Türkiye'nin dört bir yanında devam eden orman yangınlarına müdahale yöntemleri tartışılıyor.
Yangın söndürme uçaklarının sayısı, kapasitesi, bakımı, modernizasyonu yeterli mi değil mi tartışılmaya devam ederken, hükümetin yangın söndürme uçaklarını ihaleyle yurt dışından tedarik etmesi çok eleştirildi.
Bir kanat bu kadar hayati bir meselenin özelleştirilip ihaleyle uçak alınmasını yanlış bulurken diğer kanat, hükümetin, THK'nın envanterini güçlendirip bu işi kendi imkanları ile yapmasının gerektiğini söylüyor.
Aynı fikir ayrılığını geçtiğimiz günlerde yurt dışı kaynaklı hibe kuruluşlarından fonlanan medya kuruluşları ve STK olayında da yaşadık. Bazıları bunu yasal ve şeffaf olduğu sürece problem olmadığını söylerken, diğer kesim ise bu fonlama işini etik bulmadığını açıkladı.
Bu dış devletlerden yardım ve destek meselesi, bundan tam 118 yıl önce Jön Türk hareketini bile bölmüştü.
Sultan 2'nci Abdülhamid'in kayınbiraderi olan Mahmud Celaleddin Paşa, 1899'da ülkeden firar edip yurt dışında firari ve dağınık yaşayan Jön Türklere katılmıştı.
Mahmud Celaleddin Paşa ve oğlu Prens Sabahaddin Bey, Jön Türklerin liderliğini üstlendi ve 1903'te Paris'te 1'nci Jön Türk Kongresini düzenledi. Amaçları, dağınık mücadele eden Jön Türkleri, Abdülhamid'e karşı örgütlemek, birlikte hareket edip meşrutiyeti ilan etmekti.
Prens Sabahaddin, Ahmet Rıza Bey, Dr. Nazım, Bahaddin Şakir, Hüseyin Siret Bey, Midhat Paşa'nın oğlu Kemal Midhat Bey gibi yaklaşık 80 ismin katıldığı kongrede birleşme sağlanamadı. Çünkü başını Prens Sabahaddin Bey'in çektiği liberal ekip, Abdülhamid ile mücadele de basın yayının yeterli olmadığını, dış devletlerin özellikle İngiltere ve Fransa'nın askeri müdahalesini gerekli görüyordu. Üstelik Sabahaddin Bey, Ermenilere ve Kürtlere özerklik verilmesini savunduğu için kongreye katılan Ermeniler ve Kürtler de Prens Sabahaddin Bey'in meşhur Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet tezlerini savunuyordu.
Tevfik Fikret'in "Ey şanlı avcı, attın ama ne yazık ki vuramadın" diye hayıflandığı msıralarına konu olan 1905'te yaşanan Abdülhamid'e Yıldız Camisi'nde yapılan bombalı suikast hadisesini, İngiltere, Ermeniler ve Prens Sabahaddin Bey ekibi tarafından kurulan Teşebbüs-i Şahsi ve Adem-i Merkeziyet Cemiyeti organize etmişti.
Prens Sabahaddin Bey kanadının karşısında ise Ahmet Rıza Bey kanadı vardı. Ahmet Rıza Bey de yurt dışında yaşayan Jön Türklerin liderlerindendi. Auguste Comte'un pozitivizm fikrinden etkilenmiş Jön Türklere katılmıştı. Ancak, Ahmet Rıza Bey kesinlikle Prens Sabahaddin Bey gibi düşünmüyordu. Dış devletlerin desteğine karşıydı. Abdülhamid ile sadece basın yayın yoluyla mücadele edilmesine taraftardı. Üstelik özerklik fikrine de karşıydılar ve Osmanlı devletinin toprak bütünlüğünü savunuyorlardı.
Kongrede bu iki kanat kıyasıya mücadele etti ve birleşemeden ayrılmak zorunda kaldılar. Jön Türkler Liberal meşrutiyetçiler ve Milli/Merkezi Meşrutiyetçiler olarak ikiye bölündü.
Prens Sabahaddin Bey kanadı bu tarihten itibaren Terakki gazetesini yayınlayarak, silahlı mücadele dahil Abdülhamid ile canla başla mücadele ettiler.
Ahmet Rıza Bey kanadı ise Meşveret dergisini yayınlayarak yoluna devam etti.
1907 yılına kadar mücadele böyle devam etti.
1907'de Ahmet Rıza Bey kanadı, Selanik merkezli kurulan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti ile birleşti, Osmanlı İttihad ve Terakki Cemiyeti adını aldı. Cemiyet kısa süre sonra Selanik'te 3'ncü Ordu'da görev yapan genç subayların kontrolüne girdi. Cemiyetin sivil kanadının lideri Talat Paşa, askeri kanadının lideri Mahmut Şevket Paşa ve Enver Paşa'ydı.
Prens Sabahaddin Bey kanadı 2'nci Meşrutiyet'in ilanından kısa süre sonra İTC ile birleşmiş olsa da Prens Sabahaddin Bey'in Fener Rum Patrikhanesi ziyaretinden sonra Tanin gazetesinde Hüseyin Cahit Yalçın'ın bu ziyareti eleştirmesinden sonra İTC ile yollarını ayırdı ve Ahrar Fırkasını kurarak yoluna devam etti.
Ahrar Fırkası, 31 Mart Hadisesinden sonra kapandı, Prens Sabahaddin taraftarları Hürriyet ve İtilaf Fırkasına katıldı.
O Hürriyet ve İtilaf Fırkası da Mahmut Şevket Paşa suikastından sonra kapatıldı.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası mütareke döneminde tekrar faaliyete geçti ve İngilizler ve Damat Ferit Paşa ile birlikte İstanbul'un işgalini destekledi ve Ankara'daki Milli Mücadele'ye karşı büyük mücadele etti.
Sonuç malum…
