik olması sebebiyle ideal olarak kabul etmekteydi.
1972 yılında hiçbir zaman üretime geçmeyecek olan BMW 1602 E model bir elektrikli araç tasarlandı.Yavaş yavaş yürütülen elektrikli otomobil üretim çalışmaları, 1990'larda imzalanan Temiz Hava Yasası Değişikliği ve Enerji Politikası Kanunu'yla tekrar gündeme geldi.
Elektrikli otomobillerin günümüzde bu kadar başarılı örneklerinin görülmesinde etkili olan hamle, 2006 yılında Tesla Motor'un elektrikli araç üretimine başlamasıyla oldu.
Günümüzde Tesla'nın; aracın altyapısı, elektrik motoru, bataryası ve şarj istasyonları gibi elektrikli araçlar için gerekli ekipmanları da kendi başına üreterek adeta dev bir ekosistem haline geldiğini görüyoruz..
Peki Türkiye'de durum ne? Cevabı bir sonraki yazımızda.
