Çocuklarda kural ve sınır eğitimi konuşuldu
Süha ÇARDAKLI / Dokuz Sütun
Başakşehir Belediyesi Bilgievi söyleşileri her hafta birbirinden farklı konu ve konukları ile anne babalara ışık tutuyor. Güvercintepe Bilgievi’nde düzenlenen söyleşi programına katılan Uzman Klinik Psikolog Zeynep Kut Gökhan ’çocuklarda kural ve sınır koyma’konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Her çocuğun özel, farklı, bağımsız ve kendine özgü bir birey olduğunun altını çizen Gökhan çocukların temel gereksinmelerini şöyle aktardı, “Çocuklarımızın Diğerlerine güvenli bağlanma (güvenlik, stabilite, bakım, kabul içeren), hareket özgürlüğü, yeterlilik ve kimlik algısı, kendiliğindenlik ve oyun, gereksinim ve duygularını ifade özgürlüğü, gerçekçi limitler ve öz denetim ihtiyaçları vardır. 0-1 yaş arası temel güven duygusu oluşur. Güvenli bağlanmanın tesisi, kişiye yaşam boyu gerekli olacak enerjinin sağlanması için gereklidir. Şartsız sevgi verilmesi esastır. Bebek dünyaya gelince anneyle duygusal göbek bağı kesilmiyor. Bir süre daha buna ihtiyacı var. 3,5 yaş sonrası kesilmesi gerekir. 7 yaşına kadar yapışık ilişkinin bitmesi gerekli. Aksi taktirde ayrılık anksiyetesi ve uyum sorunları yaşanır.”
ANNE BABALIK MODELİ
Kararlı-tutarlı anne babalık modeli benimsenmesi gerektiğini belirten Gökhan, “Anne-baba çocuğun yanında birbirlerini yanlışlamamalıdır. Çocuk ayrım yapamaz ve güven duygusu zedelenir. Çocuklar yaratıcı ve dönüştürücüdür. Yeniliğe açık olması aileyi besler. Anne-baba arasındaki uyumsuzluk çocuğu bedensel ve psikolojik olarak etkiler. Her akşam 20 dk. anne-baba-çocuk özel vakit geçirmelidir. Çocuğumuz duyguları da kendi deneyimiyle öğrenir. İlk adım kendi duygusunu öğrenmesidir. Bu da ancak duygunun kabulü ile mümkün olur. İkinci adım empati yeteneğini geliştirmektir.
Çocuğun yaşadığı olumsuz duruma dikkat çekmiyoruz, sadece tanımlıyoruz. Örneğin bardağı kırdı. ” Evet bardak kırıldı “. Olumlu durumları ise onaylayıp tekrar etmeliyiz. Ebeveyn kendi reflekslerini kontrol edebilmeli. Kontrol edememesi durumunda anne-babanın korkuları, kaygıları çocuk o durumu deneyimlemediği halde olduğu gibi çocuğa aktarılır.
Anne çocuğun bir adım gerisinde ve çaprazında durmalı. Önüne geçtiği zaman çocuğun deneyim kazanmasına engel olan ” işgal “ durumu söz konusu. Bunun için de sabırlı olması, kendi deneyimini öğretmesi değil çocuğun deneyimine eşlik etmesi önemlidir” dedi.
SINIR BELİRLEME
Zeynep Kut Gökhan anne babaların sınır belirlemede uyması gereken kuralları ise şöyle anlattı, Anne babalar sınır belirlemede; gerçekçi olmalı, kendi aralarında ve çocuğa yönelttikleri davranışlarda; dengeli, tutarlı, kararlı ve net olmalı, devamlılık esası gereği koyulan kuralların takibi yapılmalıdır. Unutmayalım ki çocuklar taklit ederek ve deneyimleyerek öğrenir. Çocuğun yaşı ve yeteneklerine uygun isteklerde bulunulmalı, hayal kırıklığına uğratılmamalıdır. Girişim yeteneği ve özgüveni desteklenmeli, aşırı hoşgörülü veya katı tutumdan kaçınılmalıdır. Çocuğun kişiliğine saygı gösteren, sevgi temelli bir yaklaşım sergilenmelidir.”
