Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Nevin Balta

Nevin Balta

SÖZÜN ÖZÜ

Çocuk hakları ders olsun

10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü ülkemizde ve bütün dünyada kutlandı. Bu önemli günü hakkı ile kutlayamadık. Ülkemizde, kadına yönelik şiddet, siyasi şiddet, gazeteci tutuklamaları, çocuk istismarı her geçen gün artıyor ne yazık ki. Son günlerde bir kız çocuğunun anne ve babası tarafından 6 yaşında evlendirilmesi ve aynı çocuğun 14 yaşında sahte kemik yaşı raporu ile 21 yaşında olduğunu karara bağlayan yargıçların olabilmesine tanık olduk.

 

20 Kasım, 1989 yılından bu yana Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dünya genelinde çocukların karşı karşıya kaldıkları hak ihlallerini gündeme taşımak amacıyla "Dünya Çocuk Hakları Günü" olarak kutlanıyor. 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü, eşitsizlik ve savaşların ağır yükünü taşıyan çocuklara bir gün armağan etme fikri üzerinden 1925 yılında Cenevre''de yapılan Çocukların Refahı için Dünya Konferansı''nda ilan edildi. 

 

            Çocukların yetişkinlerden daha farklı ihtiyaçlara ve haklara sahip olması gereğinden yola çıkan BM, bu sözleşme ile çocuk haklarını güvence altına almayı hedeflemiş ve taraf devletleri 54 maddeden oluşan sözleşme maddeleri gereğince kendi iç hukuklarında değişim yapmaya zorlamıştır. Toplam 193 ülke tarafından imzalanan sözleşme, en fazla sayıda ülke tarafından imzalanan ve en kısa zamanda yürürlüğe giren uluslararası belge olma özelliğine sahip. Cinsiyet, din, dil, ırk ve sosyal statüye bakılmaksızın çocukların güvenli ve sağlıklı koşullarda barınması ilkeleri üzerine kurulan sözleşme, uluslararası platformda mutabakata varılmış, değiştirilmesi mümkün olmayan standartları ve yükümlülükleri içeriyor. Onaylayan devletlerin kendi iç hukuklarında gerçekleştirecekleri düzenleme ve değişimleri kontrol etmek  için BM tarafından bir Çocuk Hakları Komitesi de oluşturuldu.

 

            Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, tarihte en geniş kabul gören insan hakları belgesidir. 20 Kasım 1989 tarihinde onaylanan bu sözleşme sayesinde artık çocukların hakları yasalarca da tanınıyor. Türkiye, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme''yi 1990 yılında imzaladı. 

 

            Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, bütün çocukların haklarını tanımlar ve şunları kapsar: yaşama hakkı; eksiksiz biçimde gelişme hakkı; zararlı etkilerden, istismar ve sömürüden korunma hakkı; aile, kültür ve sosyal yaşama eksiksiz katılma hakları. 

 

            Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, on sekiz yaşın altında olanları çocuk olarak tanımlar ve Sözleşme''de ele alınan başlıca konular şunlardır: 

 

Ana-babanın rolü ve sorumluluğu; bunun ihmal edildiği durumlarda ise devletin rolü ve sorumluluğu.

Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma hakkı. 

Yaşama ve gelişme hakkı. 

Sağlık hizmetlerine erişim hakkı. 

Eğitime erişim hakkı. 

İnsana yakışır bir yaşam standardına erişim hakkı. 

Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı. 

İstismar ve ihmalden korunma hakkı. 

Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı. 

Ekonomik sömürüden korunma hakkı. 

İfade özgürlüğü hakkı. 

Düşünce özgürlüğü hakkı.

Dernek kurma özgürlükleri hakkı.

Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı.

Özel gereksinimleri olan çocukların hakları. 

Özürlü çocukların hakları.

 

Çocuk Hakları Bildirgesi

 

            Leh eğitimci Janusz Korczak''ın 1919 yılında yayınlanan "How to Love a Child" (Bir Çocuğu Nasıl Sevmeli) adlı kitabında çocuk haklarından söz etmiş ve konuyu gündeme taşımıştı. Çocuk haklarına dair ilk metin ise 1917 yılında, Ekim devriminin ardından Proletkult isimli sosyalist kültür örgütünün Moskova Şubesi tarafından "Çocuk Hakları Bildirgesi" ismiyle kaleme alındı. Resmileşen ilk metin ise 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen Cenevre Çocuk Hakları Bildirisidir. Bu bildirge Birleşmiş Milletler tarafından kuruluşunda kabul edilmiş, 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisi olarak güncellenmiş ve 20 Kasım 1989 tarihinde daha geniş olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştirilmiştir.

 

            Çocuk Hakları Ders Olsun

 

       Çocuk Hakları Derneği bir proje başlattı. "Çocuk Hakları Ders Olsun" adını taşıyan proje, çocuk haklarının ilkokullarda ders olarak okutulmasını hedefliyor. Bu eğitim süreci ile  yetişkinlik döneminde de çağdaş değerlere sahip, bireye ve topluma saygılı, ülkesine yararlı çocuklar yetiştirilmesi amaçlamıyor. Söz konusu süreç toplum düzeninin sağlanması yolunda önemli gelişmelere kaynaklık edecek.  Gelişmiş bir toplum olmanın koşulu haklarına sahip çıkan bireyler yetiştirmektir.

 

            Projeye başta MEB olmak üzere barolar, sivil toplum örgütleri ve özel sektör kurumları destek vermelidir. Çocuklarımızı sosyal ve kültürel değerlerimiz çerçevesinde yetiştirmek en öncelikli görevlerimizden. Sevgi, eğitim, yaşam, sağlık ve korunma hakkı, çocukların en doğal haklarıdır. 

 

  

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Yazarın Diğer Yazıları