Bursa'nın Karacabey'e bağlı Eskikaraağaç köyünde yaşayan Adem Yılmaz'la 10 yıldan fazladır yakın dostluk kuran Yaren Leylek'in masallara konu olan hikayesini aktarmıştık. Şimdi sıkı durun:
Türkiye'nin ilk ve tek leylek köyü Karacabey'e bağlı Eskikaraağaç'ta her yılın bahar döneminde; Yaren Leylek yıllardır göç ettiği köye geliyor ve her geldiğinde de Adem Amca'nın teknesine konuyor. Bu dostluk bir yaz boyu sürüyor, sonra da güz gelince Yaren Leylek diğer leylekler gibi göç yolunu tutuyor.
Son yıllarda iklim krizine bağlı mevsimsel değişkenlikler kendini göstermeye başladı. Son olarak leyleklerin bu yılki göç takvimini analiz eden ve 'Bunu ilk kez gözlemliyoruz' diye yorumlayan akademisyen uyardı: Önümüzdeki kış gerçekten çok çetin geçecek. Üşümeye hazır olalım…
Orman yangınları ve sellerle kendini hatırlatmaya başlayan iklim krizi, Türkiye olarak içerisinde bulunduğumuz coğrafi kuşağın 'alışkanlıklarını' ve 'zamanlamasını'da leyleklerde olduğu gibi bizlerde de değiştirmeyi sürdürüyor.
Yazların daha uzun ve kurak kışların ise daha kısa ve sert geçeceğine ilişkin birçok akademik çalışma var. Onlardan sonuncusuna ise Afyon Kocatepe Üniversitesi öğretim üyesi iklim bilimci Okan Bozyurt bizzat tanıklık ediyor.
16 Ağustos günü Bursa'da, gökyüzünde leylekleri göç ederken gördüğünü ve bunu 'korkutucu' bularak araştırdığını belirten iklim bilimci Okan Bozyurt, "İlginç olan leyleklerin göç etmesi değil göç ettikleri tarihti" diye konuşuyor.
Leyleklerin bir hayli erken göç ettiklerini belirten Bozyurt "Normalde leylekler ülkemizden 26 Ağustos ile 5 Eylül tarihleri arasında geçerler. Ama bu yıl olması gerekenden ez az 10 gün önce göç ettiler. Bu bize birçok şeyin göstergesi" dedi.
Daha önce bir akademisyen arkadaşı ile birlikte leyleklerin göç yollarını ve göç takvimini çalıştıklarını anlatan Özyurt şunları söylüyor: "Bu erken göç, önümüzdeki kışın kuzey yarım kürede oldukça sert geçeceğinin göstergesi. Bunu bilimsel bir çalışmama dayanarak söylüyorum. Daha önce Doçent Doktor Muhammet Bahadır Hoca'yla birlikte çalışma yaptık. Bu çalışmada leyleklerin sonbahar göçleriyle özellikle iklim salonları arasındaki ilişkiler üzerinde durmuştuk. İstatistiksel analizler yaptık ve sonuçlara ulaştık. Bu sonuçlarda en önemlileri şuydu. Leylekler olması gerekenden daha önce göç ettikleri zaman o yıl Kuzey Yarımküre'de kış oldukça sert geçiyor.
Leylek göçlerinin takvimi ile ilgili 1979 yılından beri verilerin tutulduğunu belirten Bozyurt "Hiçbir zaman bu seneki kadar erken göç ettiklerini görmedik. Daha doğrusu tespit etmedik. Bu yıl özellikle Kuzey Yarımküre'de özellikle Kuzey ve Orta Avrupa'da çok şiddetli kış koşullarının ben yaşanacağını şimdiden öngörebiliyorum" diye iddialı konuşuyor.
'Kış çok sert geçecek' öngörüsü için sadece leylek göçlerine bakarak yorum yapmanın yeterli olmayacağını belirten Bozyurt, şu tespitlerde de bulunuyor:
Aynı zamanda Kuzey Atlantik Salınımı gibi okyanus atmosfer ilişkisindeki bir takım veriler de bu öngörüyü doğruluyor. Yine güneş aktiviteleri oldukça az seyrediyor. Yani bütün veriler bize bu yıl kışın Kuzey Yarımküre'de oldukça sert geçeceği yönünde
İklim bilimcilerin leylekler başta olmak üzere; kırlangıç, turna, ren geyiği gibi hayvanların göç davranışlarını her yıl dikkatle izlediğini hatırlatan Bozyurt "Ama şunu söyleyebilirim tekrar önümüzdeki kış gerçekten çetin şartlar bizleri bekliyor. Üşümeye hazır olalım" diye konuştu.
